Biden ile Putin'in Jeopolitik Savaşının 45’inci Günü

Bu yazı 07/04/2022 tarihinde yayınlanmıştır.

*Medya ve Sivil Toplum Koordinatörü Bülent ERANDAÇ

Ukrayna jeopolitiği üzerinde ABD Başkanı Biden ile Rusya Lideri Putin arasında bir bilek güreşi, bir savaş oyunu oynanıyor. 21’inci yüzyıl Yeni Dünya Düzeninin Avrupa jeopolitik haritaları çiziliyor.

Ezilen, ölenler Ukraynalılar. Savaş oyunları oynayanlar ABD Başkanı Biden(NATO) ve Rusya lideri Putin.

Küresel hegemonya savaşının Ukrayna mevziinde yürütülen savaşın olası gelişmelerine bakarsak, Avrupa'dan Asya'ya, Baltık denizinden Akdeniz'e, yeni jeopolitik haritaların çizimi ile dünya karşı karşıya gelecek.

21’inci yüzyılın jeopolitik mücadelesinin, Ukrayna'da sahneye konan savaş oyunlarının 45’inci gününe girildi. Ülkeler, kendi çıkarlarına, politik aktörler de kendi ideolojilerine göre pozisyon alıyor.

Şimdi beraberce, Ukrayna jeopolitik savaşından büyük güçlerin umdukları çıkar ve beklentilerine ve savaşın Türkiye'nin geleceğine olası yansımalarına bakalım.

Belli oldu ki, Biden ile Putin arasındaki bilek güreşi sürerken, Avrupa'nın kör ve topal olduğu gerçeği ortaya çıktı. ABD-İngiltere tarafından terbiye edildiler. ABD ile İngiltere, NATO'yu canlandırdılar.

'NATO öldü' diyen Fransa Cumhurbaşkanı Macron terbiye edildi.  'NATO 'ya bağlıyım, NATO bizi koruyacak' pozisyonuna sokuldu. Almanya'ya savunma için trilyonluk harcamalar yapma kararı aldırdılar.

ABD'nin dev silah kompleksi Baronları, Avrupa'ya bir taraftan savaş uçakları-hipersonik füzeler satmaya, diğer taraftan ABD'nin dev enerji Baronları da Avrupa'nın enerji yatırımlarına hız verdiler.

TARAFSIZ UKRAYNA HEDEFİ

Askeri hedeflerinin ötesinde, Putin'in genel talebi, Ukrayna'nın gelecekteki tarafsızlığını sağlamak. Putin neden tarafsız bir Ukrayna istiyor?

1991 yılında Sovyetler Birliği çöktü. Putin liderliğini perçinleyip önce Osetya sonra Kırım'a çökünce, daha net olarak hedeflerini koymaya başladı.

Nitekim Putin, SSCB'nin çöküşünü "Rusya'nın parçalanması" olarak nitelendirerek bu süreci tersine çevirmeyi hedefledi.

Ukrayna, bağımsız bir ülke statüsünü elde etti ve yavaş yavaş AB'ye ve NATO'ya yönelmeye başladı.

2013 yılında Putin, Ukrayna'nın Rusya yanlısı Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç'e AB ile serbest ticaret ve siyasi ortaklık anlaşması imzalamaması için baskı kurdu. Ukrayna halkı bu karara karşı büyük çaplı protesto gösterileri düzenledi, Şubat 2014'te Yanukoviç görevi bırakmak zorunda kaldı.

Rusya lideri Putin 2014'te buna cevaben Ukrayna'nın Kırım bölgesini ilhak etti ve Ukrayna'nın doğusunda savaşan DONBASS ayrılıkçılarını destekledi.

2015'te bir ateşkes yapıldı ve Donbass için Minsk barış anlaşması imzalandı ancak uygulanmadı.

PUTİN, TARAFSIZ BİR UKRAYNA MI İSTİYOR?

Rusya lideri, işgal harekâtını başlatırken, AB üyesi olan Avusturya gibi kendine ait ordusu ve donanması olan "tarafsız, askerden arındırılmış" bir Ukrayna tahayyülünü açıkladı.

Ukrayna lideri Zelenskiy, Rusya işgali sürerken, artık NATO'ya kabul edilmeyeceklerini anladıklarını, "Bu bir gerçek ve kabul edilmesi gerekiyor." diye konuşmaya başladı.

İSTANBUL TOPLANTISI

TÜRKIYE'NİN MEKİK DİPLOMASİSİ ile Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Rusya ve Ukrayna Dışişleri Bakanları Antalya'da buluştular. Erdoğan, Putin ve Zelenksky ile yaptığı görüşmeler sonucu iki ülkenin müzakere görüşmelerini İstanbul'a aldırdı.

