“Gölge CIA” olarak bilinen, ABD’deki özel istihbarat/danışmanlık şirketi STRATFOR’un kurucusu olan George Friedman, Amerikalı jeopolitik tahminci ve uluslararası ilişkiler stratejistidir. Küresel olayların gidişatını analiz eden ve Geopolitical Futures'ın da kurucusu ve başkanıdır. ABD’nin Yahudi asıllı önemli fikir adamlarından biri olan George Friedman, New York Times’da yayınlanan 8 Nisan 2025 tarihli makalesinde ABD ve İsrail hakkında çok keskin bir görüş ortaya atarak Trump ve Netanyahu’nun, bilinçli olarak ABD ve İsrail’i yok etmek için gizli bir ajanda yürüttüğünü anlattı.
Friedman’ın şu cümlelerine dikkat:
“Trump ve Netanyahu, her biri kendi ülkesinde, bir "post-Amerika" ve "post-İsrail" dünyası yaratmakla meşguller. Ancak "post-Amerika" derken, göreceli güç kaybeden bir Amerika'dan değil, en iyi günlerinde, içeride hukukun üstünlüğüne ve dışarıda tüm insanlığın iyileştirilmesine bağlı bir ülke olarak çekirdek kimliğini kasıtlı olarak terk eden bir Amerika'dan bahsediyorum. "Post-İsrail" derken, Batı Şeria ve Gazze'nin "kalıcı bir parçası"ndan ziyade, Filistinlilerle kalıcı bir barışı (güvenliği sağlanabilirse) her zaman önceliklendirecek güçlü adamların olduğu bir bölgede gururla ilan edilen bir hukukun üstünlüğü demokrasisinin çekirdek kimliğini kasıtlı olarak terk eden bir İsrail'den bahsediyorum.”
George Friedman, makalesinin ortalarında keskin ifadelerle şu tespitleri yapıyor:
“Trump sadece kariyerleri ve değerleri yok etmiyor, aynı zamanda Amerika'yı kelimenin tam anlamıyla tekrar zayıflatıyor," dedi Stanford demokrasi uzmanı Larry Diamond bana. Bu, benim büyüdüğüm ve torunlarımın büyümesini istediğim Amerika'nın "sonraki" hali kadar. Netanyahu, İsrail sonrası benzer bir durum yaratmak için çok çalışıyor. Trump, yeterince sadık olmadığı gerekçesiyle FBI müdürünü görevden aldı; Netanyahu, İsrail'in FBI'ı olan Şin Bet'in saygı duyulan başkanı Ronen Bar ile aynı şeyi yapmaya yakın, Bar, Katar hükümetiyle iddia edilen bağlantıları nedeniyle Netanyahu'nun en önemli yardımcılarından bazılarını soruşturuyor.”
George Friedman, makalesinin sonunda Yahudi kimliğini net bir şekilde ortaya koyarak, öfkeli bir üslupla Trump ve Netanyahu’ya savaş ilan ediyor ve bu maksatla açık bir çağrı yapıyor:
“Trump, tabanının tezahüratları eşliğinde Amerika'nın seçkinlerini kınayabilirken, İsrailliler ülkelerinin teknik, bilimsel ve askeri seçkinleri olmadan hayatta kalamayacağını biliyorlar. Bu yüzden bu ay, 18 eski İsrail güvenlik şefi - IDF, Mossad, Shin Bet, askeri istihbarat ve polis - Netanyahu'nun başbakan olarak görev yapmaya uygun olmadığını, çünkü "davranışının İsrail'in güvenliği ve Yahudi demokratik bir devlet olarak geleceği için açık ve yakın bir tehdit oluşturduğunu" ilan etti.
“Amerika sonrası, İsrail sonrası bir dünyayı engellemeyi hedefleyen herkese tek bir mesajım var: Bu hayatımızın mücadelesi. Ben tamamen varım ve yorgun değilim. Peki ya siz?”
