5 Kasım Seçimleri Öncesi Trump ve Biden Televizyon Programında Bir Araya Geldi
27.06.2024 Perşembe günü Amerika Birleşik Devletleri yerel saati ile 21.00’da (TSİ 04.00) mevcut ABD başkanı Joe Biden ve selef’i Donald Trump bir araya geldi. İkilinin görüşmesi, CNN’in Atlanta’daki stüdyosunda canlı olarak gerçekleşti ve doksan dakika sürdü. Programın moderatörlüğünü Dana Bash ve Jack Tapper üstlendi.
Görüşmenin amacı 5 Kasım’da gerçekleşecek olan başkanlık seçimi için seçmenlerin kendilerine oy vermeye ikna etmek olarak kayda geçti. Dört kez karşı karşıya gelecek olan adaylar görüşmenin ilk ayağı dün tamamladı.
Dört yıl aradan sonra bir araya gelen Demokrat Partili Joe Biden ve Cumhuriyetçi Donald Trump zaman zaman görüşmenin amacından uzaklaşarak birbirlerine kişisel saldırılarda bulundu.
Birbirlerini selamlamadan ve el sıkışmadan programa çıkan adaylara ilk olarak ABD ekonomisinin durumu soruldu.
Trump görevde bulunduğu süre zarfında ülke tarihinin en büyük ekonomisine sahip olduklarını ve herkesin hayran kaldığı bir profile sahip olduklarını dile getirerek, “Diğer ülkeler bizi örnek alıyordu. Ancak Kovid’e yakalandık ve 1929’da yaşadığımız gibi Büyük Bunalım’a düşmemek için gerekli parayı harcadık.” ifadelerini kullandı.
Buna karşılık Biden ise Trump’ın başkanlığı döneminde işsizlik oranının yüzde 50 yükseldiğini ve ekonominin çöktüğünü vurgulayarak, “Biz, kaos halinde bize bırakılan ekonomiyi toparladık, 15 bin yeni istihdam yarattık, 800 bin yeni üretim için pozisyon oluşturduk.” dedi.
Ayrıca Trump, “Üçüncü dünya ülkesi gibi olduk, bize saygı duymuyorlar.” diyerek Biden’ı ABD’nin gücünü azaltmakla itham ederek halef’inin ekonomi ve göçmen politikalarını eleştirdi.
Biden döneminde düzensiz göçmen akınının ekonomiyi kötüleştirdiğini ve enflasyonu yükselttiğini dile getiren Trump, Kovid-19'a rağmen ekonomiyi düzlükte tuttuğunu savundu.
Cari açıktan ekonomideki vergi kesintilerine kadar meydana gelen tüm olumsuzluklarda birbirlerini suçlayan Biden ve Trump, ülke gündemini epeydir meşgul eden ve çokça tartışılan kürtaj konusunda da yer yer tansiyonu yüksek atışmalar yaşadı.
ABD’nin güney sınırındaki düzensiz göçmen sorunu canlı yayının önemli bir iç gündem maddesiydi. Trump’ın, Biden’a sık sık “sınırın güvensizliği ve düzensiz göçmen akını” konusunda yüklenmesi dikkatlerden kaçmadı.
Neredeyse kendisine sorulan tüm soruları düzensiz göçmenlere getiren Trump, “Bizim zamanımızda sınırlarımız tarihin en güvenli sınırıydı. Şimdi, katillerin, teröristlerin akın ettiği en güvensiz sınır haline geldi.” dedi.
Biden, Trump’ın iddialarını “Hayatımda bu kadar fazla saçmalık duymamıştım.” sözleriyle yalanlayarak bunları destekleyecek ve doğrulayacak herhangi bir verinin bulunmadığını, ABD’nin göçmen politikası nedeniyle dünyanın en büyük ekonomisine sahip olduğunu, sınırdan geçen düzensiz göçmenler hususunda da düzenleme için partiler üstü bir çalışma yürüttüklerini belirtti.
İkilinin birbirlerinin iddialarına kafa sallayarak ve gülümseyerek tepki vermeleri, Biden’ın ise program boyunca devam eden durgunluğu ve sesindeki kısıklık da dikkatlerden kaçmadı.
Programın can alıcı noktalarından bir diğeri dış politika bağlamında Ukrayna-Rusya savaşı ve 7 Ekim 2023’ten bu yana süregelen İsrail’in Gazze’ye saldırıları başlığıydı.
ABD askerlerinin ve gazilerinin Biden’a tahammül edemediklerini belirten Trump, “Eğer ben başkan olsaydım, bu kriz en başından hiç olmazdı. Eğer başkan seçilirsem daha ofise geçmeden Putin ile Ukrayna arasındaki bu krizi sona erdireceğim.” dedi.
Biden, Trump’ın konuşmasını saçmalık olarak nitelendirirken, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in bir savaş suçlusu olduğunu ve eğer engellenmezse diğer NATO ülkelerine de saldıracağını ifade etti.
Gazze konusunda Biden, İsrail’e en büyük desteği sağladıklarını, sadece yoğun nüfusun bulunduğu bölgelerde kullanımı uygun olmayan yüksek kapasiteli bomba sevkiyatını durduklarını söylerken ateşkes müzakereleri konusunda çaba sarf etmeye devam ettiklerini belirtti.
Trump ise Biden’ı “İsrail’in işini bitirmesine izin vermemekle” suçladı. Bölgeye barışın gelmesi için bağımsız bir Filistin’i destekleyip desteklemeyeceği sorusuna ise “Bunu görmek zorundayız.” şeklinde kısa bir cevapla geçiştirdi.