İstanbul toplantısında, Zelenksky'nin müzakere heyetinin tarafsızlık konusunda bir teklifi şu şekildeydi:

“Ukrayna, topraklarında hiçbir yabancı askeri üs veya birliğin olmadığı ‘bloksuz ve nükleersiz’ bir devlet olacak.

Yasal olarak bağlayıcı garantiler, İngiltere, Çin, ABD, Türkiye, Fransa, Kanada, İtalya, Polonya ve İsrail gibi ülkelerin herhangi bir saldırı durumunda tarafsız Ukrayna'yı korumasını gerektirecek. Garantör devletler üç gün içinde istişarelerde bulunmak ve ardından Ukrayna'yı savunmak zorunda kalacak. Ukrayna'nın AB'ye katılmasına izin verilecek.

Ukrayna askeri-politik ittifaklara girmeyecek ve herhangi bir uluslararası tatbikat, garantör devletlerin iznini gerektirecek.

Ukrayna'nın NATO'ya (ve AB'ye) katılma hedefi, 2019 anayasasında yer alıyor, bu nedenle herhangi bir değişiklik olması için birkaç ay içinde referandum yapılması…

Kırım'ın gelecekteki statüsü 15 yıllık istişarelerle kararlaştırılmalı...

Rus destekli ayrılıkçıların elindeki DONBASS -doğu bölgelerinin geleceği ateşkes zirvesi kapsamında iki devlet başkanı tarafından tartışılmalı...”

Rusya'nın Baş Müzakerecisi Vladimir Medinsky, "Rusya'nın Kırım ve Donbas'taki tutumu değişmedi" dedikten sonra Kırım'ın artık Rus toprağı olduğunu ve Rus Anayasasının Kırım'ın statüsünü başkalarıyla tartışmayı yasakladığını vurguladı.

ABD ve İngiltere’nin Ukrayna'yı peşkeş çektiğini gören Rusya Lideri Putin 22 Şubat'ta Ukrayna'yı işgale başladı.

İşgal harakatı başlarken, Putin’in beyin takımından Stratejist DUGİN, Ukrayna'nın Rusya açısından hassasiyetini vurgulamış.  "Rusya’nın geleceği ve dünyadaki konumu söz konusu" demişti.

Rusya lideri Putin’in çizdiği strateji şöyle ortaya çıktı: 'Ukrayna'yı ele geçirmek, hükümetini devirmek ve ülkenin Batılı savunma ittifakı NATO'ya katılma arzusunu tamamen sona erdirmekti'

Rusya Ukrayna'yı kuzeyde Beyaz Rusya üzerinden, güneyden ve doğudan işgal etti ancak Ukrayna'nın şiddetli direnişi ağır kayıplara neden oldu.

İŞGALİN 30’UNCU GÜNÜ

Harekâtın birinci ayının sonunda Zelensky'i deviremediği gibi başkent Kiev'i ele geçiremedikten sonra Kremlin Ukrayna'da hükümeti devirme planından vazgeçti.

Fotoğraf-1: Ukrayna'nın Püskürtme Hamleleri

BUÇA KATLİAMI: Dünyanın kanı dondu

Ukrayna birlikleri başkent çevresindeki 30 kasaba ve köyün kontrolünü geri aldı ve işgalin başladığı 24 Şubat’tan bu yana ilk kez Kiev bölgesinde hiç Rus askeri kalmadı.

Buça’ya giren Ukrayna askerleri, terk ettikleri evlerine dönen sivil halk ve gazeteciler, sokaklarda gördükleri karşısında şok oldu. Sokaklar, caddeler çoğu elleri arkadan bağlanmış halde yerde yatan cesetlerle doluydu.

Başkent Kiev’in banliyösü Buça’da Rus güçlerinin çekilmesinin ardından geride kimisi bisikletiyle giderken, kimi alışverişten dönerken vurulmuş, çoğunun elleri bağlı onlarca ceset kalmıştı. Ukrayna’ya göre 410 sivil, Rus askerleri tarafından katledildi. Rusya ise ceset görüntüleri için “mizansen” dedi.

Onlarca sivilin başlarından vurularak infaz edildiğinin anlaşılması bir aydan fazla süredir devam eden savaşta yeni bir kırılma noktası oldu.

Yetkililer, Buça ve yine Kiev’in banliyölerinden Irpin’de en az 410 sivilin cesetlerinin bulunduğunu açıkladı. Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba, “Mariupol’deki durum Buça’da gördüklerimizden çok daha kötü” dedi. 

