20 yıldan beri devam edegelen ABD-Çin ticaret ihtilafı nihayet 6 Temmuz 2018’de fiilen patlak vermiştir. ABD’nin Çin’den ithal edilecek olan 34 milyar dolar değerinde, 818 çeşit ürününe %25’lik ek gümrük vergileri uygulanmaya başlamasıyla birlikte, Çin de misilleme olarak 34 milyar dolarlık gümrük vergileri uygulayacağını beyan etti. ABD, Çin’in teknolojik ürünlere ek gümrük vergileri uygularken, Çin ise ABD’nin tarımsal ürünlerine yönelik gümrük vergileri uygulayacağını duyurmuştur. Çin’in hedefi açıkça Başkan Trump’a oy verem tarımsal bölgelerin ürünlere yönelik olmuştu. Buna karşı ABD Tarım Bakanı Sonny Perdue, ülkesinin çiftçilerin menfaatlerini koruyacağını beyan etmiştir.[1]
Çin tarafı ABD’nin tutumuna daha önce ifade edildiği gibi derhal cevap vermişti. Çin Ticaret Bakanlığı Sözcüsü, ABD’nin DTÖ kurallarını ihlal ettiğini ve bu güne kadar ekonomi tarihindeki en büyük ticaret savaşını başlattığını ifade etmiştir. Sözcüye göre ABD’nin gümrük vergileri uygulaması tipik bir ticaret zorbalığıdır, küresel tedarik ve değer zincirlerinin güvenliğini tehdit etmektedir, küresel ekonomik toparlanma sürecini engellemektedir, küresel piyasaların kargaşa olmasına neden olmaktadır, dünyadaki masum çokuluslu şirketleri, ulusal sektörleri ve tüketicilerin menfaatlerini olumsuz etkilemektedir, ABD’nin işletmelerine ve halkın çıkarlarına zarar vermektedir. İlk atışı Çin tarafının yapmayacağını belirten sözcü, başka seçeneği olmadığı için, Çin’in esas ulusal çıkarları ve halkın menfaatleri korumak için karşılık vermeye mecbur olduğunun altını çizmiştir.[2] Çin tarafının bu ticaret savaşını durdurmak için çok çabaladığını, ancak karşı koymayı tercih ettiklerini,[3] bir başka yolun olmadığını dile getirmiştir. Çin Devlet Başkanı Xi Jinping 21 Haziran’da, Batılı büyük şirketlerin CEO’lerini kabul ederken ABD’nin ticaret savaşına karşı sert ifadeleri kullanmıştır. Başkan Xi Jinping, “Batı kültüründe biri size vurduğunda diğer yanağınızı çevirirsiniz; fakat bizim kültürümüzde karşı koyup vururuz” ifadesini kullanmıştır.[4]
Çin Hükümeti ayıca ticaret dışı alanda ABD ve ABD şirketlerine zorluk yaratarak cevap vermeye çalışabilir. Örneğin gümrük muayene, karantina kontrolü ve yangın denetimi gibi düzenleyici önlemleri alabilir.[5] Çin’de faaliyet yapan Qualcomm, JP Morgan Chase ve Micron gibi ABD kökenli şirketler zorluklarla yüzleşebilir. Çin’in misillemesine karşı Trump Hükümeti 11 Temmuz’da, 200 milyar dolarlık Çin menşeli ürüne %10 gümrük vergisi getireceğini belirmiştir.[6] Bu durumda 2019-2020 yılları arasında küresel ekonomik büyüme %0.5 puan azaltabileceği söz konusudur.[7] Ticaret savaşının yaratacağı gerilim dünya ekonomisini olumsuz etkileyeme başlamış durumdadır.[8] Uzmanlara göre, tarifelerden etkilenen her 100 milyar dolarlık ithalat, küresel ticaretin % 0.5’ini yitirmekte ve GSYİH büyümesinin % 0.1’ini azaltmaktadır. Çin’in 2018 yılı ekonomik büyümesine %0.1-0.3 etkisi olacağı ve ihracat üzerindeki etkisi 1% olabileceği tahmin edilmektedir. Küresel enflasyonu da %0.1-0.3 artış olacaktır.[9] Trump Hükümeti Çin’in tavrına göre üçüncü aşamada 500 milyar dolarlık Çin mallarına vergi uygulanacağını da belirtmektedir. ABD’nin başlattığı ticaret savaşına karşı Çin’in misillemesi fazla etkisi olmayabilir ve Çin’in daha fazla zararlı çıkacağı görüşleri dikkat çekmektedir.[10]
