Müslümanlar Nasıl Birleşebilirler?

“Birlikten kuvvet doğar.”

“Sürüden ayrılanı kurt kapar.”

“Nerede birlik orada dirlik.”

Birlik, ittifak veya ittihat konusundaki atasözleri ve deyimler kısa ve öz olarak aslında her şeyi anlatıyor. İnsanoğlu için güven ve devletler için hürriyet/bağımsızlık hayati hususlardır. Allah bazı ibadetlerin Müslümana “farz” olabilmesi için o Müslümanın “hür” olması gerektiğini belirtir.

Müslümanların dış tehditlere karşı birleşmesi fikri, aslında kendi kaderlerini tayin etme, güvenlik sağlama ve kendi değerleri ile egemenliklerine saygı duyulması arzularına dayanıyor. Afganistan, Irak, Libya, Filistin, Arakan ve Keşmir gibi ülkelere yapılan müdahaleler, Müslüman dünyasında beka endişesi ve umutsuzluğa yol açtı. Bu tür müdahaleler, genellikle, toprakları işgal etme, kaynakları kontrol etme, siyasi sistemleri yönlendirme veya dış değerleri empoze etme girişimi olarak yapılıyor.

Müslümanlar birliği sağlayarak, ekonomik iş birliği, siyasi ittifaklar ve kültürel dayanışma gibi alanlarda güçlü bir duruş sergileyebilir. Birleşmek, başkalarıyla doğrudan bir çatışma anlamına gelmek zorunda değil; daha çok Müslüman çoğunluklu ülkelerin küresel konumunu güçlendirmeyi ifade ediyor. Eğitim, inovasyon, ekonomik büyüme ve sınır ötesi karşılıklı destek gibi alanlara odaklanarak, Müslüman topluluklar diğer milletlerle, özellikle Batı ile yapıcı bir diyalog içinde güçlü bir birliktelik oluşturabilir. İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) gibi bölgesel örgütleri daha etkin kullanmak ve diyaloğu teşvik etmek, bu birliği barışçıl ve verimli bir şekilde sağlamaya yardımcı olacaktır.

Ekonomik İş Birliği:

Müslüman ülkeler, ticaret ağları kurup, karşılıklı yatırımlar yaparak ve ortak projelerle ekonomik bağlarını güçlendirebilirler. Birbirlerine enerji, teknoloji ve tarım alanlarında destek sağlamak suretiyle, dışa bağımlılığı azaltabilirler. Ayrıca, İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) gibi kuruluşlar aracılığıyla serbest ticaret anlaşmaları geliştirerek, ekonomik dayanışmayı artırabilirler.

Eğitimde Reform:

Müslüman ülkelerin, genç nesillerini modern bilgiyle donatarak kendilerine yeten ve başarılı bireyler yetiştirmesi çok önemli. Bunun için bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik gibi alanlarda eğitim yatırımları yapılabilir. Ayrıca İslam dünyası arasında öğrenci değişim programları ve ortak üniversite projeleri kurarak, kültürel ve bilimsel bilgi paylaşımı artırılabilirler.

Ortak Savunma Stratejileri:

Müslüman ülkeler, güvenlik ve savunma alanlarında ortak stratejiler geliştirerek kendilerini dış tehditlere karşı daha güçlü bir konuma getirebilir. Bunun için savunma sanayisi yatırımlarını artırmak ve teknik bilgi paylaşımı yapmak önemlidir. İİT çerçevesinde barışı koruma misyonları veya ortak tatbikatlar düzenlemek de hem dayanışmayı derinleştirerek güçlendirir hem de güvenlik alanında koordinasyonu sağlar. Bu da güvenlik ve caydırıcılık konusunda emsalsiz bir avantaj demektir.

Kültürel Projeler:

Kültürel dayanışma, Müslüman ülkeler arasında daha derin bir anlayış ve yakınlık oluşturabilir. Ortak kültürel etkinlikler, sanat ve müzik festivalleri, tarihsel miras projeleri ve medya iş birlikleri ile kültürel bağlar pekiştirilebilir. Bu tür projeler, halklar arasında yanlış algıları ortadan kaldırarak ve empatiyi artırarak daha geniş bir İslam dayanışmasını destekler.