George Friedman
Dünyaca ünlü futuristin “Trump ve Netanyahu Birlikte Çirkin Bir Dünyaya Doğru Yol Alıyor” başlıklı makalesi şöyle:
Bir zamanlar, Amerika Birleşik Devletleri başkanı ile İsrail başbakanı arasındaki bir toplantı, iki demokratik liderin birlikte çalıştığını gören hem İsrailli hem de Amerikalı Yahudilere yalnızca gurur getirmişti. Pazartesi günü Oval Ofis'te Donald Trump ve Benjamin Netanyahu'nun samimi bir şekilde bir araya geldiği fotoğrafı gördüğümde içimde kabaran duygunun gurur olmadığını söylediğimde yalnız olmadığımı biliyorum . Bu, iğrenme ve depresyondu.
Her biri birer otokrat adayı, her biri kendi ülkesindeki hukukun üstünlüğünü ve sözde seçkinleri baltalamak için çalışıyor, her biri hükümet profesyonellerinden oluşan "derin devlet" dediği şeyi ezmeye çalışıyor. Her biri ulusunu, bir zamanlar evrensel olan "uluslara ışık olma" özleminden, etnik temizliği ana akıma sokmaya hazır dar, kaba bir güç-hak-eşittir etno-milliyetçiliğine doğru yönlendiriyor. Her biri siyasi muhalefetini meşru olarak değil, içerideki düşmanlar olarak görüyor ve her biri kabinesini, ülkelerinin yasaları yerine kendisine sadakat için kasıtlı olarak seçilmiş beceriksiz yalakalarla doldurdu.
Her biri ülkesini demokratik geleneksel müttefiklerinden uzaklaştırıyor. Her biri toprak genişlemesini ilahi bir hak olarak öne sürüyor — "Amerika Körfezi'nden Grönland'a" ve "Batı Şeria'dan Gazze'ye".
Fareed Zakaria, 2008 yılında “Post-Amerikan Dünyası” başlıklı öngörülü bir kitap yayınladı. Amerika Birleşik Devletleri'nin baskın dünya gücü olmaya devam edeceğini, ancak Çin ve Hindistan gibi “geri kalanların yükselişinin” Soğuk Savaş dönemi sona ererken Amerika'nın göreceli hakimiyetinin azalacağı anlamına geldiğini savundu.
Trump ve Netanyahu, her biri kendi ülkesinde, bir "post-Amerika" ve "post-İsrail" dünyası yaratmakla meşguller. Ancak "post-Amerika" derken, göreceli güç kaybeden bir Amerika'dan değil, en iyi günlerinde, içeride hukukun üstünlüğüne ve dışarıda tüm insanlığın iyileştirilmesine bağlı bir ülke olarak çekirdek kimliğini kasıtlı olarak terk eden bir Amerika'dan bahsediyorum. "Post-İsrail" derken, Batı Şeria ve Gazze'nin "kalıcı bir parçası"ndan ziyade, Filistinlilerle kalıcı bir barışı (güvenliği sağlanabilirse) her zaman önceliklendirecek güçlü adamların olduğu bir bölgede gururla ilan edilen bir hukukun üstünlüğü demokrasisinin çekirdek kimliğini kasıtlı olarak terk eden bir İsrail'den bahsediyorum.
Trump'ın veya Başkan Yardımcısı JD Vance'in, Ronald Reagan'ın 11 Ocak 1989'daki veda konuşmasında anlattığı Amerika'yı inşa etmeyi arzuladığını hayal etmek mümkün değil . Reagan, çocuklarımıza "Amerika'nın ne olduğu ve dünyanın uzun tarihinde neyi temsil ettiği" konusunda pekiştirme ihtiyacından söz etti. Amerika'nın ahlaki ve politik bir işaret fişeği olduğunu, "okyanuslardan daha güçlü kayalar üzerine kurulmuş, rüzgarın estiği, Tanrı tarafından kutsanmış, her türden insanın uyum ve barış içinde yaşadığı, serbest limanlara sahip, ticaret ve yaratıcılıkla dolu bir şehir" olduğunu söyledi. Ve eğer şehir duvarları olacaksa, duvarların kapıları vardı ve kapılar buraya gelme isteği ve yüreği olan herkese açıktı.
Bunun yerine Trump ve Vance, ulusumuzu Reagan sonrası bir Amerika'ya, Avrupa Birliği gibi demokratik, serbest piyasa, hukukun üstünlüğü müttefiklerine küçümseyen bir Amerika'ya dönüştürmek istiyor. Trump yakın zamanda Avrupa Birliği'nin "ABD'yi becermek" için yaratıldığını söyledi - Oval Ofis'te Netanyahu'nun yanında otururken tekrarladığı bir duygu. Bu ifadenin düpedüz kötü niyeti ve tarihsel cehaleti nefesinizi kesiyor.
