ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze’de sürgün ve işgal planı açıklamasının ardından harekete geçen İsrail, orduya Gazze’nin boşaltılması planı hazırlama talimatı verdi.
Hamas’ın zaferi karşısında muvazeneyi kaybeden İsrail ham hayal görüyor
İsrail basınına göre Savunma Bakanı Yisrael Katz, orduya “Gazzelilerin gönüllü olarak ayrılmalarına izin veren bir plan hazırlaması” için talimat v erdi. Katz, “Plan, kara geçişleri yoluyla çıkış seçeneklerinin yanı sıra deniz ve hava yoluyla ayrılış için özel düzenlemeler içerecek” dedi.
Savunma Bakanı, Hamas’ın "Gazzelileri canlı kalkan olarak kullandığını", "insani yardımı kendi amaçları doğrultusunda kullandığını" ve "Gazzelilerin ülkeyi terk etmelerini engellediğini" ileri sürdü. Bakan “Dünyanın her yerinde olduğu gibi Gazze sakinlerine çıkış ve göç etme özgürlüğü tanınmalıdır” diyerek sanki Gazze halkı ülkesini terk etmek istiyor da Hamas engel oluyor gibi bir algı oluşturmaya çalıştı..
ABD Başkanı Trump, Gazze'deki Filistinlilerin başta Ürdün ve Mısır olmak üzere Arap ülkelerine sürgün edilmesi fikrini ortaya atmıştı. Gazze'nin "temizlenmesi için" söz konusu ülkelerin daha fazla Filistinliyi kabul etmesi ve bu kişilerin "farklı yerlerde inşa edilecek konutlara yerleştirilmesi" çağrısında bulunan Trump, bölgenin Filistinlileri topraklarından çıkarttıktan sonra yeniden inşa edilmesini savunmuştu.
Trump, kimsenin ciddiye almadığı bir konuşma yaparak, ABD'nin Gazze Şeridi'ni devralması ve bölgenin dünyanın farklı yerlerinden insanların yaşadığı "uluslararası" bir yer olmasını hayal ettiğini söylemişti.
İspanya: Gazzelilerin Toprağı Gazze’dir
Katz’a ilk tepki İspanya’dan geldi. İspanya Dışişleri Bakanı Jose Manuel Albares, İsrail Savunma Bakanı Katz’ın İspanya’nın Gazze’de yerinden edilmiş Filistinlileri kabul etmesi gerektiği yönündeki önerisini reddetti.
İspanyol radyo istasyonu RNE’ye bir mülakat veren Albares, “Gazzelilerin toprağı Gazze’dir ve Gazze gelecekteki Filistin devletinin bir parçası olmalıdır” dedi.
6 Ülke ve Arap Birliği Tramp’ın teklifini reddetti
Mısır, Ürdün, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, Filistin Yönetimi ve Arap Birliği, ortak bir bildiri yayınlayarak, Filistinlilerin Gazze ve işgal altındaki Batı Şeria’daki topraklarından çıkarılmasına yönelik her türlü planı reddetti.
Ürdün: Filistin Filistinlilerindir
Trump'ın önerisine Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen es-Safedi, "Kral Abdullah şunu defalarca söyledi: Ürdün Ürdünlülerin, Filistin ise Filistinlilerindir. Filistin sorununun çözümü Filistin topraklarındadır. Nitekim alternatif vatan söylemini kabul etmedik, etmeyeceğiz. Bütün gücümüzle buna karşı koymaya devam edeceğiz" yanıtını verdi.
Mısır: Trump, barış ve istikrarı tehdit ediyor
Mısır Dışişleri Bakanlığı, Trump'ın son çıkışı sonrası söz konusu çağrıyı reddettiğine dair bir açıklama yayımladı.
Açıklamada, Filistinlilerin her ne şekilde olursa olsun, geçici veya uzun vadeli olarak, topraklarından tehcir edilmesinin, topraklarını terk etmeye zorlanmasının ve topraklarını terk etmeye teşvik edilmesinin kabul edilemeyeceği vurgulandı ve bunun bölgesel istikrarı ve barış imkanlarını tehdit ettiği uyarısı yapıldı.
Avrupa Birliği: ‘Gazzelilerin zorla yerinden edinmesi söz konusu olamaz’
Avrupa Birliği Sözcüsü: Gazze, gelecekteki Filistin devletinin parçasıdır ve buradan zorla yerinden edilme söz konusu olamaz.
Trump'ın çağrısına BM'den de tepki
BM Sözcüsü Stephane Dujarric, "Zorla yerinden etme ya da etnik temizliğe yol açacak herhangi bir plana tabii ki karşıyız" dedi.