Bu alanlarda atılacak adımlar, Müslüman ülkelerin kendi ayakları üzerinde duran, kendine güvenen ve daha barışçıl bir şekilde bir arada duran ve dünya nüfusunun dörtte birini oluşturan büyük, güçlü bir topluluk oluşturmasını sağlar.

Ortak medya ağları kurulması:

Ne yazık ki dünyanın en güçlü medya ağları Siyonizmin ve Batının kontrolünde. Bu ağlar bilinçli şekilde Müslüman toplulukların birbirlerine hasmane bakmaları ve birleşmemeleri için sistematik faaliyet gösteriyor.

Medya alanında Müslüman ülkeler birçok ortak proje ve iş birliği yürüterek, kendi seslerini uluslararası arenada daha güçlü duyurabilirler. Öncelikle, uluslararası bir medya ağı kurulabilir; böylece Müslüman dünyasındaki gelişmeler, kültür ve değerler daha doğru bir şekilde temsil edilir. Bu tür bir ağ, küresel olayları tarafsız bir perspektifle aktarmak ve İslam dünyasına yönelik yanlış algıları düzeltmek adına önemli bir platform oluşturur.

Sinema-dizi sektörlerinde işbirliği ve ortak projeler:

Ayrıca, belgeseller, diziler, filmler ve kültürel programlar gibi içerikler üreterek, Müslüman ülkelerin tarihini, kültürünü ve insan hikayelerini tanıtan projeler yapılabilir. Bu, dünya genelinde İslam’ın doğru anlaşılmasına ve önyargıların azaltılmasına yardımcı olur. Dijital platformlar üzerinden ortak yayınlar yaparak, sosyal medya kanalları ve YouTube gibi popüler platformlarda iş birlikleri gerçekleştirmek de önemli bir adım olur. Gençlerin ilgisini çekecek şekilde içerikler hazırlayarak dijital dünyada aktif bir varlık sağlanabilir.

Ayrıca medya mensupları arasında eğitim programları, seminerler ve ortak projeler düzenlemek, gazetecilerin ve yapımcıların birbiriyle fikir alışverişinde bulunmasını sağlar. Bu tür iş birlikleri, bilgi ve beceri paylaşımını teşvik ederek medyanın kalitesini artırabilir.

Bu adımlar, Müslüman ülkeler arasındaki kültürel bağları kuvvetlendirirken, dünya genelinde Müslüman toplumlar hakkındaki yanlış algıları da dönüştürmeye katkı sağlayabilir.

Müslüman ülkeler sinema ve dizi sektöründe ortaklaşa çalışarak kültürlerini, tarihlerini ve ortak değerlerini anlatan güçlü yapımlar üretebilirler. Bunun için, çeşitli ülkelerden yapım şirketlerinin bir araya gelerek ortak projeler üretmesi iyi bir başlangıç olabilir. Bu tür yapımlar, sadece yerel izleyicilere değil, uluslararası izleyici kitlesine de ulaşabilir.

Ortak tarihî olayları ya da kahramanlık hikayelerini anlatan diziler ve filmler, Müslüman dünyasındaki zengin kültürel mirası tanıtmak için etkili olur. Örneğin, Osmanlı İmparatorluğu, Endülüs, Selçuklular veya Abbasi dönemleri gibi ortak tarihî konular ele alınabilir. Bu tür projeler, Müslüman coğrafyaların kültürel bağlarını pekiştirirken, dünya genelinde İslam medeniyetinin katkılarını da öne çıkarır.

Müslüman ülkeler, teknik bilgi ve insan kaynağı paylaşımı yaparak daha büyük bütçeli ve yüksek kaliteli yapımlar ortaya koyabilirler. Sinematografi, senaryo yazımı, oyuncu seçimi ve prodüksiyon gibi alanlarda uzmanlaşmış profesyonellerin bir araya gelmesi, projelerin kalitesini artıracaktır. Ayrıca film festivalleri, ödül törenleri ve dijital platformlarda iş birliği yaparak, bu yapımların uluslararası düzeyde tanıtımını sağlamak da önemlidir.

Müslüman ülkelere özgü dijital platformlar oluşturulabilir. Bu, genç izleyici kitlesine ulaşmanın ve İslam dünyasına dair özgün hikayelerin anlatılmasının güçlü bir yolu olur. Böyle bir iş birliği, Müslüman ülkelerin kültürlerini, tarihlerini ve değerlerini küresel izleyiciye daha etkili bir şekilde anlatmalarını sağlayacak bir köprü görevi görebilir.