Bu gelişmelerin daha da şiddetleneceği görüşü hâkimdir.[11] En kötü senaryo ise kapsamlı bir ticaret savaşı ABD, Çin ve AB’nin ekonomik büyüme hızını % 3-4 azaltabilir. Bu gelişmeler Çin’in ekonomik büyüme hızını %6’nın aşağına çekerse Çin’de birçok şirketlerin kapanması ve işsizliğin çoğalmasına sebep olacak, neticede toplumsal ve siyasal sorunları da yaratabilir. Trump Hükümetinin Çin’e uyguladığı gümrük vergileri tarifesinin yaratığı tehditler, 1989 yılından buyana Çin lideri için eşi benzeri olmayan zorluklarla yüz yüze bırakmıştır. Çin bu ticaret savaşına cevap verirse de vermezse de zararlı çıkacaktır. 1960-1991 yıllarında ABD-Japonya arasında yedi defa yaşanan ticaret ihtilaflarına karşı Tokyo Hükümeti bazı taviz vermekle kurtulmaya çalışmış, ancak Japonya’nın ABD’ye yönelik ticaret çıkarları zarara uğramıştı. Bu nedenler iki ülke arasındaki ticaret savaşı uzun süreli olursa Çin daha fazla zarar görecektir. Trump Hükümetinin Çin’e yönelik başlattığı ek gümrük vergi uygulaması, 1930 yıllarda ABD’nin çıkardığı Smoot-Hawley Tarife Yasası’ndan buyana en büyük tarife eylemidir. Ancak ABD’nin ticareti de bu yasadan etkilemiş ve ekonomik depresyonu ağırlaştırmıştır.[12]
Başkan Obama döneminde ABD’nin Çin’in ekonomik ve ticari yayılma gücüne ve kuralları belirleyici konumunu engellemek için TPP (Trans Pacific Partnership) ve TTIP (Transatlantic Trade and Investment Partnership) adında iki projesi vardı. Çin tarafı kendisinin yer alamadığı bu iki projeden endişe duyuyordu ve karşıt olarak RCEP (Regional Comprehensive Economic Partnership) projesini ortaya koyarak bölge ülkelerinden destek almaya çalışmıştı. Ancak Trump Hükümeti daha iktidara gelir gelmez bu projeyi iptal etmişti. Başkan Trump kendi bildiği üslupla Çin’e karşı ticaret savaşını tercih etmiştir.
Trump Hükümetinin endişesi, Çin’in ABD dâhil gelişmiş ülkelerden teknoloji çalmak ve Çin’de faaliyet sürdüren yabancı şirketleri zorla teknolojisini Çin’e teslim etmeye mecbur etmeleridir. Bu teknoloji ile üretilen ürünlerin tekrar ABD pazarına ve dünya pazarına girmesi durumunda ABD’ye zarar verdiği kanaatindedir. Bu teknoloji üzerinde geliştirerek robotik, biyoteknoloji ve yapay zekâ gibi alanlarda teknolojik öncülüğü sağlaması ile ABD’nin bu alanlardaki liderlik konumunu aşınlandıracağı görüşündedir. Özellikle Çin’in 2015 yılında ortaya koyduğu “Made in China 2025” projesini hedefe almıştır. Söz konusu proje, Çin’in ileri teknolojiyi geliştirme ve üzerinde “üretim güç” olma stratejisine yönelik ilk on yıllık programıdır.
ABD-Çin arasındaki ticaret savaşı sadece iki ülkenin çıkarları etkilemekle kalmıyor, aynı zaman dünyanın birinci ve ikinci ekonomik güçleri arasındaki bu gerilim dünya ekonomisi ile ticaretine de zarar vermektedir. Bu gelişmelere karşı mevcut güçler kendi aralarında yeni ittifakları da oluşturabilirler, ekonomik ve ticari gerilimler uluslararası siyasî ve güvenlik alanlarını da etkileyebilir. Üstelik sadece ticari ve ekonomik sahada kalmayabilecektir.[13]
ABD-Çin arasındaki ticari savaşı kimisi Afyon Savaşı dönemine benzetmiş,[14] kimisi de iki dünya savaşı dönemine benzetmiştir.[15] İnsani hatalar (yanlış durum tespiti ve yanlış uygulamalar) ağırlıklı olan bu tür görüşler, ABD-Çin arasında savaş yaşanabileceği hatırlatmakta ve Çin’in mağlubiyete uğrayacağını ima etmektedir. Bugün de iki ülke arasındaki ticari savaşın doğru yönetilmemesi halinde tarihî hataların tekrar yapılmasının ihtimali yüksektir.
