Erdoğan’ın Cumhurbaşkanı Seçilmesi Dünyada Nasıl Karşılandı?

*Bu yazı 30/05/2023 tarihinde yayınlanmıştır.

Alper TAN / SDE Başkan Yardımcısı

Seçimler, yapıldığı her ülke için elbette önemlidir. Doğal olarak o ülkenin ilişkileri açısından, komşular için de önemlidir. Bir de bütün dünyanın ilgilendiği seçimler vardır. Takip ettiği uluslararası siyaset açısından büyük ülkelerde yapılan seçimler, dünyanın diğer ülkelerini de yakından ilgilendirir. Türkiye’nin 14 ve 28 Mayıs 2023 seçimleri de öyle… Hem parlamento hem de cumhurbaşkanının yeniden belirlendiği bu seçimler dünyanın sıcak gündeminin en önemli konuları arasında aylarca tartışıldı.

ABD ve Avrupa ülkelerinin büyük çoğunluğu Türkiye’deki Erdoğan karşıtlarını açıktan ve güçlü şekilde desteklediler. Üstelik sadece hükümetleri değil, medyaları da bariz biçimde taraf oldular. Ama seçimi, ABD ve Avrupa ülkelerinin devirmek için bütün güçlerini ortaya koymalarına rağmen açık farkla Recep Tayyip Erdoğan kazandı. Seçim sadece Batı dünyasının değil, bütün dünyanın merakı idi. Erdoğan’ın seçimi zaferle tamamlamasının ardından devletler ne gibi mesajlar verdiler şimdi özetle ona bakalım…

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Cumhurbaşkanı Seçiminin ikinci turunda elde ettiği başarı dolayısıyla Erdoğan'a mesaj gönderdi.

"Aziz kardeşim" diye başladığı mesajında seçim sonucunun, Erdoğan'ın Türkiye'nin kapsamlı kalkınması yolunda kararlılıkla uyguladığı geniş çaplı politikaya ve paha biçilmez hizmetlerine verilen en büyük ödül olduğunu belirtti. Çağdaş dönemin sayfalarına altın harflerle kazınan faaliyetlerinin Erdoğan'ın vatana, millete ve Türk yurduna sınırsız sevgisinin, bağlılığının ve sadakatinin açık bir ifadesi olduğunu vurgulayan Aliyev, şöyle devam etti: "Kardeş Türkiye Cumhuriyeti, geride bıraktığımız 20 yılı aşkın süredir sizin liderliğiniz sayesinde büyük ve onurlu bir kalkınma yolundan geçerek, uluslararası arenadaki süreçlerde belirleyici etkiye sahip, söz sahibi ve önemli başarılara imza atan bir güç merkezi haline geldi, siyasi, ekonomik, endüstriyel, askeri, yeni teknolojiler ve diğer alanlarda önemli başarılar elde etti. Tarihsel misyonunuzun mihenk taşını oluşturan güçlü ve etkili Türkiye Cumhuriyeti'nin elde ettiği başarılar, kardeş ülke olarak bizleri gururlandırmaktadır."

Katar Emiri Şeyh Al Sani mesajında, "Sevgili kardeşim Recep Tayyip Erdoğan, zaferinizi tebrik eder, yeni döneminizde başarılar dilerim. Kardeş Türk halkının ilerleme, refah ve iki ülke arasındaki güçlü ilişkileri daha geliştirmek açısından arzularınızı gerçekleştirmenizi dilerim." dedi.

Özbekistan Cumhurbaşkanı Sevket Mirziyoyev, “Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı bugünkü cumhurbaşkanlığı seçimlerindeki güvenilir ve tarihi zaferinden dolayı içtenlikle tebrik etti."

Pakistan Başbakanı Sahbaz Şerif, şunları söyledi: "Sevgili kardeşim Sayın Cumhurbaşkanı'na Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı olarak yeniden seçilmesinden dolayı en içten tebriklerimi sunuyorum. Siyaseti kamu hizmetine demirlemiş birkaç dünya liderinden biridir. O, mazlum Müslümanlar için bir güç direği ve devredilemez hakları için ateşli bir ses olmuştur. Pakistan ve Türkiye arasındaki ikili ilişkiler, yukarı yönlü bir yörüngede kalmaya devam edecektir. İki halk arasındaki mükemmel kardeşlik doğrultusunda stratejik ortaklığımızı daha da derinleştirmek için onunla çalışmayı dört gözle bekliyorum." dedi.

