Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Salı günü Avrupa Parlamentosu’nda yaptığı konuşmada Ukrayna'daki gelişmelerden bahsederken, Avrupa güvenlik düzeninin sarsıldığını ve "hayallerimizin paramparça olduğunu" söyledi.
Rusya’nın Avrupa için oluşturduğu tehdide karşı sert açıklamalarda bulunan Von der Leyen, "Avrupa'nın savunma gücüne ihtiyacımız var ve buna hemen şimdi ihtiyacımız var” dedi. Avrupa Birliği’nin kıtanın yeniden silahlanmasını hızlandırmak için tüm mali kaynaklarını seferber etmeyi planladığını belirtti.
Avrupa Komisyonu’nun internet sitesinde yayımlanan konuşma metnine göre, AB’nin Ukrayna’nın askeri teçhizatındaki eksiklikleri gidermesi ve güvenlik garantileri sunması gerektiğini vurgulayan von der Leyen, "Putin, düşman bir komşu olduğunu defalarca kanıtladı. Ona güvenilemez, sadece kontrol altına alınabilir" dedi.
Avrupa’nın Yeniden Silahlanma Planı
Von der Leyen, 4 Mart’ta yaptığı açıklamada "Avrupa’nın yeniden silahlanma çağı"nı ilan etmişti. Önerilen plan, dört yıl içinde 800 milyar avroluk yatırımın harekete geçirilmesini öngörüyor. Avrupa Komisyonu Başkanı’na göre, bu fonlar Ukrayna’ya verilen desteğin sürdürülmesi ve Avrupa’nın güvenliğinin sağlanması için büyük önem taşıyor. Von der Leyen, bu kapsamda oluşturulacak yeni finansman paketinin, AB’yi güçlü bir "Savunma Birliği"ne dönüştürebileceğini ifade etti.
Fransa ve Almanya arasında tartışma: Fon AB üyesi ülkelere de kullandırılacak mı?
Ancak, Avrupa Komisyonu’nun AB üye ülkelerinin askeri üretimini güçlendirmek amacıyla tahsis etmeyi önerdiği 150 milyar avroluk kaynak konusunda Fransa ile Almanya arasında anlaşmazlık yaşanıyor. Tartışmanın odağında, savunma fonlarının AB dışından temin edilecek silahlar için kullanılıp kullanılamayacağı konusu yer alıyor, paranın blok dışında üretilen silahlara harcanıp harcanamayacağı konusu netleştirilmeyi bekliyor.
Perşembe günü yapılan AB zirvesinde aralarında Almanya Şansölyesi Olaf Scholz’un da bulunduğu çok sayıda lider, girişimin AB üyesi olmayan benzer düşünen ortaklara da açık olması gerektiğini söyledi.
Scholz, “Bununla desteklenebilecek projelerin Avrupa Birliği’nin bir parçası olmayan ama Birleşik Krallık, Norveç, İsviçre veya Türkiye gibi birlikte yakın çalışan ülkelere açık olması bizim için çok önemli,” dedi.
Avrupa’nın özerkliğinin artırılmasını ve yerli sanayi üretiminin desteklenmesini uzun zamandır isteyen Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise, “harcamaların bir kez daha Avrupalı olmayan yeni hazır kitler için yapılmaması gerektiğini” söyledi.
Macron Avrupa’nın hava savunma, uzun menzilli saldırılar, istihbarat, keşif ve hedefleme gibi kritik kabiliyetlerindeki boşluklar için uygulanması gereken yöntemin, “sahip olduğumuz en iyi işadamlarını ve işletmeleri belirlemek” olacağını ekledi.
AB İçinde Yetki Tartışması
AB üye ülkeleri, Avrupa Komisyonu Başkanı’nın, Avrupa’daki ABD askeri varlığının azalmasıyla ortaya çıkan krizden faydalanarak Brüksel’in yetkilerini artırmaya çalışmasından ve ulusal hükümetler üzerindeki etkisini genişletmesinden endişe ediyor.
Finansman sıkıntısı yaşanıyor
Avrupa’daki savunma sanayi şirketleri ciddi finansman sıkıntısı yaşıyor. Kredi kuruluşlarının iç politikaları nedeniyle birçok banka, bu şirketlere finansman sağlamayı reddediyor. ESG (Çevresel, Sosyal ve Yönetişim) standartları çerçevesinde silah üreticileri istenmeyen varlıklar kategorisine giriyor ve bu durum, şirketlerin finansmana erişimini zorlaştırıyor. Hatta bazı durumlarda, savunma sanayi şirketlerinin banka hesabı açması bile imkânsız hale geliyor.
