Din ve vicdan özgürlüğü, insanın insan olmasından dolayı sahip olduğu ve tanınmaması durumunda onun insan onuruna yaraşır bir biçimde yaşamasının mümkün olmadığı çok temel bir hakkı ifade etmektedir. Dini inanç, insanın başka bir “âlem”le ilişkisini ifade eden, genellikle sonsuz mutluluk ve sonsuz mutsuzluk inancıyla bağlantılı olan ve bu yönleriyle, karşılanmaması durumunda onun yaşadığı hayatı çekilmez hale getiren vazgeçilmez bir değer taşımaktadır. Bundan dolayı pek çok insan için din, onun kendi hayatından ve yaşama hakkından bile daha önemli olabilmektedir. İnsanın aşkın olanla kurduğu çok özel bir bağı ifade eden dinin gereklerinin, ritüellerinin veya diğer pratiklerinin hayata aktarılması, insanın hem kendisinden ve yaşadığı hayattan memnun olması, hem de diğer insanlarla ve toplumla ilişkilerinin sağlıklı bir temele oturması için karşılanması zorunludur. Burada genellikle karşılaşılan en önemli sorun, bireyin dini inanç ve pratiklerini, başka bireylerin haklarını ihlal etmeden özgürce yaşayabileceği bir sosyal, hukuki ve siyasi çerçevenin oluşturulması noktasında belirginleşmektedir. Günümüz dünyasında bazı ülkelerin bu ideale yakın, bazılarının uzak, bazılarının ise çok daha uzak olduğu görülmektedir. En yakın olan ülkelerin dahi, toplumsal ve hukuki yapısı bakımından, henüz mükemmel sayılabilecek bir örnek oluşturamadıklarını göz önüne aldığımızda, bu konuda ideal hukuki çerçeve üzerinde düşünmek, onu geliştirmek ve anayasal-yasal bir formülasyona ulaşmak önemlidir. Stratejik Düşünce Enstitüsü (SDE) tarafından 5 Şubat 2011 tarihinde Ankara’da gerçekleştirilen “Tematik Anayasa Çalıştayları”nın ikincisi olan “Anayasada Din ve Vicdan Özgürlüğü Nasıl Düzenlenmeli?” konulu çalıştay, böyle bir ihtiyacın ürünü olarak ortaya çıkmıştır. Bu etkinlikte, insan onuruna dayalı, tam demokratik ve vesayetçi olmayan bir anayasada söz konusu özgürlüğün nasıl formüle edilmesi gerektiği konusu, farklı düşünce, inanç ve uzmanlık alanlarından katılımcılarla birlikte masaya yatırılmış ve etraflıca tartışılmıştır.