Söz konusu ticari savaşın ABD’nin iç siyaset ve toplumsal sorunlarını olumsuz etkileyeceği de söz konusu olduğu görüşler de vardır.[16] Üstelik ABD’nin oluşturduğu uluslararası sistem ve düzenin de kendisi tarafından yıkılmaya çalışıldığı tespitleri de vardır.[17]
ABD’nin Çin’e yönelik ticari savaşı Çin milliyetçiliğini de yükseltebilir.[18] Çin 40 yıllık çabalarıyla dünyanın birinci ticari gücü ve ikinci ekonomi ülkesi konumuna yükselmiştir. Çin askerî modernizasyonu da bu ekonomik güç ile ilerletmektedir. Her tür yöntemle elde ettiği ileri teknolojisi Çin’in bu güçlerini pekiştirmektedir. Made in China 2025 projesi de Çin’i en büyük teknoloji ülkesi konumuna getireceği kanaatindedir. Çin artık yüksek teknolojiyi elde etmeyi üç aşamada tamamlandığı görüşündedir: ileri teknoloji sahi ülkelerin peşinde koşma, bu ülkelerle başa baş koşma ve ileri teknoloji alanında önde koşma sürecini tamamlamıştır. Ancak teknoloji sahasında önemli isimler Çin’in sahip olduğu ileri teknolojik ürünler aslında bir başkasının teknolojisinin taklididir, Çin’in kendisine ait yeni teknoloji ve teknoloji ürünleri üretmesine zaman vardır ve çabalaması gerekmektedir.[19] Bazıları Çin’in en önemli olan teknolojiyi ele geçirmeden büyük ülke sayılmayacağı görüşündedir.[20] Yani Çin’deki herkes başarı sarhoşluğun içinde değildir. Trump Hükümeti de bu alanda Çin’i dizginlemek ve ABD’den teknolojiyi çalmasını önlemek niyetindedir.
Çin’in başarısı ile birlikte Başkan Xi Jinping’in ortaya koyduğu “Çin Rüyası” (Çin ulusunun yeniden büyük canlandırılma) ve dünyanın en büyük güç olmasının üç aşamalı stratejik planı (2020, 2035 ve 2050)[21] Çinlileri heyecanlandırmakla birlikte Çin’in hegemonya güç olma niyetini de belirlemiştir. Bu konuda toplumu hazırlamak için birçok belgesel filimler yapılmış ve kitaplar yazılmıştır. Çin, söz konusu 4. Sanayinin öncülüğünü ele geçirmek için büyük yatırımları sağlamaktadır. Neticede 1. (İngiltere) ve 3. ile 4. (ABD) sanayi öncüleri birer hegemonya gücü tesis etmişti. Çin’in yapay akıl alanındaki başarısı ABD’nin mevcut hegemonyasına meydan okuma anlamına gelmektedir. Son dönemlerde büyük Çin’i teşvik etmek için rağbet gören belgesel Amazing China da Çin toplumunu coşturmaya yetmiş ve ABD çökecek, yerini Çin alacak gibi düşünceler Çin milliyetçiliğini yükseltmiştir. Çin’deki bu gelişmeler toplumun ABD karşıtı görüşünü de yaratmaktadır. Yani Çin’in “cin olmadan adam çarpma” tutumu, mevcut hegemonya güç olan ABD’nin konumuna meydan okuma izlenimini bırakmaktadır.