Senatör Sanders: “Bunun adı etnik temizliktir ve bu bir savaş suçudur"
Bir Yahudi olan, ancak İsrail'in Gazze'ye yönelik tutumunu en açık şekilde eleştiren ABD'li bağımsız Senatör Bernie Sanders, Trump'ın sözlerine tepki göstererek, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada; "Trump Gazze'yi 'temizlemek' ve orada yaşayan milyonlarca Filistinliyi komşu ülkelere sürmek istediğini söylüyor. Bunun adı etnik temizliktir ve bu bir savaş suçudur" ifadesini kullandı.
Çin: Filistinliler Yönetilmeli
Çin de aynı zamanda, ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze'yi "devralma" ve burada yaşayan Filistinlileri, başta Mısır ve Ürdün olmak üzere komşu ülkelere yerleştirme planına karşı olduğunu bildirdi.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Lin Cien, Pekin'de düzenlenen basın toplantısında, "Filistin'i Filistinlilerin yönetmesinin savaş sonrası yönetimin temel ilkesi olması gerektiğine inanıyoruz." dedi.
Ankara’dan Sert Tepki: Abesle iştigal
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, ABD'nin Gazze Şeridi'ndeki Filistinlileri yerinden etme projesini tekrar dillendirmesini, “Abesle iştigal“ olarak ifade edip "Filistinlileri ana yurtlarından kovmayı hedefleyen her türlü girişime karşıyız. Bu fikir uluslararası hukuka da insanlık vicdanına da aykırıdır" dedi.
TBMM Başkanı Kurtulmuş: “Gazze, sizin şirketlerinize satılık kupon bir arazi değildir”
TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, “Gazze, Filistinlilerindir ve kıyamete kadar Filistin’in bir parçası olmaya devam edecektir. Gazze, sizin şirketlerinize satılık kupon bir arazi değildir” dedi. Kurtulmuş, Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından Birinci Meclis Genel Kurul Salonu’nda düzenlenen “Ankara Diplomat Akademi Kampı”nın açılış dersinde konuştu.
Türkiye’nin Suriye iç savaşında bile Suriye’nin toprak bütünlüğünü desteklediğine işaret eden Kurtulmuş, “Ortadoğu’da oynanan senaryo, yeni bir senaryo değildir. Maalesef özellikle Amerika’nın Irak’ı işgaliyle birlikte başlayan süreçte, önemli adımlar attılar. Irak’ın, Suriye’nin yaşadıkları, bugün Libya’nın, Sudan’ın, Yemen’in yaşadıkları, Lübnan’ın paramparça hale getirilmesi, bölge ülkelerinin tamamının parçalanmış küçük devletçikler haline bölünmesi senaryosu halen devam etmektedir. Türkiye olarak bu oyunu bozan en büyük ülke olmayı sürdüreceğiz. Güçlü bir Türkiye aynı zamanda mıknatıs gibi etrafındaki, bölgesindeki bütün halkları da kendi etrafında aynı istikamete doğru toparlayan bir Türkiye’dir. Ümit ediyorum; 1 asır sonra o dağılmış Osmanlı’dan kurulan yeni Cumhuriyetimizin etrafında, Türkiye’nin etrafında yeniden bölge halkının derlenmesi, toparlanması fikrine geleceklerini ümit ediyorum” dedi.
Almanya: Kabul Edilemez
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock: “Gazze, tıpkı Batı Şeria ve Doğu Kudüs gibi Filistinlilere aittir. Onları yerlerinden etmek yeni bir nefrete yol açar, ayrıca uluslararası hukuka aykırı.” dedi.
Almanya’nın yanı sıra Fransa, İspanya, İskoçya ve Birleşik Krallık, Trump’ın söylemlerini reddeden açıklamalarda bulundu.
Riyad: Pazarlık Konusu Değil
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Trump’ın açıklamaları kabul edilemez. Filistin devleti kurulmadan İsrail ile diplomatik ilişki olmayacak. Krallığın, Filistin halkının haklarına yönelik tutumu pazarlık konusu değil” ifadesi yer aldı.
Mahmud Abbas: “Kimsenin hakkı değil”
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas da “Kimsenin Filistin halkının geleceğiyle ilgili karar vermeye hakkı yoktur” dedi.
