Adres :
Aşağı Öveçler Çetin Emeç Bul. 1330. Cad. No:12, 06460 Çankaya - Ankara Telefon : +90 312 473 80 41 - +90 530 926 41 13 Faks : +90 312 473 80 46 E-Posta : sde@sde.org.tr

Analiz- طوفان الاقصی و فلسطین: آیا اسرائیل پیروز می‌شود یا شکست می‌خورد؟

این مقاله به تاریخ 07.10.2024 به نشر رسیده است.
نویسنده: آلپر تان: روزنامه نگار و معاون مرکز تفکر استراتیژیک

یک سال از جنگی که با عملیات طوفان الاقصی در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد، گذشت. اکنون با توجه به رویداد ها و اتفاقات رخ داده چه نتیجه ای رقم خورده است؟ چه کسی پیروز است و چه کسی شکست می‌خورد؟ در پاسخ به این سوال قبل از اینکه تحلیل خود را شریک سازیم، سعی خواهیم ورزید تا خلاصه ای از چگونگی وضعیت و برداشت این موضوع در سطح جهان نیز ارائه دهیم.

در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، حماس اعلام کرد که عملیات طوفان الاقصی را آغاز نموده و در طول ۲۰ دقیقه بیش از ۵۰۰۰ موشک از نوار غزه به سمت اسرائیل شلیک کرده است.

پس از این حمله، اسرائیل به حماس اعلام جنگ کرد. ۵۰۰ هزار اسرائیلی آواره شدند. اسرائیل برای اولین بار از زمان جنگ یوم کیپور تصمیم به اعلام جنگ گرفت و بمباران بزرگی را علیه غزه آغاز کرد. به دلیل ضعف امنیتی و اطلاعاتی اسرائیل، نیروهای حماس موفق شدند از مرزها عبور کرده و وارد مناطق مسکونی غیرنظامی شوند. بسیاری از غیرنظامیان و سربازان اسرائیلی کشته یا اسیر شدند. برخی از پایگاه‌های نظامی نیز به تصرف آنها درآمد.

از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ تاکنون، اسرائیل در حملات خود ۵۰ هزار فلسطینی را به شهادت رسانده که ازین جمله ۱۷ هزار کودک و ۱۲ هزار زن بوده‌اند. نزدیک به ۱۰۰ هزار نفر مجروح شده‌اند، ۱۹ هزار کودک در این حملات مادر یا پدر خود ویا هر دو را از دست داده‌اند. همچنین این حملات باعث شده است که در غزه ۳۳ میلیارد دلار خسارت وارد شود.

موفقیت اسرائیل!

پس از ۷ اکتبر، اسرائیل با حدود ۴۰ هزار سرباز رزمی شمال و جنوب غزه را اشغال کرد، ۸۰ درصد از جمعیت را به زور آواره کرد و بیش از ۴۰ هزار نفر را کشت. حداقل ۷۰ هزار تن بمب ریخت که این میزان بیشتر از مجموع وزن بمب‌هایی است که در جنگ جهانی دوم بر روی لندن، درسدن و هامبورگ ریخته شد. بیش از نیمی از ساختمان‌های غزه را تخریب یا آسیب رسانده و با محدود کردن دسترسی به آب، غذا و برق، تمام جمعیت را در آستانه قحطی قرار داد.

آیا کشتن موفقیت است؟

آنها به تعداد فلسطینیانی که توسط ارتش اسرائیل کشته شده‌اند، به‌گونه‌ای تمرکز کردند که گویی این آمار مهم‌ترین معیار موفقیت اسرائیل است. بله، ۴۰-۵۰ هزار نفر کشته شدند. در حالی که اسرائیل ادعا می‌کند ۱۴ هزار نفر از ۳۰ تا ۴۰ هزار جنگجوی حماس که پیش از جنگ در اختیار داشت، کشته شده‌اند، این در حالی است که حماس تنها از دست دادن ۶ هزار تا ۸ هزار جنگجو را اعلام می‌کند. منابع اطلاعاتی آمریکا بر این باورند که تعداد واقعی کشته‌های حماس حدود ۱۰ هزار نفر است. اما تمرکز بر این اعداد ارزیابی دقیق قدرت حماس را دشوار می‌کند.

