11 Temmuz 2024 Perşembe günü NATO Zirve oturum arasında Yunanistan, Bulgaristan ve Romanya dışişleri bakanları “Uyumlaştırılmış Askeri Hareketlilik Koridoru” (Harmonized Military Mobility Corridor) kurulmasına yönelik Niyet Mektubunu (LoI) imzalayacaklar.
Bu koridorun oluşturulması, Ekim 2023’te Yunanistan, Bulgaristan ve Romanya’nın NATO Boru Hattı Ağının İttifakın Doğu Kanadı’na kadar genişletilmesine ilişkin niyet mektubunun Savunma Bakanları tarafından imzalanmasının ardından gelmişti.
Üç ülke tarafından imzalanan “Uyumlaştırılmış Askeri Hareketlilik Koridoru” Niyet Mektubu’nda aşağıdaki konulara atıfta bulunuluyor:
-Farklı ulusal prosedürlerin uyumlu hale getirilmesi,
-Transit geçiş izinlerinin verilmesi için gereken sürenin azaltılması,
-Romanya’nın en büyük limanı Köstence ile Selanik arasında, Bulgaristan’ın Varna ve Burgaz limanlarından geçen bir otoyolun inşa edilmesi,
-Askeri personel ve teçhizatın gerektiğinde üç ülke arasında sorunsuz, verimli ve kesintisiz hareketini sağlanması,
– Üç ülkenin ihtiyaçlarına bağlı olarak daha hızlı bir müdahalenin uygulanmasını sağlamak.
Buna ek olarak, Niyet Mektubu, NATO’nun ortak Lojistik destek ağı çerçevesinde üç ülkenin işbirliğini amaçlıyor ve Dedeağaç ve Selanik gibi bölgelerdeki altyapı ve lojistik ağlarını daha da geliştirerek, İttifakın doğu kanadının etkili caydırıcılık kapasitesin arttırılması sağlamayı amaçlıyor.
Bunun yanı sıra, Dedeağaç’tan başlayan ve Ukrayna ve Avrupa’ya kadar uzanmakta olan Sıvılaştırılmış Doğalgaz Boru Hattı'nın Kuzeydoğu Avrupa’nın enerji güvenliğinde belirleyici bir rol oynayacağından, her türlü olası terör saldırılarına karşı bölgelerden sorunsuz enerji geçişini sağlamak için Uyumlaştırılmış Askeri Hareketlilik Koridoru’nun önemine vurgu yapılıyor.[i]
Bu konuda Yunan basınından Enikos'ta yer alan habere göre, "Uyumlaştırılmış Askeri Hareketlilik Koridoru" İstanbul Boğazı'nı bypass ederek askeri sevkiyatlarını kolaylaştırmayı amaçlıyor. Koridorun hayata geçirilmesi ile Türkiye'nin Boğaz üzerindeki kontrolünü zayıflatmak ve bölgedeki güç dengesini Yunanistan ve müttefiklerinin lehine kaydırmak amaçlanıyor.[ii]
Bu koridor esasında, Ocak ayının sonlarında Almanya, Hollanda ve Polonya, aralarında bir askeri ulaşım koridoru oluşturmak için imzalanan anlaşmanın devamı ve “Askeri Schengen” fikrinin bütünleyicisi mahiyetindedir.
İlk olarak Kırım'ın Rusya tarafından ilhak edilmesinden sonra eski NATO komutanı Korgeneral Ben Hodges tarafından ortaya atılan fikre göre, kriz anında hızla hareket etme yeteneği askeri caydırma doktrininin önemli bir parçasıdır. Hodges bunu “Sadece ekipman ve asker değil, aynı zamanda hızlı hareket etme, yedek parça tedarik etme, yakıt ve mühimmat depolama yeteneğine de sahip olmamız gerekiyor ve Ruslar buna sahip olduğumuzu görmeli" sözleriyle ifade etmişti.
Hodges’e göre tüm bu koridorların amacı, altyapı açısından sorunsuz bir rotaya sahip olmak, aynı zamanda gümrükleri ve tüm yasal engelleri önceden çözmektir. Aksi takdirde, ülkeden ülkeye değişen bürokratik yapı ve engeller, çoğu sivil kullanım için inşa edilmiş yol ve köprülerin ağır askeri donanımın ağırlığına uygun olmaması, Orta ve Doğu Avrupa’da yeterli yakıt boru hattı bulunmaması sebebiyle yaşanacak yakıt tedarikindeki gecikmeler, eski Sovyet ülkelerindeki ray ölçülerinin Avrupa ray ölçülerinden boyut olarak farklı olması, savaş zamanında binlerce asker ve ekipmanın naklinde büyük gecikmelere sebep olacaktır.[iii]
Dolayısıyla, Dedeağaç-Bulgaristan-Romanya Arası Uyumlaştırılmış Askeri Hareketlilik Koridoru NATO’nun ortak Lojistik destek ağı çerçevesinde ortaya çıkmıştır.
3 Temmuz’da Arnavutluk, Bulgaristan, İtalya ve Kuzey Makedonya Savunma Bakanlıkları'nın katılımıyla imzalanan “Pan-Avrupa Koridoru VIII” ön Niyet Mektubu da NATO askeri hareketlilik koridoru projesinin bir diğer parçasıdır.
Yayına hazırlayan: Sinan Tavukcu
Dipnotlar
[i] Dedeağaç-Bulgaristan-Romanya Arası “Uyumlaştırılmış Askeri Hareketlilik Koridoru” Oluşturuluyor
[ii] Bkz. https://www.enikos.gr/politics/ellada-voulgaria-roumania-parakabtoun-ta-stena-tou-vosporou-apodynamonetai-i-tourkia/2189695/
https://foreignpolicy.com/2024/03/04/europe-military-autonomy-nato-schengen/
Diğer İçerikler
