Yayına hazırlayanlar: Defne Yavuz-Burak Sırakaya
Öncelikle Rus savaş stratejisine bakacak olursak, Ruslarda geri harekat tarzı diye bir kavram yok. Çok farklı bir savaş modeli uygulayan bir ülke. Zaten ölenlerin büyük bir kısmı Rus bile değiller. Kırgız da var, Kazak da var, Tatar da var. 2014’te aslında asıl olay yaşandı. Biz bu ilhakı kabul etmiyoruz, reddediyoruz. Orası Türk bölgesi diye.. Ama Batı veya Çin olaya farklı baktılar.
Savaş sırasında Ukrayna'nın yaşayabilmesi için ülke sermayesinin bir yerde devam etmesi gerekiyordu. Polonya bunu bildiği için Ukrayna'dan gelen ilk haftada bütün büyük sermayedarlar paralarını Polonya'ya kaydırdı. Savaşın üçüncü günü Polonya Parlamentosu şöyle bir karar çıkardı. Bütün Ukrayna'dan gelen ama sadece Ukraynalı olan kişilere 3 Mart 2024’e kadar 3 yıllık bir kanun çıkardılar. Ve dediler ki “bütün Ukraynalılar Polonyalılar gibidir. Polonya’da çalışıp sigortası olursa Polonya'da ki çocuk parasından faydalanırlar.”
İkincisi, gelen sermaye Polonyalılarla ortaklık yaparak Polonya piyasasını Ukrayna'ya açtı. Ukrayna'nın lojistik olarak insanların yaşaması için günlük ihtiyaçlarını gidermeleri yönünde kara sınırını açık tutması gerekiyor. Dolayısıyla Polonya bu noktada Ukrayna sermayesi ile de işbirliği yaparak Polonya'daki malları Ukrayna'ya aktarıyor. Romanya bunu sağlayamadı. Çünkü Romanya Rusya’dan daha fazla çekiniyor. Denizden sınırı olduğu için Romanya'nın işi biraz daha zor. 10-11 milyon insan göç etti. Bunlardan 4.5 milyonu Polonya'da, Almanya'da, Romanya'da.
Macaristan bu noktada çok büyük sıkıntılar çıkardı. Keşke Türkiye Macaristan’ı diplomatik ve siyasi olarak biraz daha yola getirebilseydi. Çünkü “Ukrayna bölünürse bir kısmını alacağım” dedi. Bu, Rusya'ya çok büyük bir destekti. Arka tarafta ırkçı Polonyalılar veya Milliyetçi Polonyalılar da şunu düşünüyor: “Ukrayna bölünürse bir tarafı bize kalır ve bizle birleşir. Dolayısıyla biz yeniden Karadeniz'e inmiş oluruz.” Rusya ve Putin bütün bunları bildiği için böyle yavaş yavaş bütün Ukrayna'yı alıyor ve yok ediyor. Savaşın ilk aylarında Polonya'ya göç edenlerden bir kısmı özellikle Donbass bölgesinden olanlar, onlara hemen pasaport dağıttılar. İnsanlar Polonya'da hizmetçilik yapacağına Donbass’a dönmeyi tercih etti.
Polonya, Ukrayna'dan gelen çocuklar için okullar açtı. Ukraynaca ve Lehçe eğitim yapılıyor. Yani kendi okullarını da boşalttı, sınıfları biraz büyüttü, birleştirdi ve sırf Ukraynalıların gidebileceği özel okullar açtı.
Şöyle bir sorun doğdu. Ukrayna Ortodoks, Polonya ise Katolik. Bugün Vatikan Katolikliğinin bile kendilerine göre şekillendiğine inanırlar. Böyle birçok kuvvetli inanışları var. Komünizmi Vatikan, Amerika ve Polonya yıktı gibi. Rusya her zaman diyor ki, “Ben bugün Slavların en büyük temsilcisiyim.” 10 tane Slav devleti var.