ABD’ye karşı Avrupa ülkelerle ittifak oluşturması Çin için etkili bir plan olabilir. ABD-Çin ticaret savaşı müzakere heyeti başkanı ve Çin Başbakan yardımcısı Liu He ile Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, ABD’nin ticari savaşına karşı Brüksel ve Berlin’de yapılan görüşmelerinde Avrupa ülkelerle stratejik ittifakın oluşturmasını istemiştir. Diğer bir teklif ise Çin’in Avrupa ülkelerle DTÖ ortamında ABD’ye karşı müşterek hareket etmesidir. Bunların karşılığı ise Avrupa ülkeleri için Çin pazarını daha fazla açması ve Çin şirketlerin Avrupa ülkelerine daha fazla yatırım yapmasıdır. Çin’in bu girişimleri bütün Avrupa ülkelerinden ortak cevap alması zor gözüküyor. [22] IMF başkanı Christine Lagarde de Avrupa’nın ABD-Çin ticari savaşına iştirak etmesinin gereği olmadığı ve aksine bu ticari savaşı Avrupa için bir oyun kardı yarattığını belirtmiştir.[23] Ancak Çin tarafı Avrupa ülkelerinin Çin’in sırtından vurmasını istememektedir.[24]
25 Haziran’da Çin-AB Yüksek Düzey Ekonomik ve Ticari Diyaloğu Pekin’de yapılmıştır. Bu diyalogda Çin-AB kapsamlı stratejik ortaklık ilişkilerinin güçlendirilmesi, Çin-AB tek taraflılık ve korumacılığa karşı birlikte çalışması, çok taraflı ticaret sistemini desteklemesi için olumlu sinyalleri verdiği ileri sürülmektedir.[25] 7 Temmuz’da Çin Başbakanı Li Keqaing VIII. Çin-Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri liderler toplantısı[26] vesilesiyle Bulgaristan’ı ve ardından Almanya’yı ziyaret etmiştir. Bu ziyaret esnasında Avrupa ülkelerle karşılıklı çıkarları sağlayan ittifakın önemi vurgulanmıştır. 16-17 Temmuz’da VII. Çin-Avrupa Zirvesi Pekin’de düzenlenecek ve bu zirvede iki tarafın ABD karşıtı ittifaklar görüşülecektir. Eğer Çin-AB ticari ittifakı gerçekleşirse Çin-ABD ticari ilişkilerini derinden etkileyebilir.[27] Bu durum Çin’in ABD’ye karşı etkin bir sonuç alabileceğine yardımcı olur. Ancak Çin-AB ticaret ilişkilerinde birçok sorun vardır. Çin, ABD ile ticari sorununu çözemezken, AB ülkelere ne derece taviz vermekle ittifak kurmasını gerçekleştirebilir? Batı değerleri Çin üzerindeki etkisi olacak mı?[28] Başta Almanya olmak üzere AB ülkelerin Çin pazarının daha fazla açılması talebini nasıl karşılanır?[29] Bu cevaplar olumlu olduğu halde ABD karşıtı Çin-AB ittifakı ancak kurulabilir.
AB ülkeleri ile ittifak kurma dışında Çin’in diğer bir beklentisi ise ABD’nin 6 Kasım 2018’de yapılacak Kongre ara seçimleridir. Bu seçimde Cumhuriyetçiler çoğunluğu kazanamadığı takdirde Çin’in daha aktif bir şekilde Başkan Trump’ın başlattığı ticari savaşına karşı koyacaktır. Diğer yandan Pekin Hükümeti kendisini serbest ticaretin ve küreselleşmenin savunucusu olarak konumlandırmakta ve uluslararası toplumdan destek almayı planlamaktadır.[30] Bir sosyalist ülkesinin kapitalist düzeni savunması ironik bir durum olması dışında Çin’in küresel bir güç olmadığı halde küresel sorunlara çözüm getirmesi de kolay görünmüyor.
İki ülke arasındaki ticari savaşın her iki ülkeye zarar vermekte ve birçok ülkenin de nasibini alacağı için sorunun masada çözümlenmesi elzem görünmektedir. Ancak yükselen Çin’in kendi konumunun başta ABD ve uluslararası toplum tarafından kabul edilmesini istemektedir. Bu da mevcut hegemonya gücü ve onun oluşturduğu uluslararası sitem ve dünya düzeni ile yeni yükselen güç arasındaki güç mücadelesini yaratabilir.