Buça Belediye Başkanı Anatoly Fedoruk kurbanların tümünün vurularak öldürüldüğünü, Rusların öldürdükleri 280 sivili ise toplu mezara gömdüğünü söyledi. Buça’da bir apartmanın bodrum katında elleri arkadan bağlı 5 kişinin cesedine ulaşıldı. Ukrayna Başsavcılığı, “öldürülmeden önce işkence gördüklerini” öne sürdü. 

Ukrayna'nın başkenti Kiev ve çevresinden Rus ordusunun çekilmesi uzmanlarda Moskova'nın aklında başka bir fikir olduğu kanısını güçlendirdi.

NEDEN ÇEKİLDİLER?

Ukrayna'nın direnişinin Rusya'nın planlarını yeninden gözden geçirmeye zorladığı belirtiliyor. Bunun için ise zaman kazanılması lazım.

PUTİN'İN 9 MAYIS ZAFER GÜNÜ KONUŞULUYOR

Putin'in işgal harekâtını UKRAYNA'NIN DOĞU VE KARADENIZ KIYILARINDA hızlandıracağı, II. Dünya Savaşı'nın sonunda Almanya'nın kayıtsız şartsız teslimiyetini imzaladığı Sovyetler Birliği tarafından ilan edilen ve kutlanan 9 MAYIS 2022 GÜNÜ Rus kamuoyunun önüne UKRAYNA ZAFERİ SLOGANIYLA çıkacağı konuşuluyor.

Bilindiği gibi, Putin sembolik günlere ve tarihlere çok önem veriyor.

Putin, Ukrayna harekâtını 22 Şubat 2022 günü başlattı. Bu tarihin sembolik özelliği var. Rusya'nın büyük devlet olmasını sağlayan, başta Büyük Petro'nun ailesi ROMANOVLARIN Rusya tahtına oturdukları tarih 22 ŞUBAT 1613 ile özdeşlemektedir.

Putin, Gürcistan'ın Osetya bölgesini işgal harekâtını da 08.8.1908 gibi sembolik bir günde gerçekleştirdi.

Bu nedenle 9 Mayıs'tan önce Ukrayna'da bir zafere ihtiyacı var…

MARIUPOL'UN ALINMASI

Rusya lideri Putin, Mariupol'u tamamıyla ele geçirmek istiyor. Ukrayna'nın güney doğusundaki Azak denizinin stratejik mevkiinde bu liman şehri kuşatılmış durumda, yoğun Rus bombardımanı altında ve yakında düşeceğini ifade ediliyor.

Mariupol'u almak, Kırım'dan Rusya yanlısı ayrılıkçı cumhuriyetler Donbass, Donetsk ve Luhansk'a kadar devamlılığı sağlayacak. Ukrayna'nın güneyinde ve Azak Denizi kıyılarında bir devamlılık sağlamak, Azak denizinin tamamen Rusya'nın kontrolüne girmesi, Rus gölü olacağı, Rus donanması için stratejik özellikleri bulunduğu ifade ediliyor.

DONBASS'TA TAM KONTROL

Rusya, son haftalarda kaydedilen işgalleri ​​kesin olarak güvence altına almak ve Donbass'ta "uzun vadeli işgal rejimleri” kurmak istiyor.

İşgal edilen yerlerin elde tutulması ilkesine göre bir ateşkes olursa, Rusya Ukrayna'nın çeşitli bölgelerine sahip olmayı ve ön hattın olduğu yerde fiili sınırlar oluşturmayı planlıyor.

DOĞU-BATI UKRAYNA / FEDERAL UKRAYNA

Savaş sonrası nasıl bir Ukrayna?

1)Bölünmüş bir Ukrayna. Dinyeper nehri boyunca ikiye bölünebileceği ihtimali üzerinde duruluyor. Doğu'nun başkenti Mariupol. Batı'nın başkenti Kiev....

2)Federal bir Ukrayna. Donbass'ın ülke içinde içişlerinde ayrı birer federal devlet, dışişlerinde Kiev'de federal bir hükümet.

Rusya ve Ukrayna heyetlerinin İstanbul toplantısındaki teklifleri değerlendirme süreci sürüyor. Heyetlerin İstanbul'da tekrar görüşmesi gündemde.

Budan sonra Rusya ve Ukrayna Dışişleri Bakanlarının İstanbul'da ikinci kez buluşmaları, onların hazırlayacağı gündem ile liderler toplantısı için zemin hazırlanması söz konusu olacak.

