ABD'li Yetkililer Gazze Anlaşmasının Çöküşün Eşiğinde Olduğunu Söylüyor
Politico’da dün yer alan haberde, İki ABD'li ve iki İsrailli yetkiliye göre, Gazze'deki çatışmalara son vermeyi amaçlayan anlaşma çökmenin eşiğinde ve yerine geçebilecek net bir alternatif anlaşma da yok.
Yetkililer, ABD, İsrail, Mısır ve Katar tarafından Temmuz ayında birkaç hafta boyunca bir araya getirilen mevcut teklifin, hem Hamas hem de İsrail'in taleplerine göre uyarlanmış şartlar içerdiği için bugüne kadarki en güçlü anlaşma biçimi olduğunu söylediler. İsrail imzaladı, ancak Hamas kamuoyuna yaptığı açıklamalarda anlaşmayı kabul etmeyeceğini söylüyor.
Yetkililer, bu durumun ABD'li yetkilileri, Hamas ile İsrail arasında anlaşmazlıklar yaşanması ve çatışmaların sona erdirilmesi veya rehinelerin eve getirilmesi için net bir yol bulunmaması nedeniyle, bu önerinin de daha önceki önerilerde olduğu gibi başarısızlığa uğraması konusunda giderek daha fazla endişelendirdiğini ifade ettiler.
Bu, ABD yetkililerinin kamuoyuna sunduklarından çok daha vahim bir değerlendirme. Hamas'ın anlaşmaya varması için aciliyet vurgusu yaparken, son günlerde her iki tarafın da imzalamasına her zamankinden daha yakın olduklarını tekrar tekrar söylediler.
Pazartesi günü Kudüs'te konuşan Dışişleri Bakanı Antony Blinken, şu anda teklif edilen anlaşmayı ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılması için "muhtemelen en iyi, belki de son fırsat" olarak nitelendirmişti.
Hamas ve İsrail, köprü teklifinin bazı şartları konusunda hâlâ fikir ayrılığına düşmüş durumda. ABD, bu şartları gazetecilere açıklamayı reddediyor.
İsrailli bir yetkili, teklifin öncelikle Hamas'ın kalan rehineleri ve ölenlerin bedenlerini serbest bırakmasına odaklandığını söyledi. Ayrıca İsrail güçlerinin Gazze'den nasıl ve çekilip çekilmeyeceğiyle de ilgileniyor.
İsrail ve Hamas, bölgeden serbest bırakılacak rehinelerin sayısı konusunda anlaşamıyor. Biden'ın Mayıs ayında ortaya koyduğu orijinal anlaşma, düzinelerce kişinin serbest bırakılmasına izin verecek bir dil içeriyordu. Köprü teklifine hangi sayının dahil edildiği veya kaç tanesinin hala hayatta olduğu belirsiz.
Hem İsrail hem de Hamas, İsrail'in hem Mısır-Gazze sınırındaki bir kara parçası olan Philadelphi Koridoru'ndaki hem de Kuzey Gazze'ye giden ana yoldaki varlığı konusunda anlaşamıyor. İsrail, koridorun her iki tarafında da konumunu korumak istiyor.
Biden yönetimi aylardır Gazze ve kuzey sınırıyla ilgili görüşmeleri farklı baş elçiler ve müzakereciler atayarak ayrı ayrı ele almaya çalışıyor. Ancak ABD yetkilileri, Gazze'de bir anlaşmaya varabilirlerse İsrail ve Hizbullah arasındaki çatışma için bir çıkış yolu müzakere edebileceklerine giderek daha fazla inanıyor.
Her iki çatışma da devam ederse, haftalardır İsrail'e saldırmaya hazırlandığının sinyallerini veren Tahran'ın tehditlerini yerine getirmesi olasılığı artar. İsrail içinde büyük bir saldırı, Kudüs'ün görmezden gelmesi zor olacak ve devleti iki ülke arasında doğrudan bir çatışmaya hazırlayacaktır.
"Buradaki en büyük endişe açıkça bu ve 7 Ekim'den beri kaçınmaya çalıştığımız bir şey," dedi bir ABD yetkilisi. "Ancak Hamas bu öneriyi kabul etmezse bunun gerçekleşme şansı önemli ölçüde artar."