Kaynakça
[1] Berkeley Lovelace Jr., Ag Secretary Perdue on Trump's message to farmers: You won't suffer in a trade fight with China, CNBC News, 28 June 2018, 9:26 AM ET. https://www.cnbc.com/2018/06/28/ag-secretary-perdue-you-wont-suffer-in-any-trade-fight-with-china.html
[2]商务部新闻办公室, <商务部新闻发言人就美国对340亿美元中国产品加征关税发表谈话>, 《中华人民共和国商务部》, 2018年07月06日 12:05. http://www.mofcom.gov.cn/article/ae/ag/201807/20180702763232.shtml
[3] <社评： 中国尽力了, 我们将回敬美国的施压>, 《环球时报》 2018年07月04日 20:18. http://opinion.huanqiu.com/editorial/2018-07/12416824.html
[4] Lingling Wei and Yoko Kubota, “China’s Xi Tells CEOs He’ll Strike Back at U.S.”, Wall Street Journal, June 25, 2018 11:42 a.m. ET. https://www.wsj.com/articles/chinas-xi-tells-ceos-hell-strike-back-at-u-s-1529941334
[5] Danielle Paquette, “U.S. companies in China think the government is already messing with them”, The Washington Post, July 4, 2018. https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/us-companies-in-china-think-the-government-is-already-messing-with-them/2018/07/04/565a333a-7ebf-11e8-b9f0-61b08cdd0ea1_story.html?noredirect=on&utm_term=.7110c7f1c1ba
[6] Tony Munroe and Eric Beech, “China vows to hit back over U.S. proposal for fresh tariffs”, Reuters, July 11, 2018 / 10:46 AM. https://www.reuters.com/article/us-usa-trade-china/u-s-ramps-up-trade-row-with-china-threatens-new-tariffs-idUSKBN1K1074?feedType=RSS&
[7] Joe Mcdonald, Paul Wiseman and Darlene Superville, “US-China trade battle kicks off; markets take it in stride”, AP, July 06, 2018. https://www.apnews.com/e319be1a6c324445b00fccaf8a29f903/US-China-trade-battle-kicks-off;-markets-take-it-in-stride
[8] Tom Miles, “WTO sees signs of trade tensions starting to affect global economy”, Reuters, July 4, 2018 / 6:17 PM. https://www.reuters.com/article/us-britain-poison-kremlin/kremlin-says-offered-britain-salisbury-attack-help-was-rebuffed-idUSKBN1JV120
[9] Marius Zaharia, “How trade war with U.S. can hurt growth in China and beyond”, Reuters, July 6, 2018 / 7:35 AM. https://www.reuters.com/article/us-usa-trade-china-economics-explainer/how-trade-war-with-u-s-can-hurt-growth-in-china-and-beyond-idUSKBN1JV37K
[10]林琦、李文科, <焦点：中美贸易战加码 中国再现股汇双杀但冲击力减弱>, 《路透社》中文, 2018年7月11日 / 下午5点11分. https://cn.reuters.com/article/china-us-trade-war-fx-stx-0711-idCNKBS1K112E
[11] Ana Swanson, “Trump’s Trade War Against China Is Officially Underway”, The New York Times, July 5, 2018. https://www.nytimes.com/2018/07/05/business/china-us-trade-war-trump-tariffs.html?_ga=2.173291235.1131382455.1530880677-2108006387.1450908274
[12] Bob Davis and Lingling Wei, “U.S., China Dig In for Long Trade Fight as Tariffs Take Effect”, Wall Street Journal, July 6, 2018 3:34 a.m. ET. https://www.wsj.com/articles/u-s-china-prepare-for-trade-battle-1530824054
[13]梁国勇, <中美贸易战走向的四个关键维度>, 《金融時報》中文网, 2018年5月4日 06:48. http://www.ftchinese.com/story/001077410?full=y&archive
[14] <觀察：從鴉片戰爭到中美貿易持久戰>,《BBC中文》2018年 5月 24日. https://www.bbc.com/zhongwen/trad/world-44241451
[15]赵灵敏, <百年前贸易战最终导致战争，今天我们如何避免>, 《金融時報》中文网, 2018年7月11日 06:07. http://www.ftchinese.com/story/001078411?adchannelID=&full=y
[16] 方星海, <特朗普打贸易战的民意基础从何而来>, 《中國網》, 2018年07月09日. http://www.china.com.cn/opinion/think/2018-07/09/content_55756968.htm