Bu gelişmelerin 9 Mayıs sonrası hızlanması bekleniyor. Haziran ayında yapılacak NATO-Madrid zirve toplantısına kadar çözüm için hayati bir süreçten bahsediliyor.

Ateşkes sonrası Ukrayna'nın yeni konumunun NATO Madrid zirvesinde masaya yatırılması, ardından anlaşma için İSTANBUL'UN GÜNDEME GİRMESİ söz konusu olacaktır.

NATO GENİŞLEMESİ DURACAK MI?

Fotoğraf-2: NATO'nun Doğu'ya Büyüme Haritası

Rusya lideri Putin, iki bin yılı başlarından itibaren NATO'nun Rusya'ya doğru genişlemesinden rahatsızdı. İçinde bazı eski Sovyet cumhuriyetleri de olan Doğu Avrupa ülkelerini içine almasından büyük rahatsızlık duyduğunu her fırsatta dillendiriyordu.

NATO ve Batı (ABD) ise Rusya'yı batı sınırlarında iyice sınırlandırmak ve gücünü kırmak istiyordu,

Eski Sovyetler Birliği hegemonya alanında olan ülkeler, 1999 YILINDA, ÇEK CUMHURIYETI, MACARISTAN, POLONYA, BULGARISTAN, ESTONYA, LETONYA, 2004 YILINDA, LITVANYA, ROMANYA, SLOVAKYA, NATO üyesi yapıldı.

2008 yılında NATO, Gürcistan ve Ukrayna'yı da kendine katacağını açıkladı.

Rusya lideri Putin en sert açıklamalarından birini 2008’de yaptı. Bu durumu, Rusya için stratejik bir güvenlik meselesi olarak öne çıkardı. Putin Batı’dan NATO'nun Rusya sınırlarına genişlemeyeceği taahhüdünü istiyordu.

Gürcistan'ın NATO üyeliğini kırmak için 2008 yılında Osetya harekâtını yürüttü. NATO'ya mesaj verdi 2014 yılında Kırım'ı ilhak ederek. Diğer bir deyişle Ukrayna zinhar NATO üyesi olamaz mesajıyla karşı duruşunu sergiledi.

Ardından, Donbass bölgesinde bazı gruplar Ukrayna'dan ayrılmak istiyordu, Rusya da onlara destek veriyordu ve buranın özerk bir bölge olmasını istiyordu. Bir hamleyle buraları iki cumhuriyet şeklinde resmen tanıdı.

NATO -2030'DA UKRAYNA KARARI  

NATO zirvesi 2021 yılının Haziran 15’inde yapıldı. 2030 stratejisi kabul edildi. Rusya ve Çin düşman ilan edilirken, Ukrayna'nın NATO üyesi yapılacağı öne çıkarıldı.

Bu karar, Ukrayna lideri Zelensky'nin NATO üyeliği için ataklara başlaması bardağı taşıran son damla oldu. 

Putin'in asıl beklentisi daha önce işgal ettiği Kırım meselesinin tamamen halliydi. Yani Batının artık Kırım için devreye girmemesi, Ukrayna'nın da artık buradan hak iddia etmemesiydi.

Rusya'nın bir diğer argümanı Ukrayna'nın Batının desteği ve onlara göre kışkırtması ile 2014 yılında imzalanan ve Rusçanın ikinci resmi dil meselesinin gündem eştiren Minsk anlaşmasını ihlal ettiği yolundaki söylemdir.

Ukrayna, Rusçayı resmi dil statüsünden çıkarıp, Rusça ana dilinde eğitime bir nevi son verdi. Putin bütün bunları Zelensky yönetiminin Batının kışkırtmaları ile gerçekleştirdiğini ileri sürerek, meselenin Ukrayna ile Rusya arasındaki meseleden ziyade Batı ile Rusya arasındaki bir meseleye dönüştüğünü iddia etti.

Bu nedenle 22 Şubat 2022 günü kendisinin batının kuklası olarak gördüğü Zelensky yönetimini iş başından göndermek kendisine yakın bir yönetimi iş başına getirmek amacıyla Ukrayna işgalini başlattı.

SON DURUM:

UKRAYNA VE GÜRCİSTAN'IN ARTIK NATO ÜYESİ OLMASI ZOR. NATO GÖZÜNÜ İSVEÇ VE FİNLANDİYA'YA ÇEVİRMİŞ DURUMDA.

GELECEK YILLARIN RUSYA-ABD OLASI JEOPOLITIK SAVAŞININ İSVEÇ VE FİNLANDİYA TOPRAKLARINDA OLACAĞINI ŞİMDİDEN SÖYLEMELİYİZ.