Müttefikler ve ortaklar arasında tıbbı malzeme gönderimi koordinasyonunda önemli rol oynayan NATO, aynı zamanda sivil güçlere destek sağlayarak yeni tip koronavirüs (Kovid-19) döneminde dayanışma konusunda güçlü mesaj verdi.
Üye ülkeler ve ortaklara yardım sağlanması için NATO Avrupa-Atlantik Afet Mukabele Eşgüdüm Merkezini (EADRCC) etkin kullanan NATO, aynı zamanda acil malzeme tedariki için bir fon ve yeni bir operasyon planı oluşturdu. Aralarında Türkiye'nin de bulunduğu birçok ülke fona katkı sağlayarak, zor durumda olan müttefiklere gerekli tıbbı malzemenin gönderilmesine yardımcı oldu.
1500 tonluk malzeme dağıtımına destek
NATO kaynaklarından edinilen bilgiye göre, ittifak, salgının başlangıcından bu yana üye ülke ve ortaklara yaklaşık 1500 tonluk tıbbı malzeme gönderimine katkı sağladı.
Sadece yılın ilk yarısında Süratli Hava İntikali Girişimini de kullanılarak 350'den fazla uçuşla dağıtıma katkı sağlayan NATO, aynı zamanda 500 bin askerle 100 saha hastanesinin kurulması, 25 bin hastane yatağının inşası, sınırların korunması, testlerin yapılması ve hastaların taşınması gibi konularda destek verdi.
Aynı zamanda NATO müttefikliği ruhu çerçevesinde, üye ülkeler de birbirine ikili yardımlarda bulundu.
Bu çerçevede ön plana çıkan ülkelerden biri olan Türkiye, salgının en sert vurduğu İspanya ve İtalya'ya ilk yardım gönderen ülkeler arasında yer alarak, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg tarafından "dayanışma örneği" olarak gösterildi.
Karargah basına kapılarını kapatırken, toplantıları sanal ortama taşıdı
Karargahı Belçika'nın başkenti Brüksel'de bulunan NATO, salgın çerçevesinde fiziksel olarak işe devam eden ve kurumsal toplantılarını sürdüren nadir örgütlerden biri oldu.
Stoltenberg, NATO gibi kritik bir kurumun faaliyetlerini tamamen durdurmasının mümkün olmayacağını söyledi.
Böylelikle NATO, yaklaşık 254 bin metrekarelik bir alana inşa edilen yeni binasında 4 bin kişilik personelini dönüşümlü olarak çalıştırırken, mart ayından sonra her yıl 2 defa üye ülkelerin dışişleri bakanları, 4 defa savunma bakanları ve 2 kere de Genelkurmay Başkanlarını Brüksel'de bir araya getiren toplantılarını 71 yıllık ömründe ilk kez sanal ortama taşıdı.
Salgın kapsamında alınan tedbirler çerçevesinde aynı zamanda ittifak kapılarını basına kapatarak, tüm basın toplantılarını sanal ortamda gerçekleştirdi.
Öte yandan, ittifakın bazı tatbikatları da ertelendi.
Kuzey Makedonya resmen üye oldu
NATO ile katılım protokolünü 2019'da imzalayan Kuzey Makedonya, mart ayında resmi olarak ittifakın 30'uncu üyesi oldu.
Katılım protokolünün tüm üye ülke meclislerinde onaylanmasının ardından katılım enstrümanını Washington'da teslim ederek, tüm resmi onay sürecini tamamlayan Kuzey Makedonya'nın bayrağı NATO Karargahında göndere çekildi.
Orta Doğu'ya ilgisi arttı
ABD Başkanı Donald Trump'ın ittifakın Orta Doğu'da daha aktif olmasını öngören "NATOME" (NATO ORTA DOĞU) çağrısının ardından, ittifakın 2020'de bölgeye olan ilgisi arttı.
NATO, bu çerçevede Irak'taki eğitim misyonunu genişletme kararı alarak işe başladı. Irak eğitim misyonunun DEAŞ'la Uluslararası Mücadele Koalisyonunun bazı görevlerini üstlenmesi konusunda anlaşan ittifak üyeleri, aynı zamanda Orta Doğu ve Kuzey Afrika'da NATO'nun terörizmle mücadelede atacağı adımlar konusunda da anlaşma sağladı.
"Akil adamlar" ve 2030 Raporu
Geçen sene sonunda Londra'da düzenlenen NATO Liderler Toplantısı'nda, İttifakın siyasi boyutunun güçlendirilmesi için bir uzman grubu kurulması kararı alınmıştı.
Stoltenberg bu bağlamda yılın ilk yarısında adım atarak, aralarında eski NATO Genel Sekreter Yardımcısı Tacan İldem'in de bulunduğu 10 kişilik bir uzman grubu açıkladı.
Grup, çalışmaların ardından aralık ayında düzenlenen dışişleri bakanları toplantısı çerçevesinde "2030 Raporunu" açıkladı.
Raporda saldırgan bir Rusya, yükselen Çin, yeni ve yıkıcı teknolojilerdeki artış, sistematik rekabet gibi unsurlar karşısında NATO'nun yeni döneme uyum sağlaması, siyasi hedef olarak transatlantik ittifakı sağlamlaştırması gerektiğine işaret edildi.
NATO'ya yönelik tavsiyeler arasında ayrıca 2010'daki Stratejik Konsept'in güncellenmesi, bu yapılırken Rusya ve Çin ile terör tehdidi gibi jeostratejik çevredeki değişimlerin göz önünde bulundurulması gerektiği, NATO'nun Çin'in güvenlik sınamalarına karşı daha fazla eylemde bulunması tavsiye edildi.
Doğu Akdeniz'de diyalog girişimleri
Doğu Akdeniz'deki gerginlik bağlamında uluslararası hukuk kuralları, iyi komşuluk ilişkileri ve diyaloğu savunan NATO, iki üyesi olan Türkiye ve Yunanistan arasındaki gerilimi azaltmak için de kolları sıvadı.
Genel Sekreter Stoltenberg, bir takım askeri teknik görüşmelerin ardından Doğu Akdeniz'de olay ve kazaların önlenmesini amaçlayan Türkiye-Yunanistan arasında ayrıştırma usulleri mekanizmasının kurulmasına öncülük etti.
NATO'nun önemli bir diyalog platformu olduğuna dikkati çeken Stoltenberg, iki müttefikin de günlük düzeyde bir araya gelmesine imkan sağladığını ifade etti.
