Fransa Sosyal Kaostan Kurtulamıyor
Macron'un Mayıs 2017'de cumhurbaşkanı koltuğuna oturduktan sonra Fransa'da son yılların en büyük sosyal krizleri patlak verdi. Yaklaşık 1,5 yıldır devam eden sarı yeleklilerin gösterileriyle meydana gelen toplumsal sorunlar henüz çözülememişken, Macron yönetiminin hayata geçirmek istediği emeklilik reformu ile ülke, içinden çıkılması zor derin bir krize girdi.
Ülkedeki kötü ekonomik koşullara tepki gösteren Fransızlar, Macron'u yoğun şekilde "zenginlerin cumhurbaşkanı" olmakla eleştiriyor. Zira yapılan bir araştırmaya göre Macron'un son 2 yıldır hayata geçirdiği ekonomik politikalar zenginlerin yıllık gelirini yoksullara göre yaklaşık 10 kat artırıyor.
Macron yönetiminin ısrarla uygulamak istediği emeklilik reformunun zor ekonomik şartlarda yaşayanların emeklilik maaşını düşürecek olması da Fransızların büyük tepkisine neden oldu.
Paris ve çevresinde toplu taşımayı düzenleyen RATP ve Fransa Ulusal Demir Yolları Şirketi (SNCF) çalışanlarının 5 Aralık'ta başlattıkları grev Paris başta olmak üzere büyük kentlerde hayatı felç etti.
Grevler nedeniyle sağlık ve kamu hizmetlerinde de büyük aksamalar yaşandı. Son 34 yılın en büyük grevine katılanlar arasında doktorlar, hemşireler, öğretmenler, memurlar, avukatlar, tarım işçileri, postane çalışanları da bulunuyor.
Bu arada, özellikle sendikalar reformun geri çekilmesi için hükümete baskı yaptı ancak sonuç vermedi. Başbakan Edouard Philippe ile sendikalar arasında emeklilik reformu konusunda anlaşma sağlanamadı. 24 Ocak'ta Bakanlar Kuruluna sunulan reform bugün Ulusal Meclise geldi ve 2 hafta boyunca görüşüldükten sonra 3 Mart'ta oylanması bekleniyor.
Reforma karşı çıkanlar da bugün Paris'te Ulusal Meclis çevresinde gösteri düzenleyecek. Ayrıca başkentteki bazı metro hatlarında aksamalar yaşanacak.
Emeklilik reformu ne öngörüyor ?
Fransızların yüzde 75'inin geri çekilmesini veya üzerinde değişiklik yapılmasını istediği emeklilik reformu memur ve işçi ayrımını ortadan kaldırmayı öngörüyor.
Reforma göre emeklilik sistemi tek bir düzene getirilecek, çeşitli sektörlere tanınan ayrıcalıklar ve 42 emeklilik türü peyderpey kaldırılacak.
Emeklilik yaşının 62 olarak kalması ancak işçilerin tam maaş almak için 64 yaşına kadar çalışması planlanan reforma göre, 1975'ten önce doğanlar yeni sistemden etkilenmeyecek.
Reformda, emeklilik maaşının çalışma süresince elde edilen puan sayesinde hesaplanacağı belirtiliyor. Ayrıca emeklilik maaşının en az 1000 avro olması öngörülen reformun 2022 yılı itibarıyla uygulanması bekleniyor.
Hükümet bu reformun Fransızların lehine olacağını, halk ise reformun uygulanması halinde emeklilik maaşının düşeceğini savunuyor.
Bilanço
Diğer yandan reforma karşı yapılan grev ve gösterilerin bilançosu ağır oldu. Paris başta olmak üzere ülke genelinde reforma karşı 5 Aralık'tan bu yana farklı günlerde yüz binlerce kişinin katıldığı birçok gösteri düzenlendi.
Sarı yeleklilerin eylemlerinde olduğu gibi reform karşıtı protestolarda da polisin gazetecilere ve eylemcilere uyguladığı şiddet tartışma yarattı.
Zaman zaman şiddete dönüşen eylemlerde AA foto muhabirleri Mustafa Yalçın ve Dursun Aydemir'in yanı sıra 2 gazeteci, polisin müdahalesi sonucu yaralandı. Yalçın'ın sol gözüne polisin kullandığı plastik bomba, Aydemir'in bacağına da gaz kapsülü isabet etti.
Ayrıca gösterilerde 16'sı polis 36 kişi yaralandı, 85 kişi gözaltına alındı.
Eylemlerde, polisin eylemcilere uyguladığı şiddet gerekçesiyle 4 soruşturma başlatıldı.
Gösterilerde gazetecilere ve protestoculara plastik bomba, plastik mermi ve biber gazı kullanan polisin şiddete meyilli olduğu ve orantısız güç kullandığı görüldü. Bununla beraber, birçok ülkede düzenlenen protestolara hızlı tepki gösteren ve itidal çağrısında bulunan Avrupa Birliği'nin (AB), üyesi Fransa'nın polis şiddetini görmezden gelmesi de dikkatlerden kaçmadı.
Diğer yandan, reforma karşı yapılan grevler ülkenin ekonomisini de olumsuz etkiledi. Grevler dolayısıyla Fransa Ulusal Demir Yolları Şirketinin 850 milyon avro, Paris ve çevresinde toplu taşımayı düzenleyen RATP şirketinin ise 250 milyon avro zarar ettiği bildirildi. Paris'teki restoran ve otellerin uğradığı maddi zarar da 740 milyon avroyu buldu.
