ABD'den Tayvan'a 8 Milyar Dolarlık Savaş Uçağı
Associated Press'in haberine göre Trump yönetimi Tayvan’a 8 milyar dolar değerinde F-16 savaş uçağı satma planını Kongre’yle paylaştı. İki ABD’li yetkili ile Kongre’den bir danışman, Trump yönetiminin Kongre üyelerini planlanan satışla ilgili dün gayrıresmi biçimde bilgilendirdiğini kaydetti.
Çin, kendi toprağı olarak gördüğü Tayvan’a silah ve özellikle de F-16 uçaklarının satılmasına karşı çıkıyor. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Chunying, Çin'in ABD'nin Tayvan'a silah satışına kesinlikle karşı çıktığını ve bu konuda ABD nezdinde ciddi girişimde bulunduğunu belirtti.
Hua, "ABD'nin Tayvan'a silah satışı, Tek Çin politikasına ve Çin ile ABD arasındaki üç ortak bildiriye aykırı. Söz konusu eylem Çin'in iç işlerine müdahale ettiği gibi, egemenliğine ve güvenlik çıkarlarına zarar veriyor" ifadesini kullandı.
Tayvan sorununun Çin'in egemenliği, toprak bütünlüğü ve temel çıkarlarıyla ilgili olduğuna dikkat çeken Hua, ABD'nin sorunun yüksek hassasiyetinin ve getirebileceği ciddi zararların farkına vararak, Tek Çin politikası ve iki ülke arasındaki üç ortak bildiri doğrultusunda, Tayvan'a silah satışını durdurmasını ve Tayvan'la askeri ilişkiyi kesmesini istediklerini söyledi.
Hua, "ABD söz konusu girişime son vermezse Çin kesinlikle güçlü bir karşılık verecektir ve bu konudaki tüm sorumluluklar ABD'nin olacaktır."diye konuştu.
ABD Kongresi’nin satışla ilgili bilgilendirilmesi Çin ve ABD arasındaki ticaret görüşmelerinin çıkmaza girdiği ayrıca Çin’in eski İngiliz kolonisi Hong Kong’daki gösterilere askeri müdahalede bulunabileceği endişelerinin yaşandığı bir döneme denk geldi.
Satışı onaylayacak nihai makam olan Dışişleri Bakanlığı ise yorum yapmayı reddetti, ancak Kongre’deki iki parti de satış önerisine sıcak bakıyor.
Temsicliler Meclisi Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı New Yorklu Demokrat Eliot Engel ve Teksaslı Cumhuriyetçi Michael McCaul, yayınladıkları ortak açıklamada bu durumun ABD’nin Hint Pasifik bölgesinde güvenlik ve demokrasiye bağlılığıyla ilgili güçlü bir mesaj olduğunu, bunun ayrıca ABD’nin stratejik ortağı Tayvan’ı ve demokratik hükümetini tehdit eden Çin’i devre dışı bırakmaya yardımcı olacağını kaydetti.
Bu gayrıresmi bilgilendirmenin ardından satış konusunda Kongre’ye danışılması gerekiyor. Kongre üyelerinin öneriyi onaylaması halindeyse satış en erken gelecek ay resmen açıklanacak.
Tayvan Cumhurbaşkanı Tsai Ing-wen, yerli eğitim jetleri, denizaltılar ve başka teknolojik silahlar geliştirmek istiyor, ayrıca ABD’den de takviye silah almayı hedefliyor.
Tayvan iç savaş sonucu 1949’da Çin’den ayrıldı, ancak Pekin burayı hala kendi toprağı olarak görüyor ve demokrasiyle yönetilen Tayvan’ı gerekirse zor kullanarak ilhak etmekle tehdit ediyor.
Resmi diplomatik bağları olmasa da ABD, yasalar gereği Washington’un Tayvan’ın kendini savunmak için ihtiyaç duyduğu araçları sağlıyor. Amerika, Tayvan’ın bir numaralı silah tedarikçisi.
Christensen’e göre 2008’den bu yana ABD yönetimleri Kongre’yi Tayvan’a 24 milyar dolarlık silah satışı konusunda bilgilendirdi.
Amerika Dışişleri Bakanlığı Tayvan’a 2,2 milyar dolarlık M1A2T Abrams tankları ve Stinger füzeleri ile bunlara bağlı teçhizata onay verdi.
Yalnızca Trump yönetimi Kongre’yi Tayvan’a 4,4 milyar dolarlık silah satışı konusunda bilgilendirdi.
Çin tüm bu satışlara tepki gösterdi, bunların Çin’in egemenliğini ve ulusal güvenliğini ihlal ettiğini belirterek satışa dahil olan ABD şirketlerine yaptırım uygulayacağını söyledi.
Tsai ise Çin’in Tayvan’a yönelik Hong Kong’da da uygulanan “tek ülke çift sistem” şeklindeki birleşme baskılarını ısrarla reddediyor. Tayvan Cumhurbaşkanı ve halk ise sık sık Hong Kong’daki gençlerin demokrasi yanlısı protesto gösterilerini desteklediklerini bildiriyor.
Pekin, Tayvan’la diplomatik bağlarını kesti ve Tayvan’ı uluslararası alanda daha fazla tecrit etmeye çalışıyor. Çin, Tayvan’ın diplomatik müttefiklerinin sayısını 17’ye düşürdü. Çin ayrıca Tayvan Boğazı’nda askeri tatbikat yapıyor ve adayı bombardıman uçakları ve savaş uçaklarıyla çembere alıyor.