[17] Ken Moak, “America’s self-defeating quest for global supremacy”, Asia Times, July 10, 2018, 9:20 PM (UTC+8). http://www.atimes.com/americas-self-defeating-quest-for-global-supremacy/
[18] Deb Riechmann and Matthew Pennington, “Analysis: Trade rocks already unstable US-China relations”, AP, July 07, 2018. https://apnews.com/01d1b9293c734d91be96318a493931ab/Analysis:-Trade-rocks-already-unstable-US-China-relations
[19]刘亚东, <除了那些核心技术，我们还缺什么？>,《科技日报》2018年06月22日 10:05:43. http://www.stdaily.com/index/kejixinwen/2018-06/22/content_683428.shtml
[20]刘诗瑶, <把关键核心技术掌握在自己手中>, 《人民日报》2018年06月25日 20 版. http://paper.people.com.cn/rmrb/html/2018-06/25/nw.D110000renmrb_20180625_2-20.htm
[21]张欣, <「一词之变」的深刻内涵与强大力量>, 《瞭望》新闻周刊2017年 第43期, 頁34-35. 陳柏廷, <習強軍目標 2050建成世界一流軍隊>,《旺報》, 2017年10月23日 04:10. http://www.chinatimes.com/newspapers/20171023000558-260301
[22] Robin Emmott and Noah Barkin, “Exclusive: China presses Europe for anti-U.S. alliance on trade”, Reuters, July 3, 2018 / 9:03 PM. https://www.reuters.com/article/us-usa-trade-china-eu-exclusive/exclusive-china-presses-europe-for-anti-u-s-alliance-on-trade-idUSKBN1JT1KT
[23] “EU has ‘card to play’ in trade war: IMF”, AFP, 8 July, 2018. https://www.afp.com/en/news/23/eu-has-card-play-trade-war-imf-doc-17d1ay1
[24] Keegan Elmer, “China fears Europe will ‘stab it in the back’ as trade conflict with US escalates, Foreign minister Wang Yi issues plea amid fear that Brussels will leave Beijing isolated by striking its own deal with US over tariffs”, South China Morning Post, 06 July, 2018, 2:32pm
https://www.scmp.com/news/china/diplomacy-defence/article/2154058/china-fears-europe-will-stab-it-back-trade-conflict-us
[25] <第七次中欧经贸高层对话25日召开 中欧将携手反对保护主义>, 《第一财经》2018年06月22日. 15:31:00. https://www.yicai.com/news/5433699.html
[26]李克强, <在第八届中国—中东欧国家经贸论坛上的致辞 (2018年7月7日，索非亚)>, 《人民日报》 2018年07月08日 03 版. http://paper.people.com.cn/rmrb/html/2018-07/08/nw.D110000renmrb_20180708_7-03.htm
[27]莉雅, < 中欧重组贸易联盟 专家：长远来看对中美贸易影响深远 >, VOA New中文, 2018年7月10日 09:45. https://www.voachinese.com/a/china-eu-us-trade-dispute-20180709/4476017.html
[28] Stefan Kornelius, “Trump schwingt die Abrissbirne”, Süddeutsche Zeitung, 6. Juli 2018, 14:03 Uhr. http://www.sueddeutsche.de/wirtschaft/trump-china-strafzoelle-kommentar-1.4043705; Felix Lee, “Auch China ist schuld”, General-Anzeiger Bonn, 6. Juli 2018, http://www.general-anzeiger-bonn.de/news/wirtschaft/ueberregional/Auch-China-ist-schuld-article3895433.html; Karl Doemens, “Kommentar zum Handelskrieg Alle Zeichen stehen auf Eskalation”, Berliner Zeitung, 6. Juli 2018, 16:36 Uhr. https://www.berliner-zeitung.de/wirtschaft/kommentar-zum-handelskrieg-alle-zeichen-stehen-auf-eskalation-30920648#
[29] Jetzt teilen, “Deutsche Wirtschaft: China soll sich öffnen und uns gleichbehandeln”, Handelsblatt, 8 Juli, 2018- 14:46 Uhr. https://www.handelsblatt.com/wirtschaft-handel-und-finanzen-deutsche-wirtschaft-china-soll-sich-oeffnen-und-uns-gleichbehandeln/22779112.html?ticket=ST-264463-IVgvsgVrs03csH3p6jlL-ap3
[30] Orange Wang and Zhou Xin, “How China plans to push back against Donald Trump in ‘economic cold war’”, South China Morning Post, 11 July, 2018, 9:00pm. https://www.scmp.com/news/china/economy/article/2154699/how-china-plans-push-back-against-donald-trump-economic-cold-war