Müslüman ülkelerde ortak dil olarak İngilizce yerine Arapça’nın öğretilmesi:

Müslüman ülkelerin İngilizce yerine Arapçayı ortak dil olarak benimsemesi, Müslüman dünyasında büyük bir kültürel ve stratejik değişim olacaktır. Arapça, İslam'ın kutsal kitabı olan Kur'an'ın dili olması nedeniyle zaten güçlü bir sembolik öneme sahip. Müslüman ülkelerin Arapçayı yaygın olarak benimsemesi, İslam dünyasında bir kültürel yakınlaşma ve ortak kimlik duygusunu artırabilir. Arapçanın daha geniş bir şekilde kullanılması, Müslüman topluluklar arasında iletişimi güçlendirip, kültürel ve tarihi bağları pekiştirir. Ayrıca dil öğretimi sırasında Müslümanların zihniyetini de bozan İngilizcenin olumsuz etkilerinden toplumlar korunmuş olacaktır. Ancak yabancı dil öğrenmek isteyenler için bir mani  düşünülemez.

Eğitim, medya, ticaret ve diplomasi gibi alanlarda Arapça kullanımı artırıldığında, Müslüman ülkeler arasında daha derin bir iş birliği sağlanabilir. Bu, Batı'nın kültürel ve dilsel etkisini azaltarak, Müslüman dünyada daha bağımsız bir bilgi akışı ve düşünce üretimi sağlar. Böylece Müslüman toplumlar, kendi değerleri çerçevesinde bilgi üretme ve paylaşma kapasitesini geliştirebilir.

Şu anda Batı, Müslüman ülkelerdeki İngilizce dil hakimiyeti sayesinde iletişimde ve kültürel etkileşimde avantajlı durumda. Arapçaya geçişle birlikte bu etkileşim zayıflayabilir ve Batı, Müslüman dünyayla ilişkilerinde dilsel bir engelle karşılaşabilir. Bu durum, Batı’nın Müslüman coğrafyaya olan erişimini zorlaştırarak, Batı medyasının ve kültürel etkisinin sınırlanmasına neden olabilir. Aynı zamanda Müslüman ülkelerin, ortak Arapça dili sayesinde Batı'ya daha bağımsız bir şekilde yaklaşmaları, siyasi ve ekonomik iş birliklerinde Batı’nın etkisini azaltabilir.

İslami yorum farklılıkları:

Birleşmenin önündeki manilerden biri de dini yorum farklılıkları. Müslüman ülkeler arasındaki birleşme, dini yorum farklılıklarını tamamen ortadan kaldırmak yerine, bu farklılıkları daha iyi anlamaya ve hoşgörüyü artırmaya yardımcı olabilir. İslam dünyasında mezhep, yorum ve uygulama çeşitliliği, tarih boyunca Müslüman toplumların zenginliklerinden biri olmuştur. Ancak bu farklılıkların anlaşmazlık veya çatışmaya yol açması, Müslüman ülkelerin birliğini zorlaştırabiliyor.

Birleşme yolunda atılacak adımlar, bu yorum farklılıklarının barışçıl bir şekilde ele alınmasını sağlayabilir. Müslüman ülkeler ortak bir dini diyalog platformu kurarak, mezhepler arası anlaşmazlıkların üstesinden gelmek ve hoşgörü temelinde bir birlik inşa etmek için çalışabilirler. Bu tür bir platform, farklı mezheplerin alimleri ve dini liderleri arasında diyalog kurulmasına fırsat ve imkan tanır. Ayrıca, dini eğitim müfredatlarında karşılıklı saygı ve anlayışı teşvik eden programlar geliştirilebilir.

Birlikte rahmet vardır:

Birleşme sayesinde Müslüman ülkeler, İslam’ın temel ilkelerini ve ahlaki değerlerini ön plana çıkararak, bu değerleri hem kendi toplumlarına hem de dünya kamuoyuna daha güçlü bir şekilde tanıtabilirler. Ortak hareket etme becerisi kazanan Müslüman ülkeler, İslamkarşıtlığı ve önyargılar gibi sorunlarla daha etkili bir şekilde mücadele edebilir. Aynı zamanda, dini dayanışma güçlendikçe, İslam dünyasında adalet, refah ve sosyal uyum gibi temel değerlerin uygulanması konusunda daha fazla destek ve iş birliği sağlanabilir.

