ABD-Rusya Nükleer Anlaşması Sona Erdi
ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada, ABD'nin 8 Aralık 1987'de imzalanan INF için Rusya'nın sürekli anlaşmayı ithal ettiği gerekçesiyle 6 ay önce çekileceğini duyurduğu hatırlatıldı.
ABD'nin anlaşmanın 15. maddesi uyarınca çekilmesinin, "Rusya'nın uygun olmayan SSC-8 veya 9M729 adlı yerden fırlatma orta menzilli füze sistemini yok ederek anlaşmaya tam şekilde riayet etmekte başarısız olmasından" kaynaklandığı iddia edilen açıklamada, anlaşmanın sona ermesinden Rusya'nın sorumlu olduğu ileri sürüldü.
Açıklamada, şu ifadeler yer aldı:
"2000'li yılların ortasından bu yana, Rusya uyumsuz füzesini geliştirdi, üretti, test etti ve birden çok müfrezesini sahaya konuşlandırdı. ABD, endişelerini Rusya'ya ilk olarak 2013'te aktardı. Rusya, akabinde, sistematik olarak ABD'nin kendisini anlaşmaya itaate yönelik çabalarını 6 yıl boyunca reddetti. ABD, NATO üyelerinin tam desteğiyle, Rusya'nın anlaşmayı esastan ihlal ettiğine karar verdi ve anlaşmanın yükümlülüklerini askıya aldı. Son altı ayda ABD, Rusya'ya riayetsizliğini düzeltmek için son bir fırsat tanıdı. Rusya, önceki yıllarda olduğu gibi, anlaşma yükümlülüklerine uymak yerine füzelerini elinde tutmayı tercih etti."
Rusya Dışişleri Bakanlığı da anlaşmanın resmen sona erdiğini duyurdu. Rusya Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada: "2 Ağustos 2019'da, 8 Aralık 1987'de Washington'da imzalanan, orta ve kısa menzilli füzelerin ortadan kaldırılmasına ilişkin Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği ile Amerika Birleşik Devletleri arasındaki Antlaşma Amerikan tarafının girişimi ile sonlandırıldı" ifadesine yer verildi.
ABD, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) ile imzaladığı, menzili 500 ila 5 bin 500 kilometre olan ve nükleer başlık takılabilen füzelerin yasaklanmasını öngören INF'den tek taraflı çekileceğini açıklamıştı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, daha önce, Rusya'nın INF'den çekilmesini öngören yasa tasarısını imzalamıştı.
Anlaşma neden önemli?
INF Anlaşması, 1987 yılında dönemin Sovyetler Birliği lideri Mihail Gorbaçov ile ABD Başkanı Ronald Reagan tarafından imzalandı.
Anlaşma, menzili 500 ile 5 bin 500 kilometre arasında olan ve karadan havaya atılabilen orta menzilli tüm nükleer ve konvansiyonel balistik füzelerin yasaklanmasını öngörüyordu.
Denizden ateşlenen füzeleri ise kapsamıyordu.
Nükleer savaş tehdidini ortadan kaldırmayı hedefleyen anlaşma kapsamında 4 yılda yaklaşık 2 bin 691 füze imha edilmişti.
INF Anlaşması, nükleer başlık takılan füzelerin 30 yılı aşkın süredir Avrupa topraklarından uzak tutulmasını sağlamıştı.
Anlaşma, Soğuk Savaş'ın son dönemlerinde iki süper gücün nükleer savaş tehdidini azaltmak amacıyla başlattığı üç ayaklı silahsızlanma sürecinin parçasıydı.
Bu sürecin diğer ayağını 1991'de imzalanan Stratejik Nükleer Silahların Azaltılması Anlaşması (START), diğerini de uzay silahları konusundaki müzakereler oluşturmuştu.
