Bülent ERANDAÇ

Tüm Yazıları

Hulusi Akar’ın İngiltere Hamlesinin Stratejik Okuması

14 Nisan 2021
h4 { font-size: 24px !important; } Print Friendly and PDF

ABD ile RUSYA’nın Karadeniz merkezli, UKRAYNA-GÜRCİSTAN cepheli Derin Oyun Planları'nın sahneye konduğu bir kritik süreçte, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar İngiltere’ye STRATEJİK MESAJLAR VEREN bir ziyarette bulundu.

Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ı davet eden, İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace’le beraber gösterdikleri sıcak ilgi, konuşmalarındaki derinlik ve özelikle de İngiliz Primce of Wales (Galler Prensi) uçak gemisinden verdikleri ortak resim gerçekten dikkat çekici ve etraflıca analizi gerektiren stratejik okumalar içeriyor.

Osmanlı İmparatorluğu’nun bakiyesi Türkiye‘nin Savunma Bakanı Hulusi Akar ile Britanya İmparatorluğu’nun Savunma Bakanı Bam Wallance’nin verdikleri resimleri tarihi derinlikten okumakta büyük fayda var.

Bu analizi, IHTİYATLI İYİMSERLİK düşünceleri eşliğinde yazıyorum. Yeni Gelişmeler hakkında olumlu görüşlere sahip olmakla beraber, yine de içinde bir yerde "bu işte bir taktikler olsa da, geçmişin arka planında meydana gelen tezgâhları bir kenarda tutmak gerekir” sesini dinleyerek yeni sürecin olumlu gelişmelerinden faydalanma imkânları sonuna kadar kullanılmalıdır.

Çünkü 150 yıldan bu yana İngiltere’nin Osmanlı İmparatorluğu’nu parçaladığı Sevr, Sykes-Picot’larla Osmanlı’nın Ortadoğu coğrafyasını cetvellerle bölündüğü, Kerkük-Musul’u Anadolu’dan kopardığı, Yunan ordularının Türkiye’ye saldırısını organize ettiği, 1960 yılında gerçekleşen 27 Mayıs İhtilali ve sonrasındaki darbelerde rol oynadığını unutmamak gerekir. Meşhur, ’ülkelerin ebedi dostları olmadığı gibi, ebedi düşmanlıkları da olmaz’ sözüne uygun hareket etmekte büyük yarar var.

Brexit sonrası İngiltere yeni yüzyıla soyundu. Türkiye ile jeopolitik beraberlik içinde olmaya çalışıyor. Dünü bir kenarda tutarak, YARINI analiz edebiliriz.

Yeni Dünya Düzeni Kuruluyor

16 inci yüzyıldan bugüne 420 yıllık bir geçmişe sahip Türkiye ve İngiltere’nin, 21’inci yüzyılda yeni dünya düzeni kuruluşu aşamasında bir araya gelişlerinin muhakkak dünya çapında yansımaları olacaktır.

İngiltere’nin Osmanlı İmparatorluğu nezdinde atadığı ilk Büyükelçisi William Harborne, 1583 yılında İstanbul’a gelmiş; Yusuf Agâh Efendi Osmanlı İmparatorluğu’nun Londra Büyükelçisi olarak göreve başlamıştı.

Türkiye-Birleşik Krallık ikili ilişkileri, tarihten gelen güçlü bağların da etkisiyle, çok boyutlu yapıya sahipti. NATO müttefikimiz Birleşik Krallık, Türkiye’nin Avrupa’daki önde gelen ortakları arasında yer almaktadır.

Orta Doğu’da yaşanan gelişmeler, Kıbrıs, ülkemizin Avrupa Birliği (AB) üyelik süreci ile Birleşik Krallık’ın AB’den ayrılması (Brexit) ertesindeki yeni ilişkiler düzeni, yeni kesişmelere konu olacağını göstermektedir.