Trump ve Vance ayrıca bizi, özgürlüğün sınırını, yani Ukrayna'yı savunan cesur kişilerin, isteksizce askeri yardım karşılığında maden haklarını talep ettikleri bir Amerika sonrasına götürmek istiyorlar.
Son olarak, bizi müttefikleri işe alma ve yetenekli göçmenleri çekme gücü olan yumuşak gücünü korumakla, hatta geliştirmekle en ufak bir şekilde ilgilenmeyen bir post-Amerika'ya götürmek istiyorlar. Bu kavram Harvard siyaset bilimci Joseph S. Nye Jr. tarafından popülerleştirildi. Yumuşak güce karşı küçümseyici bir tavır sergiliyorlar ve onu kaybedersek, diğer ulusları bizimle birlikte hareket ederek çıkarlarımıza ve değerlerimize daha açık bir dünya şekillendirme yeteneğimizi kaybedeceğimiz gerçeğinden tamamen habersizler. Bu, Rusya ve Çin'e karşı her zaman sahip olduğumuz en büyük avantaj.
Kendi hükümetimizi düşüncesizce küçülterek ve geleneksel müttefiklerimizin çoğunu küçümseyerek, "Trump sadece kariyerleri ve değerleri yok etmiyor, aynı zamanda Amerika'yı kelimenin tam anlamıyla tekrar zayıflatıyor," dedi Stanford demokrasi uzmanı Larry Diamond bana. Bu, benim büyüdüğüm ve torunlarımın büyümesini istediğim Amerika'nın "sonraki" hali kadar.
Netanyahu, İsrail sonrası benzer bir durum yaratmak için çok çalışıyor. Trump, yeterince sadık olmadığı gerekçesiyle FBI müdürünü görevden aldı; Netanyahu , İsrail'in FBI'ı olan Şin Bet'in saygı duyulan başkanı Ronen Bar ile aynı şeyi yapmaya yakın , Bar, Katar hükümetiyle iddia edilen bağlantıları nedeniyle Netanyahu'nun en önemli yardımcılarından bazılarını soruşturuyor.
Netanyahu'nun kendisi yolsuzluk suçlamalarıyla yargılanıyor. İsrail muhalefeti ve rehinelerin birkaç yakını tarafından, onu iktidarda tutan ve potansiyel olarak hapisten uzak tutan Yahudi üstünlükçülerini yatıştırmak için Gazze savaşını uzatmakla suçlanıyor. Bu uzatma, aynı zamanda, onun gözetiminde başlayan ve doğrudan politika başarısızlığına dayanan sebeplerden ötürü, Hamas'ın Katar'dan gelen para torbalarıyla satın alınabileceğine inanması nedeniyle, felaketle sonuçlanan savaş için herhangi bir soruşturma komisyonunun kurulmasını da engelliyor.
Netanyahu'nun bugünkü amacı "demokrasinin tüm temel bileşenlerini sökmek" diye yazdı New Israel Fund yöneticisi Mickey Gitzin Pazar günü Haaretz'de. "Yöntem basit: Aynı anda ve tüm cephelerde cüretkar, yasadışı hareketlerin bir girdabını yaratırsınız. Halk Şin Bet güvenlik servisi başkanının görevden alınmasına tepki gösterirken, "hükümet dışı örgütlere" karşı sert yasalar çıkarırsınız. "Herkes hukuk danışmanlarının statüsüyle meşgul olduğunda, Arap adayları diskalifiye etmeyi kolaylaştıracak yasa tasarıları çıkarırsınız."
Kamuoyu ve muhalefet o kadar bunalmış durumda ki, "tufanı işlemekte" zorlanıyorlar ve direniş yavaş yavaş parçalanıyor. Kulağa tanıdık geliyor mu?
Antisemitizmle mücadele eden ve demokrasiyi savunan Nexus Projesi'nin ulusal direktörü Jonathan Jacoby bana, "Başkan Trump, İsrail hakkındaki tartışmalardan kaynaklanan ve ele alınması gereken gerçek bir olguyu, yani antisemitizmi ele aldı ve bunu göç, yükseköğrenim ve İsrail hakkındaki ifade özgürlüğüne yönelik baskıları meşrulaştırmak için kullanıyor" dedi.