İkilinin İsrail’e açık desteği gözlerden kaçmazken, Gazze konusunda İsrail’in soykırımla yargılanması ve bölgedeki insani duruma dair ise herhangi bir soru ve cevap gelmedi.
6 Ocak Kongre saldırılarıyla ilgili tartışma sırasında Trump ile Biden’ın birbirlerine kişisel olarak saldırıları şiddetlendi.
Trump, Demokratları Kongre baskınına karşı kendi önerisine rağmen yeterli önlemi almamaları konusunda suçladı. Biden bu suçlamaya karşı, “Benim burada gördüğüm tek suçlu kişi mahkeme tarafından suçlu bulunmuş kişidir.” diyerek Trump’ın “sus payı” davasında jüri tarafından mahkûm edilmesine atıfta bulundu.
Trump buna karşılık Biden’ın oğlu Hunter Biden’ı işaret ederek, “Kendi oğlu yüksek derecede suçlu bulundu. Muhtemelen kendisi de görevi biter bitmez sınırdaki ölümlerden, Ukrayna’daki olaylardan dolayı suçlu bulunabilir.” dedi. Hunter Biden, uyuşturucu bağımlısıyken yasa dışı şekilde silah edinmekten suçlu bulunmuştu.
Buna karşılık Biden, Trump’a, “Bu bahsettiklerin çok çirkin ve yalan. Tarihimizde hiçbir başkan bu şekilde şeyler konuşmadı. Öte yandan hakkında, kadınları toplum içinde taciz etmekten, eşin hamileyken bir porno yıldızı ile girdiğin ilişkiye kadar hala itham edildiğin suçlamalar var, sen ne diyorsun?” şeklinde cevap verdi.
Adayların yaşları ve sağlık sorunları da tartışma konuları arasındaydı.
Biden, yaşı ve sağlık durumu ile ilgili soruya, “Kariyerimin yarısını siyasetin en genç insanı olmakla eleştirilerek geçirdim, ABD Senatosu'na seçilen en genç ikinci kişiydim ve şimdi en yaşlısıyım. Bu adam (Trump) benden üç yaş daha genç ama çok daha az yetenekli. Bence sadece kayıtlara bakın. Ne yaptığımı görün.” cevabını verdi.
Trump ise aynı soruya, iki defa zihin sağlığını gösteren bilişsel test aldığını ve bunları kamuya açıkladığını dile getirerek, “Bu (Biden) ise hiçbirini almadı. Onun sadece bir tane almasını, en kolayını almasını görmek isterdim.” ifadelerini kullandı.
Trump, iki ayrı golf şampiyonluğu bulunduğuna da işaret ederek, “Bunu yapabilmek için akıllı olmanız ve topa uzun bir mesafeden vurabilmeniz gerekir. Ben bunu yapıyorum. Biden bunu yapamaz, topu 40 metre öteye vuramaz.” diye konuştu.
Trump, CNN sunucusunun, kasımdaki seçim sonuçlarını ne olursa olsun kabul edip etmeyeceği ve siyasi şiddetti reddetmeyi taahhüt etmesi konusundaki bir sorusuna, “Eğer seçimler adil ve özgür bir şekilde olursa.” şeklinde cevap verdi.
Trump ayrıca Biden’ın çok kötü bir başkan olduğu için tekrar aday olduğunu savunarak şöyle devam etti:
“Burada olmamın tek nedeni, onun çok kötü bir başkan olması. Ben Amerika'yı yeniden muhteşem yapacağım. Şu anda onun yüzünden başarısız bir milletiz. Politikaları o kadar kötü ki askeri politikaları çılgınca. Bunlar onun asla bitmeyecek savaşları. Bizi 3. Dünya Savaşı'na sürükleyecek ve biz 3. Dünya Savaşı'na herkesin hayal edebileceğinden daha yakınız. 3. Dünya Savaşı'na çok ama çok yakınız ve (Biden) bizi oraya götürüyor.”
Biden ise, NATO’yu yeniden güçlendirdiklerine işaret ederek, “Çünkü biz güçlü bir milletiz ve şu anda bize ihtiyaç var, dünyayı korumamız gerekiyor. Kendi güvenliğimiz için buna ihtiyaç var.” değerlendirmesinde bulundu.
Program sonunda konuşan CNN baş muhabiri John King, “Bu sönük performansın ardından Biden’ın partisinin onun çekilmesiyle ilgili tartışmaya başladığını” ifade etti. CNN’in siyasi yorumcusu David Axelrod ise, Biden’ın Trump’ı esas itibarıyla yendiğini fakat, “Biden’ın devam edip etmeyeceği konusunda tartışmalar olacağını” söyledi.
Her iki aday da kendi partilerinin resmi adayları değiller. Cumhuriyetçiler, resmi adayı 15 Temmuz’da başlayan parti kongresinde duyuracak. Joe Biden’ın adaylığı ise Ağustos ayında parti kongresinde resmiyete dökülecek.
Özetle, 81 yaşındaki Biden Amerika demokrasisini, ülkenin dünyadaki konumunu koruyacağını ve iklim kriterlerini karşılayacağını söylüyor. 78 yaşındaki Trump ise yasa dışı göçü durdurmak, genel vergi indirimi, tüm ABD ithalatına yüzde 10 gümrük vergisi gibi vaatlerini dile getiriyor. Ayrıca Biden, kendisi görevdeyken çocuğu hüküm giyen ilk ABD başkanı olurken, Trump ise suçtan hüküm giymiş ilk eski veya görevdeki başkan oldu.
Yayından sonra CNN yaptığı ankette Trump’ın %33’e karşı %67 oranında destek aldığını açıkladı.
Yayına hazırlayan: Esin Çoştu