فلسطین و حماس در چه وضعی هستند؟

اسرائیل نتوانست گستره و منابع قدرت حماس را درک کند و آن را دست‌کم گرفت. اسرائیل متوجه نیست که با کشتار و ویرانی‌هایی که در غزه به راه انداخته است، دشمن خود را بیشتر قوی تر می سازد.

حماس در شمال غزه نیز قدرتمند است

ارزیابی های اسراییل نشان میدهد، حماس در مناطق شمال غزه که ارتش اسرائیل در پاییز با از دست دادن  صدها سرباز آنجا را تصرف کرد، تعداد بیشتری جنگجو نسبت به رفاح در جنوب دارد.

حماس پس از ۷ اکتبر قدرتمندتر شده است، در حالی که اسرائیل در موقعیتی ضعیف‌تر نسبت به قبل از ۷ اکتبر قرار دارد

حماس هنوز هم می‌تواند به اسرائیل حمله کند. به گفته منابع غربی، حماس حدود ۱۵ هزار جنگجوی متحرک دارد که این تعداد تقریباً ده برابر تعداد جنگجویانی است که در حملات ۷ اکتبر شرکت کردند. همچنین بیش از ۸۰ درصد از شبکه تونل‌های زیرزمینی این سازمان همچنان در دسترس این گروه قرار دارد تا برای برنامه‌ریزی، ذخیره‌سازی سلاح و فرار از نظارت، دستگیری و حملات اسرائیل استفاده شود. بخش قابل توجهی از رهبران ارشد حماس در غزه همچنان بدون اینکه به آنها آسیبی برسد به فعالیت های خود ادامه میدهند.

حملات چه عواقبی دارند؟

تمرکز بیش از حد بر روی تعداد شهدا باعث می‌شود که موفقیت‌های تاکتیکی و استراتژیک با یکدیگر اشتباه گرفته شوند و معیارهای اساسی که نشان می‌دهند آیا قدرت استراتژیک رقیب افزایش یافته است یا نه، نادیده گرفته شوند، حتی زمانی که خسارات آنی گروه در حال افزایش است. به گفته کارشناسان، مهم‌ترین منبع قدرت یک گروه مقاومت، نه اندازه کنونی نسل جنگجویان، بلکه ظرفیت جذب حمایت مردمی از جامعه‌ای است که از آن  نمایندگی می کند.

هر چه بیشتر مورد حمله قرار بگیرند، قوی‌تر می‌شوند

از دست دادن حمایت یک جامعه می‌تواند برای گروه‌های مقاومت ویرانگر باشد اما موجودیت حمایت مردمی نتیجه معادله را تغیر می دهد. به عنوان مثال، پس از اشغال عراق توسط آمریکا در سال ۲۰۰۳، بر اساس ارزیابی‌های ایالات متحده، تعداد جنگجویان سنی از ۵ هزار نفر در بهار ۲۰۰۴ به ۲۰ هزار نفر در پاییز همان سال و تا فبروری ۲۰۰۷ به ۳۰ هزار نفر افزایش یافت.

بر اساس نظرسنجی‌ها، قدرت حماس در حال افزایش است

مرکز سیاست و تحقیقات نظرسنجی فلسطین (PSR)، که در سال ۱۹۹۳ پس از توافق‌های اسلو تأسیس شد و با مؤسسات اسرائیلی همکاری دارد، پس از ۷ اکتبر با افرادی که در پناهگاه‌های موقت در غزه بودند، نظرسنجی‌هایی انجام داده است. پنج تحقیق جداگانه PSR که از جون ۲۰۲۳ تا جون ۲۰۲۴ انجام شده نشان میدهد که تقریباً در هر زمینه‌ای، حماس امروز نسبت به قبل از ۷ اکتبر حمایت بیشتری در میان  فلسطینیان دارد.

حمایت از حماس دو برابر جنبش فتح است

حمایت سیاسی از حماس، به ویژه در مقایسه با رقبایش، به‌طور قابل‌توجهی افزایش یافته است. در حالی که در جون ۲۰۲۳، حماس و رقیب اصلی‌اش، فتح، به طور تقریبی از حمایت یکسانی برخوردار بودند، در جون ۲۰۲۴، این نسبت به وضوح تغییر کرده و میزان حمایت از حماس دو برابر بیشتر شده است. به طوری که در این زمان، حماس با ۴۰ درصد حمایت نسبت به ۲۰ درصد حمایت برای فتح، از حمایت بیشتری میان فلسطینیان برخوردار است.

