Afrika Ülkelerinin Aşı İhtiyacı ve Ortada Gözükmeyen Ülkeler

Bu yazı 24/03/2021 tarihinde yayınlanmıştır.

*Augusto Umba Manuel Maria(ANGOLA)/SDE Stajyer

Afrika Ülkelerinin Aşı İhtiyacı ve Ortada Gözükmeyen Ülkeler

ÖNCESİ: COVİD-19 olarak isimlendirilen koronavirüs bulaşıcı bir hastalıktır. 12 Ocak 2020 tarihinde Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Çin’de bir grup insanda 31 Aralık 2019 tarihinde bu solunum hastalığının görüldüğünü doğruladı. Hastalığın 5 Mart 2020 tarihinde Güney Afrika’ya ulaştığı bildirildi ve bilinen ilk hasta İtalya’dan Afrika’ya dönen bir Güney Afrikalıydı. Bu tarihten sonra hastalık Afrika’da hızla yayıldı ve eldeki kayıtlara göre Mart 2021 tarihinde bu sayının 4 milyon 150 bin civarına ulaştığı bildirildi. Bu rakam giderek artıyor. WHO, salgının büyük ölçüde gençlerde görüldüğünü açıkladı. Afrika ülkelerinde bu hastalığa yakalananların %90’ı 60 yaşın altında ve %80’i asemptomatik. Kıtada en fazla vakalar Güney Afrika ve Mısır ile Fas, Tunus, Etiyopya ve Nijerya’da tespit edildi.

İNCELEME: Afrika kıtası bugüne kadar mevcut kaynaklarının başka ülkeler tarafından kullanılmasıyla gündeme geldi. Kaynakları kullanma noktasında Afrika kıtasında en ücra noktalara kadar gidenler, ne yazık ki iş sağlık konusuna gelince ortada gözükmüyorlar. Yaşanan pandemi ortamı Afrika için daha da zor koşulları getirecek gibi görülüyor.

Afrika kıtası hastalıklar konusunda hassas. Sağlık imkanları bazı bölgelerde yeterli değil. Hatta bazen hastalık bile tespit edilemiyor. Kısıtlamaların yarattığı maliyet ve ekonomik etkilenme nedeniyle milyonlarca insan geçim kaynaklarını yitirmiş durumda. Kıtadaki imkansızlıklar nedeniyle Şubat 2021 ayında dahi aşılama başlamamıştı. Birçok yerde ilk aşılamalar Mart 2021 tarihinde ancak başlayabildi ve bu da oldukça düşük düzeyde. Halbuki bu tarihte İsrail nüfusunun neredeyse %55’i, İngiltere’de ise %15’i aşı olmuştu. Halen Afrika’da aşı girmeyen ülkeler var. 30 ülkede aşılama başladı ancak çok yavaş ilerliyor. Şimdiye kadar Afrika’da ancak bazı ülkelerde nüfusun %5-10 civarındaki kısmı için aşı temin edilebildi. Uzmanlar tedbir alınmadığı taktirde aşının sağlık çalışanları ile yaşlılar ve savunmasız gruplara ulaşmasının bile en erken 2023 tarihini bulabileceğini söylüyor.

Afrika Birliğinin yaptığı bir çalışmaya göre, Afrika kıtası için en az 1.5 milyar doz aşı gerekiyor. Bu aşının maliyeti ise 10 milyar dolar civarında. Afrika bu konuda sıkıntı çekerken, bazı gelişmiş ülkelerin nüfuslarından çok daha fazla aşı tedarik ettiği görülüyor. Örneğin Dünya Sağlık Örgütüne göre Kanada, ihtiyacından 9 kat daha fazla bir aşı tedarik etti. AB üyesi ülkeler ile İngiltere ve ABD’nin de nüfuslarının neredeyse 3 katı kadar bir aşı stokladıkları biliniyor. Bu durum dünyada yaşanan eşitsizliğin, sağlık alanında da geçerli olduğunu bir kez daha ortaya koyuyor.

SONUÇ VE TEKLİFLER:

Afrika kıtası pandemi konusunda yalnız bırakılmış durumda. Afrika kıtası aşılama için ABD, AB ülkeleri, İngiltere ve Çin’e bağımlı. Şurası da bir gerçek ki, eğer Afrika kıtası sağlık sorunu yaşarsa, dünyanın diğer bölgeleri de bundan etkilenir. Bu nedenle pandemi konusunun yanında, Afrika’nın ekonomik yönden de desteklenmesi ihtiyacı bulunmaktadır. Bu zor dönemde, Afrika kıtası kendisi ile bugüne kadar ekonomik ilişkisi bulunan ülkeleri yanında görmek istemekte ve bunu beklemektedir. Bu aynı zamanda insani yönden kimin ne olduğunu da gösteren bir sınav olacaktır.