Doğu Ekonomik Forumu

Bu yazı 06/09/2022 tarihinde yayınlanmıştır. 

*Ekonomi ve Finans Koordinatörü Prof. Dr. Abuzer PINAR

7. Doğu Ekonomik Forumu Vladivostok'daki Uzak Doğu Federal Üniversitesi kampüsünde başladı. 8 Eylül’e kadar foruma ev sahipliği yapacak olan Vladivostok, Rusya’nın en doğusundaki kentlerden birisi. Kent, Rusya’nın Çin ve Kuzey Kore sınırları yakınlarında yer almaktadır. Yüzölçümü 560 kilometrekare, nüfusu 600 bin civarındadır.

Vladivostok, Rusya Uzak Doğusu'nun en büyük kentidir. Rus Uzak Doğusu, Sibirya Federal Bölgesi'nin doğusundan Pasifik Okyanusu kıyılarına kadarki Rusya topraklarıdır ve Uzak Doğu Federal Bölgesi ile büyük ölçüde örtüşür. Bölgenin en büyük kenti olan Vladivostok, Rus Donanması'nın Pasifik Filosu'nun ana üssüne ev sahipliği yaparken, altı üniversitesiyle bir eğitim merkezidir.

Bu yazı 06/09/2022 tarihinde yayınlanmıştır.

*Ekonomi ve Finans Koordinatörü Prof. Dr. Abuzer PINAR

Doğu Ekonomik Forumu, “Rusya Uzak Doğusu”nun ekonomik potansiyelinin, sunduğu yatırım fırsatlarının ve girişim imkanlarının uzmanlarca değerlendirilmesi için Rusya ve küresel yatırım çevreleri arasında bağların kurulmasını ve güçlendirilmesini amaçlayan bir uluslararası platformdur. Forum, 2015 yılında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in kararnamesi ile Rusya'nın Uzak Doğu'sunun ekonomik kalkınmasını desteklemek ve Asya-Pasifik bölgesinde uluslararası işbirliğini genişletmek amacıyla kurulmuştur.

Küresel salgının etkisiyle geçen yıl yapılan foruma katılım daha az olmasına rağmen dünya çapında çok sayıda ülkeden hükümet yetkilileri ve iş dünyasının temsilcileri katıldı. Rus ve uluslararası şirketlerin bölgeye yatırım yapması için çalışmalar yapılıyor. Rusya Uzak Doğusu'nun etkili bir teknoloji merkezi haline getirilmesi için yeni fırsatlar sunuluyor.

Bölgeye yatırım yapacaklara hibeler veriliyor. Yapılan 100 milyar rubleye yakın yatırıma karşılık teşviklerden yararlanan şirketlerin ödediği vergi gelirleri 120 milyar rubleyi aşmış durumda. Bu gelişmelerden sadece özel sermaye ve işgücü değil kamu bütçesi de olumlu etkileniyor. Yeni girişimler ve gelişen sanayiler için yatırımın nasıl teşvik edilebileceği konusunda çalışmalar sürdürülüyor.

Foruma en çok katılım Güney Kore, Çin, Japonya, Hindistan ve Kazakistan’dan olmaktadır. 4000’den fazla katılımcının yer aldığı forumda bugüne kadar yüzlerce ticari sözleşme yapılmıştır. Gerçekleşmeler konusunda bilgi olmamakla beraber 2015 yılından bu yana yapılan anlaşmaların parasal değeri yaklaşık 200 milyar dolardır.

Siyasetçi, akademisyen, bürokrat, medya mensupları ve diplomatlar gibi geniş çevrelerden katılım sağlanan forumda gündem hayli zengin. Kalkınmadan finansal konulara, eğitimden sağlığa, dış ticaretten teknolojik gelişmelere, insanların yaşam kalitesinin arttırılmasından işgücü piyasasına, konut sektöründen yeşil enerjiye, milliyetçilikten farklılıklara toleransa kadar birçok konu.

Katılıma bakılırsa çoğunluk yine Rusya’dan. Ancak son yedi yıldır yapılan organizasyonlardan anlaşıldığı kadarıyla Putin bu forumu büyütmek istiyor. Liderler oturumu yapılıyor ve devlet başkanları konuşmalar yapıyor. Bu yıl da diğer devlet başkanlarının da katılımıyla "Çok Kutuplu Bir Dünya Yolunda" konulu genel oturum yapılacak.

Katılım yüksek düzeyde gerçekleşiyor. Mesela bu yıl Çin Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi Başkanı Li Çanşu da foruma katılacak ve Ukrayna savaşının başlamasından bu yana Rusya’yı ziyaret eden en üst düzey Çinli yetkili olacak.

Putin’in Forum’da küresel süreçler hakkında konuşma yapması ve Ukrayna ile ilgili yeni açıklamalara yer vermesi bekleniyor. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Putin’in konuşmasında Uzakdoğu bölgesinin gelişimine mi, yoksa Asya-Pasifik Bölgesi ülkeleriyle uluslararası işbirliğine mi odaklanacağı sorusuna, “Her iki konu birbiriyle bağlantılı” cevabını verdi. Yapılan açıklamalara bakılırsa Putin, uluslararası ticari ve ekonomik ilişkiler, siyasi konjonktür ve küresel gelişmelerle ilgili konuşacak. Ayrıca Putin'in konferansa davet edilen yabancı liderlerle ikili görüşmeleri de planlanıyor. Bölgesel konular hakkında fikir alışverişinde bulunulacak.

Somut amaç Rusya Uzak Doğusu’nun kalkınması ve teknolojik merkez haline getirilmesi olsa da katılım ve tanıtıma bakılırsa uzun dönemde amaç daha büyük. Japonya, Kore ve Çin gibi teknolojik açıdan ciddi mesafe almış ülkelerle coğrafi yakınlığı da ayrı bir fırsat.

Önümüzdeki dönem, küresel ekonomi ve yeni işbirliklerine ilişkin daha fazla gelişmelere sahne olacak.