غزه از حماس حمایت می‌کند

 در سپتامبر ۲۰۲۳، ۵۳ درصد از فلسطینی‌ها از حملات مسلحانه به اسرائیل پشتیبانی می‌کردند. این میزان حمایت در مارچ ۲۰۲۴ به طرز چشمگیری افزایش یافته و ۷۳ درصد از فلسطینی‌ها بر این باورند که حماس در آغاز نمودن حمله ۷ اکتبر حق به جانب بوده است.

۶۰ درصد مردم غزه یک عضو خانواده خود را از دست داده‌اند

تا مارچ ۲۰۲۴، بار هزینه‌ای که جنگ بر مردم فلسطین تحمیل کرده، به شدت بالا است. گزراش ها نشان می دهد ۶۰ درصد فلسطینی‌های در جنگ فعلی یک عضو خانواده‌شان کشته شده است. همچنین براساس گزارش های نشر شده  بیش از سه‌چهارم آن ها نیز یک عضو خانواده‌شان یا کشته شده یا مجروح شده است.

هر چه تعداد شهدا بیشتر شود، مقاومت قوی‌تر می‌شود

اسرائیل در غزه هزاران جنگجوی حماس را کشته است. اما این تلفات در نسل فعلی جنگجویان با افزایش حمایت از حماس پرداخته و در خصوص جذب و بیشتر شدن این نیروها کمک می کند.

نکته مهم

حماس در مقایسه با قبل از ۷ اکتبر در جهان محبوبیت بیشتر کسب نموده است. در صورتی که یک پلان قابل قبول برای مردم غزه و فلسطین طرح و عملی نشود به تعداد و میزان قدرت حماس و گروه های مشابه آن افزوده خواهد شد.

حماس پس از ۷ اکتبر قوی‌تر شده است

عملیات هوایی و زمینی اسرائیل در غزه نه حماس را شکست داده و نه اسرائیل را به نابود ساختن آن نزدیک نموده است. برعکس، بر اساس معیارهای مهم، حماس امروز نسبت به ۷ اکتبر قوی‌تر است.

اسرائیل در وضعیتی قرار دارد؟

گزارش مرکز معتادین و سلامت روان اسرائیل در آگوست ۲۰۲۴ نشان می‌دهد که مردم یهودی/صهیونیست با یک فاجعه اجتماعی مواجه هستند. بر اساس این گزارش:

- میزان استفاده از مواد مخدر وابستگی‌زا دراین کشور ۲۵ درصد افزایش یافته است.

- استفاده از قرص‌های خواب به‌طرز چشمگیری ۱۸۹ درصد افزایش یافته است.

- از اکتبر ۲۰۲۳ به‌بعد، موارد خشونت خانگی ۱۰۰ درصد افزایش یافته است.

گزارش منتشر شده توسط مرکز آمار اسرائیل در ماه جولای ۲۰۲۴:

- تعداد ساکنانی که بین اکتبر ۲۰۲۳ و جون ۲۰۲۴ اسرائیل را ترک کرده‌اند، ۲۸۵ درصد افزایش یافته است.

- تعداد ساکنان جدید نیز از اکتبر ۲۰۲۳ تا مارچ ۲۰۲۴، ۲۱ درصد کاهش یافته است.

- صنعت گردشگری در اسرائیل نیز به شدت تحت تأثیر قرار گرفته است؛ در نیمه اول سال ۲۰۲۴، گردشگری ۷۵ درصد کاهش یافته است.

تحقیقات شرکت Coface PDI در جولای ۲۰۲۴:

- از ۷ اکتبر ۲۰۲۳، تعداد مشاغل تجاری تعطیل‌شده و پروژه‌های لغو شده در اسرائیل به ۴۶ هزار رسیده است.

- عدم قطعیت اقتصادی و ناپایداری اجتماعی در اسرائیل، ادامه فعالیت بسیاری از کسب‌وکارها را غیرممکن کرده است.

- بخش زراعت و کشاورزی دچار خسارت زیادی شده است. از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ تا آپریل ۲۰۲۴، حداقل به ارزش ۲۰۰  میلیون دلار سبزیجات و میوه‌ جات ضرر نموده است.