Bir Amerikalı Yahudi olarak, Trump'ın alaycı savunmasına ne ihtiyacım var ne de istiyorum. O, 2017'de Virginia, Charlottesville'de protesto eden beyaz milliyetçileri ve neo-Nazileri "çok iyi insanlar" olarak savunan adam. Vance ayrıca, liderleri Almanları Nazi suçları için kefaret ödemekten vazgeçmeye çağıran Almanya'nın Nazi sempatizanı, Holokost'u önemsizleştiren AfD partisini de benimsedi.
Los Angeles cemaati IKAR'dan Haham Sharon Brous'un 8 Mart vaazında güzel bir şekilde uyardığı gibi: "Biz Yahudiler, toplumsal yapıya ve Yahudileri ve tüm azınlıkları korumak için en uygun kurumlara büyük zarar verecek bir siyasi gündemi ilerletmek için kullanılıyoruz. Kullanılıyoruz. Acımız, travmamız, çok ırklı bir demokrasi hayalini yerle bir etmek için kullanılırken, beyaz Hristiyan bir ulus hedefini ilerletmek için kullanılıyor."
Netanyahu — Trump gibi ve Trump sayesinde — bir dokunulmazlık hissi, hiçbir şeyin onu alt edemeyeceği duygusu hissediyor. Bu tür düşünceler aşağıya sızıyor ve geçen ay İsrail güçlerinin Güney Gazze'de 15 sağlık görevlisini ve kurtarma görevlisini öldürdüğü olay gibi olaylara yol açıyor, üst düzey bir İsrail Savunma Kuvvetleri görevlisi Haaretz'e bu olay hakkında" alt komuta zincirinin yalan söylediğini” ifade etti.
Neyse ki, İsrail sivil toplumu çok fazla mücadele gösterdi - Amerika'nın şu ana kadarkinden çok daha fazla - ve bu şaşırtıcı değil. Çünkü Trump, tabanının tezahüratları eşliğinde Amerika'nın seçkinlerini kınayabilirken, İsrailliler ülkelerinin teknik, bilimsel ve askeri seçkinleri olmadan hayatta kalamayacağını biliyorlar. Bu yüzden bu ay, 18 eski İsrail güvenlik şefi - IDF, Mossad, Shin Bet, askeri istihbarat ve polis - Netanyahu'nun başbakan olarak görev yapmaya uygun olmadığını, çünkü "davranışının İsrail'in güvenliği ve Yahudi demokratik bir devlet olarak geleceği için açık ve yakın bir tehdit oluşturduğunu" ilan etti.
Amerika sonrası, İsrail sonrası bir dünyayı engellemeyi hedefleyen herkese tek bir mesajım var: Bu hayatımızın mücadelesi. Ben tamamen varım ve yorgun değilim. Peki ya siz?
New York Times
8 Nisan 2025
https://www.nytimes.com/2025/04/08/opinion/trump-netanyahu-united-states-israel-autocracy.html
***
George Friedman kimdir?
1949 Macaristan doğumlu bir Yahudidir. Friedman, aynı yıl ailesiyle birlikte ABD’ye göç etti. Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra 1991’de ABD-Japonya ilişkilerini konu alan ‘Japonyayla Yaklaşan Savaş’ kitabını yazdı. Bilgisayar tabanlı savaş oyunlarının ilk tasarımcıları arasında yer alan Friedman, aynı zamanda, ‘Amerika’nın Gizli Savaşı’, ‘Savaşların Geleceği’ gibi çok satılan kitapların yazarı.
Friedman, 1996’da, “Gölge CIA” olarak bilinen özel istihbarat/danışmanlık şirketi STRATFOR’u kurdu. Halen başkanlığını yürüttüğü şirket, dış politika ve uluslararası ilişkiler üzerine analizler üretiyor. ABD Savunma Bakanlığı Pentagon’a danışmanlık yapan Friedman, SHAPE, ABD Harp Okulu, Milli Savunma Üniversitesi gibi kurumlarda milli güvenlik ve savunma dersleri veriyor.
George Friedman Kitapları:
Diğer İçerikler
