Azerbaycan Deniz Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı Teymur Murşudov ile Kazakistan Deniz Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı Yardımcısı Kanat Niyazbekov 10 Nisan’da Kazakistan’ın Aktau kentinde görüşmüştü. Bu görüşme sonucunda, Azerbaycan ve Kazakistan, 15-20 Haziran tarihlerinde ortak deniz tatbikatı yapacaklarını duyurdu. Hazar Denizi’nin Kazakistan kesiminde gerçekleşecek olan tatbikata “Hazar Meltemi 2025” adı verildi. Tatbikat, olası asimetrik tehditlere karşı hazırlıklı olmak ve tehlike altındaki uçak, gemi ve teknelere yardım sağlamak için pratik yapmayı hedefliyor. Aynı zamanda bölgesel güvenliği pekiştirme açısından da önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Bu gelişme Asya Basınında geniş yer buldu. Tatbikatın Rusya’ya olan etkilerini analiz eden yazıya göre, bu durum Moskova’nın bölgedeki nüfuzu açısından önemli bir tehdit barındırıyor. Endişelerin kaynağında ise Türkiye yatıyor.
Analizde “Bu endişelerin, Ankara'nın uzun zamandır Azerbaycan donanmasını geliştirmesine yardımcı olması ve Kazakistan’a da aynısını yapacağını belirtmesine yoğunlaşacağı kesin. Bu durum, özellikle Kazakistan'ın Hazar Denizi'nde Rusya'dan daha fazla gemiye sahip olması nedeniyle geçerli. Daha da önemlisi, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) üyesi olan Türkiye'nin de dâhil olması, bu çabayı bir NATO hamlesi haline getiriyor ve dolayısıyla Moskova için lanetli bir durum teşkil ediyor” olarak ele alındı.
Sovyet döneminde “Rus gölü” olarak görülen Hazar Denizi’nde dengeler değişti. Kaleme alınan yazıda “Deniz yeteneklerini geliştirme konusunda kendi çıkarları olan üç yeni ülke var: Azerbaycan, Kazakistan ve Türkmenistan. Bir diğer değişiklik de Moskova'nın bölge dışı çatışmalarda Hazar Filosu‘nu giderek daha fazla kullanması. Buna, Hazar'daki gemilerinden Suriye'ye seyir füzeleri fırlatılması ve bu gemilerin Putin'in Ukrayna'ya karşı savaşının bir parçası olarak Volga-Don ağı üzerinden Azak Denizi'ne taşınması da dâhildi. Bu eylemler, Rusya'nın bir zamanlar sahip olduğu ezici ateş gücü avantajını daha da azalttı.” ifadelerine yer verildi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in yardımcısı Nikolay Patruşev, tatbikatın Moskova’nın donanma doktrinini doğrudan tehdit ettiğini belirtti. Buna karşılık askeri bir yığınak çağrısında bulundu.
Analizde, Putin’in Rusya sınırlarının yakınında bir NATO bağlantısı hassasiyeti ise özellikle vurgulandı. Ayrıca yazıda “Azerbaycan ve Kazakistan'ın donanma kapasitelerini genişletme ve işbirliklerini artırma kararlılığından geri adım atacaklarını veya Türkiye'nin her ikisine de verdiği desteği geri çekeceğini düşünmek için çok az neden var. Bu kararlılık nedeniyle, Bakü ve Astana'nın duyurusunun Rusya'nın kuzey-güney ticaret koridorunu genişletme veya ondan uzaklaşan bir bölgede nüfuz kazanma umutlarına ciddi bir gölge düşürmesi muhtemeldir. Azerbaycan ve Kazakistan donanmalarının şu anda planladığı tatbikat, bu bölgenin ve ötesinin jeopolitiğinde ilk bakışta göründüğünden çok daha fazla önem taşıyor.” ifadeleri de aktarıldı.