طبق گزارش Times of Israel:

_ در بخش فناوری، در چهار ماه گذشته، تقریباً نیمی از شرکت‌های فناوری، بین ۵ تا ۱۰ درصد از کارکنان خود را اخراج کرده‌اند.

_ از سوی دیگر، نهادهای بین‌المللی اعتبارسنجی به‌طور مداوم امتیاز اسرائیل را کاهش داده‌اند.

_ در سال گذشته از ۷ اکتبر ۲۰۲۳، خسارت مالی حماس و غزه ۳۳ میلیارد دلار و خسارت مالی اسرائیل ۶۷ میلیارد دلار گزارش شده است.

نظم استعماری جهانی تحت سایه طوفان الاقصی فرو پاشید

وزیر امور خارجه کشور ترکیه هاکان فیدان در اظهاراتی اعلام کرد: "سیستم بین‌المللی کنونی دیگر به نیازهای بشر پاسخ نمی‌دهد و به ورشکستگی رسیده است." این اظهارات چگونگی وضعیت نظم استعماری جهانی که از اسرائیل حمایت می‌کند، نشان می دهد. نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل، لیندا توماس گرینفیلد، نیز گفت: "ما حق وتوی خود را برای حفظ منافع آمریکا به کار می‌بریم. سال‌هاست که این کار را در شورای امنیت انجام می‌دهیم" و بدین ترتیب ناعدالتی‌های این سیستم را نمایان کرد.

صهیونیسم، به‌عنوان "سازمان تروریستی جهانی" از سوی دادگاه‌های بین‌المللی اعلام خواهد شد و گفتن "صهیونیسم" به‌عنوان "جرم" محسوب خواهد شد 

سیاست‌های تهاجمی اسرائیل که مانند یک سگ هار ادامه دارد، چهره واقعی یهودیان و صهیونیست‌ها را که به خاطر نسل‌کشی هیتلر بی‌گناه و مظلوم تصور می‌شدند، در سطح جهان نمایان کرده است. اسرائیل، یهودیت و صهیونیسم به پدیده‌ای تبدیل شده‌اند که در سراسر دنیا مورد نفرت قرار گرفته‌اند. تمام این‌ها نتیجه سیاست‌های تهاجمی و وحشیانه اسرائیل است که به هیچ قاعده و قانونی پایبند نیست.

این بزرگ‌ترین زیانی است که اسرائیل و کشورهایی که به‌عنوان ابزار اسرائیل عمل می‌کنند، به‌راحتی قادر به جبران آن نخواهند بود. و به احتمال زیاد، در چند سال آینده دیگر دولتی به نام اسرائیل وجود نخواهد داشت. احتمالاً صهیونیسم از سوی دادگاه‌های بین‌المللی به‌عنوان "سازمان تروریستی جهانی" اعلام خواهد شد و گفتن "صهیونیسم" دیگر چیزی برای افتخار نه، بلکه به‌عنوان "جرم" محسوب خواهد شد.

افزون براین در شب ۱ اکتبر ۲۰۲۴، ایران با شلیک صدها موشک به اسرائیل حمله کرد و تعداد زیادی از موشک‌ها به راحتی از سپر امنیتی معروف "گنبد آهنین" عبور کرده و به شهرها و نقاط حساس اسرائیل برخورد نمودند. یکی از بزرگ‌ترین موفقیت‌های طوفان الاقصی در ۷ اکتبر و حملات موشکی ایران این است که به جهان نشان داد، سیستم دفاعی "گنبد آهنین" که اسرائیل به آن تکیه کرده بود، به راحتی قابل نفوذ است.

در آینده نزدیک ممکن است جنگ بزرگی در منطقه آغاز شود. اکثر کشورهای منطقه برای این وضعیت آماده گی دارند. اگر اسرائیل و حامیانش با سیاست های بی خردانه در صورت پذیرفتن همچین خطری، بهای سنگینی خواهند پرداخت. اسرائیل اکنون در خانه‌ای بدون سقف و دیوار نشسته است. هر لحظه ممکن است حادثه‌ای برای اسرائیل پیش بیاید. اسرائیل و حامیانش در حال تجربه‌ی فرایند فروپاشی و تکه‌تکه شدن هستند...

آلپر تان

۳ اکتبر ۲۰۲۴