Özetle, Müslüman ülkeler birleştiğinde, dini yorum farklılıklarını hoşgörü çerçevesinde kucaklayarak, İslam’ın özündeki birleştirici değerlere odaklanabilir ve hem iç hem de dış ilişkilerde daha güçlü bir dayanışma gösterebilirler.

Hilafet çatısı altında birleşmek mümkün mü?

Hilafet, İslam dünyasında tarihi olarak çok büyük bir yere sahipti ve İslam toplumlarının siyasi birliğini sağlamak adına önemli bir kurumdu. Ancak modern çağda, devletlerarası sınırlar, ulus devlet anlayışı, küreselleşme, farklı mezhepler ve etnik gruplar arasındaki çeşitlilik gibi faktörler, hilafetin yeniden inşa edilmesinin önündeki engeller olarak görülüyor.

Hilafetin ihyası için birkaç temel unsura ihtiyaç duyulabilir:

Siyasi Birlik ve İstikrar: Hilafet, İslam dünyasında siyasi birliği sağlamak amacıyla vardı. Günümüzde, Müslüman ülkeler arasında siyasi, kültürel ve mezhebi farklılıklar engel olarak görülmemeli. Geçmişte de benzer farklılıklar vardı. Bu farklılıkları aşarak bir birlik oluşturmak, hilafetin yeniden kurulabilmesi için ilk adım olabilir. Bu hususta diplomatik çabalar, uzlaşılar ve ortak vizyon gerektiren gayretler hızlandırılmalıdır.

Ortak Dini Anlayış: Hilafet, tüm Müslümanlar için geçerli bir liderlik kurumuydu. Günümüzdeki mezhep, yorum ve uygulama farklılıkları önemli engeller değildir. Müslüman ülkeler, bu farklılıkları rahmet ve zenginlik olarak karşılayarak, ortak bir dini anlayış oluşturma yolunda adımlar atmalıdır. Bu da, mezhepler arası hoşgörü ve anlayış gerektirir.

Ekonomik ve Askerî Güç: Hilafet, sadece dini değil, aynı zamanda ekonomik ve askerî gücü de bünyesinde barındırıyordu. Bu nedenle, Müslüman ülkeler arasında ekonomik iş birliği, kaynakların paylaşılması ve savunma stratejilerinin uyumlu hale getirilmesi gerekecektir. Bu tür bir iş birliği, hilafetin ihyasına giden yolun bir parçası olabilir.

Küresel Diplomasi ve Destek: Hilafet, sembolik ve sadece Müslüman dünyasında değil, uluslararası düzeyde de kabul görecek ve reddedilemeyecek, güçlü bir yapıya sahip olmalıdır. Müslüman ülkelerin küresel arenada güçlü bir ortaklık kurması, hilafetin uluslararası tanınması için kritik olacaktır.

Sonuç olarak, günümüz şartlarında hilafetin yeniden ihya edilmesi, yalnızca dini bir mesele değil, aynı zamanda siyasi, ekonomik, hukuki ve kültürel boyutları olan bir süreçtir. Müslüman ülkelerin birleşmesi, daha fazla iş birliği yapması ve bu süreçte karşılıklı hoşgörü ve anlayış geliştirmeleri, böyle bir hedefin ulaşılabilir olmasına yardımcı olacaktır.

Bu tarihi kurumun ihyası için dünyanın şu an içinde bulunduğu durum bir fırsat olarak değerlendirilmeli, bahanelere ve muhtemel engellere takılıp kalmadan müspet, samimi düşünce ve gayretlerle hedefe odaklanılmalıdır.

Böyle bir imkan ve potansiyel zaten mevcuttur. Müslüman ülkelerin yer altı ve yer üstü zenginlikleri, beşeri sermayenin Batıdan daha avantajlı olması ve zamanlama olarak içinden geçtiğimiz süreç kaçırılmayacak bir fırsattır.  Bu fırsat, kesinlikle çok iyi değerlendirilmelidir. Her konuda olduğu gibi bu konuda da samimi niyet çok önemlidir. Niyet olmadan gayret, gayret olmadan başarı olmaz. Bahanelere takılanların başarısı yoktur.

“Niyeti olmayanın, bahaneleri vardır.”

Alper Tan

15 Kasım 2024