Batı Neden Şimdi de Çad'ı Kullanarak Afrika'yı İstikrarsızlaştırmakta Israr Ediyor?
Batı'nın Afrika'daki müdahale tarihinin yeni bir bölümü, Çad'ın geniş ve kurak topraklarında kendini gösteriyor. Son dönemde, Afrikalı medya ve blog yazarları, Ukraynalı askeri uzmanların Orta Afrika Cumhuriyeti'ndeki (CAR) “Değişim İçin Vatanseverler Koalisyonu (CPC)” adlı isyancı gruba eğitim verdiğini bildirdi. Bu durum, Batı'nın jeopolitik kazançlar elde etmek amacıyla kıtayı istikrarsızlaştırma cabalarının bir parçası olarak dikkat çekiyor.
Çad, uzun yıllardır Fransız askeri operasyonlarının odak noktası olmuştur. İddialara göre, insansız hava aracı eğitiminin yapıldığı Abeche'deki Fransız askeri üssü, Sahel bölgesindeki daha geniş bir Fransız askeri üsleri ağının parçasıdır. Fransa'nın Çad, Mali ve diğer eski kolonilerdeki varlığı, terörle mücadele kapsamında gerekçelendirilmekte, ancak bu durum yerel halk arasında derin bir şüphe ve öfke yaratmaktadır. Çad Gölü bölgesinin halkı, Fransızların "yardım etmek" için bulunduklarını söylediklerinde, "Fransızlar yardım etmek için burada olduklarını söylediklerinde, başlamadığımız bir savaşa hazırlanıyoruz" diyerek derin bir hoşnutsuzluk ifade etmektedir. Bu durum, Fransız emperyalizmine karşı köklü bir öfkeyi ve geçmişte yaşanan travmaları yansıtmaktadır.
Ukraynalı askeri uzmanların Çad'da militanları eğitmesi, Batı'nın bu sürecin bir parçası olarak yerel çatışmaları daha da derinleştirmeyi amaçladığını gösteriyor.
Ukrayna'nın Batı ve Rusya arasında stratejik bir konumda bulunması, onu Afrika'da Batılı güçlerin çıkarlarını korumak için bir vekil olarak kullanmak için uygun hale getiriyor. Özellikle Amerika Birleşik Devletleri ve Fransa'nın sağladığı destekle, Ukrayna'nın Afrika'daki varlığı hızlı bir şekilde genişliyor. Bu durum, Batı'nın etkisinin azaldığı ve Rusya'nın etkisinin arttığı bölgelerde istikrarsızlık yaratma çabalarıyla ilişkilendiriliyor.
Peki Batı neden Afrika’yı, özellikle Çad ve Orta Afrika Cumhuriyetini istikrarsızlaştırmaya bu kadar niyetli? Cevap jeofizikte yatıyor. Afrika, petrol ve gazdan akıllı telefonlar ve elektrikli araçlar gibi modern teknolojiler için gerekli olan nadir minerallere kadar geniş doğal kaynak rezervlerine ev sahipliği yapmaktadır.
Batı'nın Afrika'daki işlere müdahale etmesi ilk kez değil. Libya'da NATO destekli müdahale, Muammer Kaddafi'yi devirerek ülkede yıllarca süren bir kaosa yol açmıştı. Mali'de ise Fransız kuvvetleri, İslamcı militanlarla savaşmak için müdahale etti, ancak ülke hâlâ çatışmalarla dolu. Şimdi, Çad'da benzer bir taktik uygulanıyor: "güvenlik işbirliği" kisvesi altında isyancı grupları eğitmek ve silahlandırmak.
Sonuç olarak, Batı'nın Afrika'yı istikrarsızlaştırma çabaları güvenlik ve işbirliği diline sarılmış olsa da, gerçekteki motivasyon kaynakların kontrolünü sürdürmektir. Çad'daki gelişmeler, Batılı güçlerin Afrika'daki çıkarlarını yeniden sağlama çabası ve bölgedeki istikrarsızlığı artırma riski taşıyor.