Çin, Doğu Türkistan İçin Güvenlik Harcamalarını Arttırdı
(Dünya Bülteni)
Çin'in Doğu Türkistan'daki güvenlikle ilgili harcamaları 2017 yılında bir önceki yıla oranla 3 katına çıktı.
Bağımsız kaynaklar Pekin yönetiminin "yeniden eğitim" ya da "mesleki eğitim adı altında bir milyonun üzerinde Uygur Türkü'nü toplama kamplarında gözaltında tuttuğunu belirtiyor.
ABD merkezli düşünce kuruluşu Jamestown Vakfı'nın yayımladığı rapora göre Çin, 2017 yılında Doğu Türkistan'daki toplama kampı ve diğer gözaltı merkezlerine 20 milyar Yüen (2,90 milyar dolar) para harcadı. Bu bir önceki yıla oranla yüzde 213 artış anlamına geliyor.
Almanya merkezli Avrupa Kültür ve İlahiyat Üniversitesinden Antropolog Adrian Zenz'in kaleme aldığı raporda, "Sincan'da artan bütçe rakamları mesleki eğitime yapılan harcamaları yansıtmıyor. Keza ceza davalarındaki artışı da göstermiyor. Bu daha ziyade yüz binlerce Uygur'u hapsetmek için tasarlanan yüksek güvenlikli kampların inşaatlarına harcanan parayı ortaya koyuyor." ifadeleri yer aldı.
Ayrıca Zenz, cezai şüpheliler hakkındaki kovuşturma harcamalarının önemli ölçüde sabit kaldığını ve sadece küçük suçlar dahil sözde suçlara yönelik birkaç yargılama yapıldığını, buna karşın 2016 - 2017 döneminde cezaevlerine harcanan masrafın da en az iki katına çıktığını kaydetti.
Yine Avustralya Stratejik Siyaset Enstitüsünün (API) araştırmasına göre, Doğu Türkistan'daki siyasi eğitim amacıyla kullanıldığı düşünülen 28 toplama kampının toplam alanı 2017'den bu yana 2 milyon metrekareden fazla genişledi.
Raporda Müslüman nüfusun "yeniden eğitim" adı altında, yargı kararı olmaksızın alıkonulduğu belirtilen gözaltı merkezilerine son 3 ayda 700 bin metrekare inşaat alanı eklendiği belirtildi ve buna ilişkin uydu görüntülerine yer verildi.
İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) bir süre önce yayımladığı raporda, son iki yılda Doğu Türkistan'da çok sayıda kişinin "önleyici polisiye tedbiri" adı altında suçsuz yere alıkonulduğu ve siyasi açıdan tehlikeli olarak değerlendirilen bireylerin herhangi bir yargı kararı olmaksızın "siyasi eğitim merkezleri" denilen gözaltı merkezlerine gönderildiğini bildirmişti.
Eğitim kamplarının varlığı konusunda dış dünyadan gelen sert eleştirilere yanıt veren Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüleri, farklı dönemlerde defalarca bu kampların varlığını kesin bir dille yalanlayan açıklamalarda bulunmuştu.
Pekin yönetimi söz konusu kampların "mesleki eğitim" için kullanıldığını savunuyor.
Bağımsız kaynaklar, ağırlıklı olarak Uygur Türklerinin yaşadığı Doğu Türkistan'daki kamplarda tutulan kişi sayısının şu ana kadar 3 milyonu bulduğunu belirtiyor.
Tanık ifadeleri, uluslararası araştırmalar ve hükümet belgelerinden yola çıkan araştırmacılar, Çin genelinde siyasi eğitim amacıyla kullanılan toplama kamplarının sayısının 181 ila bin 200 arasında olabileceği tahmininde bulunuyor.