Brexit Sonrası İngiltere-Türkiye İlişkileri Stratejik Anlamda Derinleşiyor

Tarih: 29 Aralık 2020

İngiltere Avrupa Birliği’nden ayrıldıktan hemen sonra hem NATO’da hem de Avrupa ilişkilerinde beraber olduğu Türkiye ile iki ülke arasındaki ticareti de serbest kılmak için anlaşmaya vardı. Böylece Türkiye ve İngiltere arasında ticarette yeni fırsatların önü açıldı.

İmzalanan anlaşma ile yeni işbirliği alanları da ortaya çıktı. İki ülkenin savunma sektörü ve özel olarak savaş uçağı ve insansız hava araçları gibi katma değeri yüksek teknoloji projelerinde birlikte çalışması iki tarafa da yarar sağlayacak bıçimde sürüyor.

AB ile Türkiye arasındaki Gümrük Birliği’nin güncel dinamiklere yanıt verme açısından zayıf kaldığı dikkate alındığında, bu şartlara uygun şekilde hazırlanan anlaşma önümüzdeki süreçte iki ülkeye de kazanç sağlayacak yeni bir zemin oluşturuyor.

Diplomatik Duruşta Türkiye'ye Sıcak Mesajlar

Jeostratejik ve jeopolitik açıdan bakıldığında, Avrupa’da olup da AB üyesi olmayan ve farklılıkları yanında ortak noktaları da bulunan Türkiye ve İngiltere, bölgesel konularda daha yakın işbirliği içinde bulunmaya başladı.

Diplomatik başarılarıyla göze batan İngiltere’nin Kıbrıs, Doğu Akdeniz ve Libya-Türkiye ilişkilerinde, ABD ve Avrupa’nın izlediği ters çıkışların aksine İngiltere, Türkiye’ye sıcak mesajlar vermeye başladı.

Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan ile İngiltere Başbakanı Johnson çok etraflı bir telefon konulması yaptılar.

İngiltere Başbakanı, PKK’yı kınayarak ezber bozan duruşa geçti. Libya’da ateşkes anlaşmasının uygulanmasının ve gerginliğin azaltılmasının önemine değindi. İki lider, Türkiye’den Suriye’nin kuzeybatısına sınır ötesi insani erişimi kolaylaştıran BM Güvenlik Konseyi kararının yenilenmesinin önemi üzerinde de durdu 

Türkiye açısından bakıldığında, NATO’da birlikte olunan İngiltere ile yakın bir işbirliğinin uluslararası sistemdeki Türkiye’nin artan rolünü üst seviyeye çıkarabileceğine işaret etmektedir.

Çünkü yeniden eski gücüne dönmeyi hedefleyerek Avrupa Birliği’nden ayrılan İngiltere, Çin ıle yakın ilişkileri, tarihten gelen Ortadoğu tecrübeleri bağlamında, BÖLGESEL GÜÇ KONUMUNA GELEN TÜRKİYE ile daha yakın pozisyona girme ihtiyacı duymaktadır.

ABD ve Avrupa’nın olumsuz tavırlarının dışında İngiltere, Brexit sonrası Türkiye’ye daha sıcak davranma imkânı bularak, etkisini artırma şansını yakalamaya çalışmaktadır.

Savunma Sanayiinde Stratejik İşbirliği

İngiltere, yakın tarihte ve günümüzde Ortadoğu’daki silah pazarından en büyük kazanç elde eden üç ülkeden biridir. Ankara, bir yandan yerli İHA’lar, diğer yandan yerli savaş jeti için projelerini masaya yatırdıkça Londra’nın bu projeleri değerlendirmesi İngiltere’nin Ortadoğu ve Türkiye siyaseti için kritik öneme sahip olduğuna işaret etmektedır.

Ortadoğu’ya en büyük silah satışı yapan dünyanın en büyük silah şirketlerinden İngiliz BAE Systems, yeni nesil Türk hava gücü için başlatılan projelere stratejik danışmanlık sağlamak üzere sahaya girdi.

