Daha önceleri şehirlerin dışında ve uzakta halkı pek etkilemeyen savaşlar olurdu. Oysa siber savaş böyle değil, tamamen bütün kuralların dışında. Hemen her yerde olan bir savaş. Bush'un siber güvenlik danışmanının bir tanımı var. Diyor ki “Siber savaş gerçektir, savaş ışık hızında gerçekleşir, siber savaş küreseldir, siber savaş geleneksel savaş alanından önce gerçekleşir ve artık siber savaş başladı.’’ Yani günümüzde siber savaş başladı ve bu her alanda var.
Ukrayna savaşına baktığımız zaman bu savaşı 2 alanda inceleyeceğiz. Burada 24 Şubat 2022 yılında harekat başladı. Ukrayna'nın hemen hemen bir hafta önceden Telekom altyapısı çöktü. İnternet altyapısı çöktü. TV yayınları kesildi. Ülkenin büyük bir kısmında elektrik yoktu. Bankacılık alt yapısı çökmüştü ve dolayısıyla harekat başladığı zaman çoğu Ukrayna vatandaşı ne olduğunu da anlayamadı. Özellikle sosyal medyada o günlere yansıyan durumda ve bizim takip ettiğimiz bölümde Ukrayna'nın önemli bakanlıkların altyapısı tamamıyla çöktü. Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve Meclisleri tamamen çökmüş vaziyetteydi. Bunlar bir hafta önceden yapıldı ve harekat başladı. Savaş Ukrayna'yla da kalmadı, aynı zamanda Ukrayna üzerinden hizmet alan ve Ukrayna üzerinden yayınlanan bazı Avrupa ülkelerinin de altyapısı çöktü. Bilişim altyapısı çöktü ve büyük zararlar gördüler. Analizlere baktığımız zaman bilgisayar alt yapısının devre dışı bırakılması, Rusya’ya baktığımız zaman bütün hükümet web sitelerinin çökmesi, yine altmıştan fazla hacker grubunun sahaya çıkması oldukça karmaşık bir durum yarattı. Bu gruplar sadece düzenli gruplar değil, aynı zamanda hükümet dışı gruplar da olaya müdahele etti.
Hemen akabinde de her zaman olduğu gibi Elon Musk devreye girdi. İnternet altyapısı çökmüştü ve Starlink uydularını Ukrayna'ya yönlendirdi. Çöken alt yapının yerini aldı. Günümüz teknolojisinde sadece klasik iletişim altyapıları değil, uzayda da bu işin devam ettiğini görüyoruz. Yine Gazze-İsrail arasındaki sorunda da Starlink uydularının hizmete sokulduğunu ve hizmette kullanıldığını görüyoruz.
Taktik sahada ise genellikle cep telefonları üzerinden siber harekat yürütüldü. Burada elektronik harp farklı, siber olaylar farklı. Akıllı telefonlar genellikle bu 2 tarafı da etkiledi. Akıllı telefonların hem Ruslar hem Ukraynalılar üzerinde etkisi oldu. Rusya'nın stratejik sahada Ukrayna'ya verdiği zararı Ukrayna ise taktik sahada cevap verdi. Özellikle cep telefonları hiç masum değil. Rus askerlerin, Rus komuta heyetinin üzerindeki özel Amerikan menşeili telefonlar bunların konum bilgilerini gösteriyor. Haritalara baktığımız zaman saldırı bölgesindeki Rus askerlerinin nerelerde olduklarını, canlı olarak cep telefonlarındaki konum bilgileri gösteriyor. Hepimiz biliyoruz, bildiğimiz halde bunları yine de cebimizde taşıyoruz. Vazgeçilmez bir şey. Yasaklıyorsun, o zaman da ikinci telefonu yanına alıyorlar. Konum bilgisi açık. Özellikle iPhone telefonlarda konum tamamen kapalı olsa bile takip edilebiliyor. Rus komutan spor güzergahını paylaşıyor. Bir hafta sonra da öldürülüyor.
Yine baktığımız zaman savaşçı meydanının çıkmazı diye bir durum var. Türkiye'de biliyorsunuz daha önce uçak düşürüldü. Rusya'nın uçak krizinde, o dönemde Rus pilotun üzerinde klasik telefon çıktı. Ruslar pilota akıllı telefon vermiyor. Yine tipik örneklerden birisi 89 tane Rus askerinin öldürülmesi. Bir üs bölgesine yapılan atışla ve ardından yapılan incelemede askerlerin hepsinin cep telefonunda konum bilgilerinin açık olması. Yine hacker grupları Rusya üzerinde veya Ukrayna üzerinde karşılıklı bilgi yarışmaları var. Rusya'nın elinde şu kadar şu var, şurada şu kadar mühimmatı var, şu kadar askeri var gibi bilgiler. Diğer taraftan da Rusların Ukrayna’ya ne kadar zarar verdiğini gösteren bilgiler.