Abbas, “Bu çağrılar, uluslararası hukukun ciddi bir ihlalidir ve Filistin devleti kurulmadan bölgede barış ve istikrar sağlanamaz” diye konuştu. Filistin halkının meşru haklarının tartışılmaz olduğunu ve Filistin Kurtuluş Örgütünün (FKÖ) Filistin halkının tek meşru temsilcisi olduğunu kaydeden Abbas, “Kimsenin Filistin halkının geleceğiyle ilgili karar vermeye hakkı yoktur” ifadelerini kullandı.
Abbas, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres ve BM Güvenlik Konseyine seslenerek, sorumluluklarını üstlenme ve acil harekete geçme çağrısında bulundu.
Senatör Murphy: “Trump aklını yitirmiş” Demokrat Auchincloss, "Pervasız ve mantıksız"
ABD'de de çok sayıda Demokrat Partili, Trump’ın Gazze'yi işgal planını eleştirdi. Demokrat senatör Chris Murphy, "Aklını tamamen yitirmiş durumda. ABD'nin Gazze'yi işgali binlerce ABD askerinin katledilmesine ve Ortadoğu'da onlarca yıl sürecek bir savaşa yol açacaktır. Bu kötü, hastalıklı bir şaka gibi" dedi. Demokrat temsilci Jake Auchincloss öneriyi "Pervasız ve mantıksız" olarak niteledi.
Justin Amash: “ABD soykırım suçlusu olur”
Pek çok Cumhuriyetçi de planını eleştirdi. Babası 1948 yılında İsrail güçleri tarafından evinden kovulan eski bir Cumhuriyetçi Kongre üyesi olan Justin Amash, "Eğer ABD, kuzenlerim gibi Müslüman ve Hıristiyanları Gazze'den zorla çıkarmak için asker gönderirse, o zaman ABD sadece başka bir pervasız işgale saplanmakla kalmayacak, aynı zamanda etnik temizlik suçundan da suçlu olacaktır. Vicdan sahibi hiçbir Amerikalı bunu kabul etmemelidir" dedi.
Rusya: Tek Seçenek İki Devlet
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Filistin meselesinin ancak iki devletli bir temelde çözülebileceğini belirterek, “Bu tez, Birleşmiş Milletler’in kararlarında yer alıyor ve birçok ülke tarafından destekleniyor. Bunun tek seçenek olduğunu düşünüyoruz” dedi.
İngiltere: 2 Devleti Savunduk
İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy, “Her zaman iki devletli bir çözüm görmemiz gerektiğini savunduk. Filistinlilerin kendi vatanlarında, Gazze ve Batı Şeria’da yaşayarak gelişmelerini görmeliyiz” ifadelerini kullandı.
Fransa: Tek Çare İki Devlet
Fransa Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, Gazzelilerin zorla yerinden edilmesinin 2 devletli çözümün önünde ciddi bir engel oluşturacağı ve bölgenin tamamını istikrarsızlaştıracağı, 2 devletli çözümün tek çare olduğu vurgulandı.
Dünyadan gelen sert tepkiler üzerine Trump’ın ekibi kıvırmaya başladı
Yükselen tepkiler üzerine ABD’li yetkililer Trump’ın konuşmasını te’vile başladı. Trump’a danışmanlık yapan Adam Boehler, "Mısır ve Ürdün, Gazze'lileri istemiyorsa başka bir çözüm önersinler." dedi.
Trump'ınki ciddi bir öneri değil
The New York Times Gazetesi, “ABD Başkanı Donald Trump'ın müsteşarları, Gazze'nin ele geçirilerek sakinlerinin tehcir edilmesi yönünde öne sürdüğü planın gerçeklikten kopuk ve uygulanamaz olduğu konusunda Trump'ı ikna etti” diye yazdı. Habere göre, ABD'nin eski İsrail Büyükelçisi Dan Shapiro: "Trump'ın önerisi ciddi bir öneri değildir ve daha fazla fanatizme sebep olabilir." Shapiro: "Trump'ın önerisi Hamas ile İsrail arasındaki esir takasını tehlikeye atabilir" dedi.
Bölge ülkeleri kendi çözümlerini üretecek
CBS ve Axios’un haberlerine göre ise, ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz, Trump’ın “Gazze’yi kontrol etme” çıkışının bölge ülkelerini kendi çözümlerini sunmaya iteceğini söyledi: “Bölgenin tamamının kendi çözümleriyle gelmesini sağlayacak” ifadesi kullanıldı. Trump’ın uzun yıllar danışmanlığı yapan bir isim de “(Trump’ın) Ortadoğu’ya mesajı şu; sizin için durumu çok daha kötü hale getirebilirim, ya da daha iyi bir plan sunarsınız.”
Diğer İçerikler
