Orban’ın Moskova Ziyareti
Macaristan’ın 1 Temmuz'dan itibaren altı aylığına Avrupa Birliği Konseyi Başkanlığı’nı Belçika'dan devralmasından bir gün sonra Macaristan Başbakanı Viktor Orban Ukrayna’nın başkenti Kiev'e gitti.
Viktor Orban önce Vladimir Zelenski'ye ateşkes ilan edilmesini önerdi
Viktor Orban, Kiev'de Vladimir Zelenski'ye ateşkes ilan edilmesini ve Vladimir Putin ile müzakere masasına oturulmasını önerdi. Vladimir Zelenski, Orban'ın teklifine cevap vermedi ve yalnızca Ukrayna'nın "barış formülü"nün tartışıldığı yakın zamandaki İsviçre'nin ev sahibi olduğu Ukrayna Barış Zirvesine verdikleri destek için Macaristan'a teşekkür etti.
Bu, Macaristan başbakanının Kiev'e Rusya işgalinin başlangıcından bu yana yaptığı ilk ziyaretti ve kendisi Avrupa Birliği'nde Moskova'nın en büyük müttefiki olarak görülüyor. Nitekim, Macaristan, Kiev'e dondurulmuş Rusya varlıklarından elde edilen gelirleri kullanma imkanı verme karara veto koymuştu.
Orban, 5 Temmuz'da Rusya'ya geldi
Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Ukrayna ziyaretinin ardından 5 Temmuz'da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmek üzere Rusya'ya gitti. Orban sosyal medya platformu X'te. "Barış misyonu devam ediyor. İkinci durak: Moskova," diye ziyaretine ilişkin açıklama yaptı.
Macaristan Başbakanı Kremlin’de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Putin ile buluştu. Putin, Orban ile Moskova'da görüşmekten memnuniyet duyduğunu dile getirerek, "Buraya yalnızca uzun dönemli ortak olarak değil, aynı zamanda Avrupa Birliği (AB) Konseyi dönem başkanı olarak geldiniz." dedi.
Görüşmelere geçmeden önce her iki lider görüşmenin konularını kameralar önünde tartıştı.
İki liderin ilk açıklamalarındaki dile getirilen ana konular şunlardı:
-Putin, Ukrayna'daki durum göz önünde bulundurularak ikili ilişkilerin gelişimi konusunda fikir alışverişinde bulunmayı önerdi.
-Rusya Devlet Başkanı, Macaristan ve AB'nin çatışma konusundaki pozisyonunu öğrenmeyi ve Ukrayna'da barışçıl çözüm için Moskova'nın önerilerinin detaylarını dile getirmeyi umuyor.
-Rusya ve Macaristan arasında ticaret hacminde büyük bir düşüş görülmüş olsa da, tarafların ortak "önemli projeleri" bulunuyor.
-Orban, Putin'e Moskova'da kendisini ağırladığı için teşekkür etti ve bu buluşmayı özel olarak nitelendirdi.
-Orban'a göre, Macaristan yakında Rusya ve Ukrayna ile diyalog yürüten Avrupa'daki tek ülke olacak.
Görüşmeler, bakanlar ve danışmanların katılımıyla geniş bir formatında gerçekleşti
Rusya tarafında, Putin'in yanı sıra Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Putin'in danışmanları Yuriy Uşakov ile Vladimir Medinskiy yer aldı. Macaristan tarafında ise Orban'ın yanı sıra Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Marcel Biro bulunuyordu. Genişletilmiş görüşmelerin ardından Putin ve Orban, birebir görüşmelerine devam etti. Bu görüşmeler yaklaşık 2,5 saat sürdü.
“Moskova ve Kiev'in bakış açıları birbirinden uzak.”
Görüşmenin ardından Putin ve Orban kısa bir şekilde görüşme sonuçları açıkladılar. İlk olarak konuşan Putin, Orban'a Moskova ziyareti için teşekkür etti ve bu ziyaretin "diyalogu yeniden kurma ve ona ek bir ivme kazandırma girişimi" olarak gördüğünü belirtti. Kremlin için savaşın sonlanma senaryosunun, Ukrayna birliklerinin Donetsk, Lugansk, Zaporijya ve Herson bölgelerinden çekilmesiyle başlayacağını vurguladı.
Macaristan Başbakanı, Putin'in üç konuda görüşünü almak için Moskova'ya geldiğini söyledi: halihazırda mevcut olan barışçıl çözüm planlarına karşı tutumu, ayrıca Orban'ın 2 Temmuz'da Kiev'de Cumhurbaşkanı Zelensky'ye yaptığı öneriye (ateşkes ilan edip sonra müzakere etmek) ve son olarak Putin'in Avrupa'nın savaş sonrası yapısını nasıl gördüğü.
Orban, Putin'in bu sorulara verdiği cevapları "duyduğunu" söyledi. Ancak Putin'in tam olarak ne yanıt verdiğini Macar başbakan belirtmedi.
Kiev ve Moskova ziyaretlerinin sonuçlarını değerlendiren Orban, tarafların bakış açılarının "birbirinden çok uzak" olduğunu söyledi.
AB yönetiminden Orban'a tepki
Orban'ın Rusya ziyareti AB yönetiminin tepkisine neden oldu.
AB Konseyi Başkanı Charles Michel, "AB dönem başkanlığının AB adına Rusya ile temas kurma yetkisi yoktur." uyarısında bulunurken AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, ziyaretle ilgili değerlendirmesinde, "Orban, Moskova'yı ziyaret ediyor. Putin, yatıştırılarak durdurulamaz. Ukrayna'da kapsamlı, adil ve kalıcı bir barışın yolunu ancak birlik ve kararlılık açacaktır." ifadesini kullandı.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de "Başbakan Orban, Moskova'yı ziyaret etmek için AB Konseyinden herhangi bir talimat almadı. Bu pozisyon, AB ile (Rusya Devlet Başkanı Vladimir) Putin arasındaki resmi temasları kapsamıyor. Dolayısıyla Macaristan Başbakanı, hiçbir şekilde AB'yi temsil etmiyor." Sözleriyle Orban’ı eleştirdi.
Yayına Hazırlayan: Aysılu Valiullina