Türkiye, yeni nesil savaş jeti tipinde Milli Muharip Uçağı (MMU) üretme çalışmalarını hızla sürdürürken, Mart 2020’de İngiliz Savunma Bakanı Ben Wallace Türkiye’yi ziyaret etti. 19 Kasım 2020’de İngiliz Hava Kuvvetleri komutanı Mareşal Sir Michael Wigston Türkiye ziyareti yaptı.

TF-X’in üretimi başlayana kadar F-16’ların modernizasyonu, İngiliz jetlerinin Türk Hava Kuvvetleri envanterine dâhil edilmesi görüşmeleri sürüyor.

Türk Hava Kuvvetleri’nin irtifa ve itibar gücünün son yıllarda giderek arttığı ortadadır. Hafif jetler ve dronlar üretiminde, kullanımında önemli adımlar atıldı.

Sınır içi ve ötesinde terörle mücadelede Türkiye’nin gücü arttı. Ankara’nın bu adımları askeri alanda ülkeye psikolojik ve teknolojik güven kazandırdı. Ancak Türkiye, bu alandaki gücünü dış dünyadan bağımsız geliştirebilen bir ülke konumuna yaklaşmak isterken, İngiliz (Britanya) Krallığı’nın önümüzdeki döneme yeni bir küresel aktör olarak hazırlanması nedenıyle, Ankara-Londra ilişkileri alınacak kararları da etkileme özelliği gösteriyor.

Brexit sonrası İngiliz Hükümeti’nin Türkiye ile ticari ve stratejik ilişkilere daha çok yatırım yapma arzusunda olduğu gözleniyor.

Türkiye’nin havacılıkta daha bağımsız projeler geliştirmesi orta ve uzun vadede mümkün olacağından, İngiltere’nin Türkiye’ye göstereceği sıcak ilgi, yeni gelişmeleri beraberinde getirecektir.

Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan-Türk Devlet Aklı’nın Ankara’nın bugün attığı zorlu adımların sonucu olarak Türkiye oyun kuran aktörler liginde yer almaya giderek yaklaşmakta, kendi savaş uçağını yapan, geliştirdiği dronlarını ihraç eden merkezi bir ülke konumuna ulaşmayı hedeflemektedir.

İngiltere’nin de gelecekte küresel jeopolitiğe yön verme iddiasını gerçekleştirebilmesi, muhtemelen AB’yi Türkiye ile ABD’yi de Çin ile dengeleme stratejisini masada tutmasını akla getirmektedir.

Sonuç

Türkiye ıle İngiltere’nin savunma sanayi alanında, çeşitli istihbarat paylaşımını da kapsayan stratejik iş birliği anlaşması imzaladığını unutmamalıyız.

Günümüzde para ve gücün Doğu’ya (Çin’e) kaydığı bir süreçte, kısa kısa süre önce göreve gelen yeni İngiliz İstihbarat Teşkilatı (MI6) Başkanı’nın çok iyi Türkçe bilen (eski Türkiye Büyükelçisi) Richard Moore olması da muhakkak önemli bir parametrelerden birisidir.

İşte böyle kritik bır süreçte Mıllı Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın İngiltere ziyareti ve İngiltere Savunma Bakanı ile çok sıcak görüşmeler yapması, özellikle de, İngiliz Prince of Walesa (Galler Prensi) uçak gemisinden verdikleri ortak resim dikkatleri çekicidir.

Cumhurbaşkanımız Recep Tayyıp Erdoğan’ın Türk uçak gemisine yönelik olarak bir süre önce yaptığı açıklamaların ardından Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın İngiltere ziyareti ve uçak gemisindeki incelemeleri “sıradan” bir faaliyet değildir, jeopolitik-jeostratejik özelliklidir.

Türkiye Milli Muharip Uçak projesinde İngiltere’den mühendislik desteği alırken, İki ülke arasındaki iş birliği anlaşmasının askeri deniz platformlarını da kapsadığını bilmekte büyük yarar var.

 

Tüm hakları SDE'ye aittir.
Yazılım & Tasarım OMEDYA