Polonya'daki çiftçiler önümüzdeki Salı günü 27 Şubat'ta parlamentoyu basacaklar. Sebebi de Ukrayna'dan gelen tarım ürünleri Polonya'dan Avrupa Birliği'ne geçiyor. Çünkü Avrupa Birliği, Polonya’ya baskı yapıyor. Fakat bunun Polonya'ya maliyeti çok yüksek. Son raporlara baktığımızda savaşın en büyük maliyetini Polonya çekti. Şimdiye kadar 2 yılda Polonya, gelen göçmenlere ve bu savaştan doğan sıkıntılara 21 milyar 73 milyon euro harcamış. Bu, Polonya'nın gayrisafi milli hasılasına %4 etki ediyor. Aynı dönemde Almanya'nın savaştan dolayı harcadığı para 20 milyar euro. Almanya ekonomisine gayrisafi milli hasılaya oranı 0.55. Polonya ekonomisi 2023’te %3 veya %4 büyüyecekti ancak %1 büyüyebildi. Dolayısıyla bu savaş Polonya'ya bu yönden çok zarar verdi. 2020-2022 arası Polonya'da kapanan kobi işletmeler sayısı 10.300. Fakat son 2 yılda Polonya'da kapatılan işletmeler sayısı 21.700.
Polonyalılar hükümetin ve Avrupa Birliği'nin de parasal desteği ile insanları evlerine aldılar. Polonya hükümeti o zaman evini Ukraynalılara açarak parasal yardım yapıyordu. Bu parayı devlet her ay vatandaşa veriyordu. Sonra hükümetin bütçesi yetersiz kalmaya başladı. Avrupa Birliği bir ara blokaj koydu. Ama son zamanlarda yeniden para yollamaya karar verdiler. Bunun sebebi tarım kesmini biraz rahatlatmak ve protestoların durması içindi.
Batı silah ve lojistik yönünden destek sözünde durmadı. Şimdi baktılar ki Rusya'yı, Ukrayna'da da durduramayacklar. Bu nedenle Almanya 2035’e kadar 100 milyar euro silahlanmayı planlıyor. Polonya'da 2025-2035 arası 117 milyar euro'luk silah almayı düşünüyor. Çünkü Ukrayna'nın işi bitti mi Rusya, başka ülkelere saldırmaya devam edecek.
*Prof. Dr. Öztürk Emiroğlu-Türkolog
-Eğitim Bilgileri
1989 yılında Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünden mezun oldu.
2019-Günümüz süresinde Varşova Üniversitesi Şarkiyat Fakültesi Türkoloji ve Orta Asya Halkları Bölümü Öğretim Üyesi (Profesör) olarak görevine devam ediyor.
-İş Deneyimi
29/10/1997 – Mevcut Durum
*Varşova Üniversitesi Şarkiyat Fakültesi Türkoloji Bölümü
Türkçe’nin yanında yabancı dillerde Lehçe, İngilizce yayınlar yaptı.
Turkish Studies,Türk Edebiyatı dergileri ve Türkoloji alanında pek çok kitabın editörlüğünü yaptı.
02/07/2021 – Mevcut Durum
*Milli Savunma Üniversitesi Kara Harp Okulu Türk Dili ve Edebiyati Bölümü
Milli Savunma Üniversitesi bünyesinde yabancılara Türkçe öğretim programlarının bütünlüğünü sağlamak ve standarda ulaştırmak için TÖMER kuruldu.
02/07/2013 – 01/06/2020
*Yunus Emre Enstitüsü Varşova Müdürü
Türk film haftaları ve sinema söyleşileri gerçekleştirmiştir.
Türkçe öğretiminin yaygınlaştırılmasına katkıda bulunmak, Varşova, Krakov Jagiellon, Poznan Adam Mickiewicz, Gdansk, Lublin, Wroclaw üniversitelerinde, akademilerde, enstitülerde, liselerde, ortaokul ve ilkokullarda Türkçe kursların açılmasını sağlamıştır.
Polonya’da 3 devlet lisesinde müfredata Türkçe derslerin konulması ve iki lisede Türkçe öğretmenliği kadrosu açtırmıştır.
Mart 2003 – Ocak 2013
*Polonya-Türkiye İşadamlari Derneği Genel Sekreteri