Libya Başbakanı Dibeybe, "Kardeşim Sayın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı bir dönem daha Cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazandığı için tebrik ediyorum. Türk halkı Erdoğan’a olan güveni ve projelerinin başarısını yeniledi." ifadelerini kullandı.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı tebrik etti. Putin, diyaloğu sürdürmek istediğini belirtti ve Erdoğan’ın iki ülke ilişkilerini geliştirmekteki rolüne atıfta bulundu ve Erdoğan’ın seçim zaferinin Türkiye’nin egemenliğini ve bağımsız dış politikasını güçlendirme çalışmalarının sonucu olduğunu ifade etti.

Fransa Cumhurbaşkanı Emanual Macron, “Fransa ve Türkiye’nin birlikte üstesinden geleceği büyük sınamalar var. Avrupa’ya barışın geri gelmesi, Akdeniz ve Avr-Akdeniz ittifakımızın geleceği... Yeniden seçilmesi dolayısıyla tebriklerimi ilettiğim Başkan Erdoğan ile birlikte, ilerlemeye devam edeceğiz.

Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, “Çin-Türkiye ilişkilerinin gelişmesine büyük önem veriyor, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile birlikte iki ülkenin temel çıkarlarına ve başlıca endişelerine ilişkin hususlarda karşılıklı anlayış göstermesi ve destek sağlaması, Çin-Türkiye stratejik iş birliği ilişkilerinin sürdürülebilir, sağlıklı ve istikrarlı şekilde gelişmesinin ilerletilmesi için çalışmayı arzuluyorum.’’ dedi. Ayrıca, Çin Dışişleri Bakanı da Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı tebrik etti. 'Türkiye’nin kendi ulusal koşullarına uygun bir kalkınma yolu izlemesini destekliyor, Erdoğan’ın liderliğinde Türkiye’nin kalkınmasının yeni başarılara ulaşmasını temenni ediyoruz.’ ifadesi yer aldı.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı telefonla arayarak seçim başarısı dolayısıyla tebrik etti. İki lider yeni dönemde de Türkiye-Rusya ilişkilerinde ve bölgesel konularda iş birliğini daha da geliştirme konusunda mutabık kaldı.

Daha yeni, yemin edip göreve başlayan Nijerya Cumhurbaşkanı, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı zaferi için tebrik mesajı yayınladı. "Kendisine başarılı bir görev süresi diliyorum ve uluslarımız arasında iş birliğine dayalı bir ilişki olmasını dört gözle bekliyorum." dedi.

Hollanda Başbakanı Mark Rutte ve Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı telefonla arayarak seçim başarısı dolayısıyla tebrik etti.

Almanya şansölyesi Scholz, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı Berlin'e davet etti. "Ortak meselelerimizi yeni bir ivme ile ilerletmek istiyoruz." dedi.

ABD Başkanı Biden: "Erdoğan’la konuştum, tebrik ettim. F-16’lar konusunda bir çözüm bulmak istiyor. Ona İsveç’i halletmek istediğimizi söyledim, bitirelim o işi."

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Mısır Cumhurbaşkanı Sisi telefonda görüştü. İki lider, ilişkilerin seviyesinin yükseltilmesi için karşılıklı olarak büyükelçilerin atanmasında mutabık kaldı.

Yunanistan Başbakanı Miçotakis: “Dünyamız, bölgemiz hiç kolaylaşmayacak. Sorunlar olacaktır. Yunanistan'ın Türkiye'ye her zaman dostluk elini uzatacağını kendisine ileteceğim. Gerginlik isteyen biz değiliz. Ancak, kimsenin geçemeyeceği sınırların ne olduğunu çok iyi biliyoruz. Anlaşmazlıklar, hukuk temelinde çözülür. Yunanistan'ın güçlü bir orduya sahip olma çabası planladığımız gibi devam edecek.”

Somali Cumhurbaşkanı Muhammed Abdullahi, Erdoğan'ı "Bu, büyük liderliğinizin gerçek bir kanıtı. Böylelikle, bu başarı için dünya çapında sizler ve Türkiye halkı için dua eden milyarlara katılıyorum."

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, “Seçimler Türk milletinin Erdoğan’a olan güvenin devam ettiğini gösteriyor” ifadesini kullandı.

Kosova Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani, "Kosova ve Türkiye arasındaki ortaklık güçlenerek devam etsin" dedi.

Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro, "Venezuela, kardeşimiz ve dostumuzun zaferini kutluyor. Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye Cumhurbaşkanı ve Milletvekili seçimlerinin kazananı oldu. Türk halkını, bu zaferinden dolayı tebrik ediyoruz. Yeni dünyayı inşa etmek için birlikte çalışmaya devam etmeyi arzu ediyoruz. Yaşasın Türkiye!" ifadelerini kullandı.

Gürcistan Başbakanı İrakli Garibaşvili, "Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı ve Gürcistan'ın büyük dostu Recep Tayyip Erdoğan'ı seçimlerdeki inandırıcı zaferinden ve yeniden ülke lideri seçilmesinden dolayı kutluyorum. Türk halkı fikrini net bir şekilde açıkladı ve biz de kutlamalarına katılıyoruz. Türkiye Cumhuriyeti ile Gürcistan arasındaki dostane bağları ve stratejik ortaklığı daha da güçlendirmeye hazırız."

Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, “Dünya çapında takip edilen, çok zorlu bir mücadele ile elde edilen ikna edici zafer, Türk halkının güveninin en yüksek göstergesidir.” ifadesine yer verdi.

Irak Başbakanı Sudani, "Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yeniden seçilmesi, dost Türk milletinin güvenini ve seçimleri kazanmasından dolayı tebriklerimi sunuyorum. Irak ve Türkiye'nin ilişkilerinde gelişme, dostluk ve yardımlaşmanın ilerlemesini temenni ederim." ifadelerine yer verdi.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodemir Zelenskiy, tebrik mesajında “Avrupa'nın güvenliği ve istikrarı için iş birliğimizin geliştirilmesini ve ülkelerimizin yararına stratejik ortaklığımızın daha da güçlendirilmesini umuyoruz” dedi.

İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı seçim başarısından dolayı tebrik etti.

ABD'nin eski başkanı Donald Trump "Erdoğan'ı hak edilmiş büyük başarısından dolayı tebrik ediyorum." dedi.

ABD Dışişleri Bakanı Blinken; “Seçimi kazanıp yeniden seçilen Erdoğan’ı ve yüksek katılım gösteren halkı kutluyorum. Türkiye değerli bir NATO üyesi ve partneridir. Türk halkı tarafından seçilen Türk hükümetiyle çalışmaya devam etmeyi bekliyorum.”

İsveç Dışişleri Bakanlığı, Türk ve İsveç heyetlerinin, İsveç'in NATO üyeliğinin onaylanmasını görüşmek üzere “kısa süre içinde” bir araya geleceklerini bildirdi. İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billström: “Türkiye Artık kiminle (Türkiye) konuşacağımızı biliyoruz. Ne yapmamız gerektiğini biliyoruz; üçlü mutabakatın koşullarını yerine getirmek... Yeni terörle mücadele yasası, 1 Temmuz'da yürürlüğe girecek.”

AB Konseyi Başkanı Charles Michel, göreve yeniden seçilen Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı tebrik ederek yeniden “Birlikte çalışmak için sabırsızlandığını” belirtti.

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, "AB-Türkiye ilişkilerini geliştirmeye devam etmek için sabırsızlanıyorum." mesajını paylaştı.

Avrupa’daki muhafazakar partilerin oluşturduğu Avrupa Halk Partisi lideri Alman siyasetçi Manfred Weber: “Türkiye ile AB üyelik görüşmelerini sonlandırmalıyız. Türkiye de AB de üyelik istemiyor. Rusya-Ukrayna barışında, mülteci politikasında ve Kıbrıs meselesinde iş birliğine ihtiyacımız var. Erdoğan, İsveç’in üyeliğini hemen onaylamalı.”

Alman Yeşiller Partisi siyasetçisi ve Tarım Bakanı Cem Özdemir, duruma tepki gösterdi. Özdemir, “Bu durum, çoğulcu demokrasimizin reddedilişi ve (Almanya’daki Türkler konusunda) başarısızlığımızın göstergesi” dedi. Özdemir, Türkiye’den Almanya’daki camilere gönderilen imamların “aşırı milliyetçiliği ve radikalliği” körükleyeceğinden endişe ettiğini söyledi.

ABD Medyası seçim değerlendirmeleri;

WSJ: “Cumhurbaşkanı Erdoğan, tüm olasılıkları yenerek Cumhurbaşkanlığı seçimini kazandı. Seçim zaferi, küresel siyasetteki büyük rolünü güvence altına alıyor. Erdoğan, hâlâ aynı taktikçi olduğunu gösterdi.”

CNN International: “Erdoğan, zorlu bir seçimden başarılı ve daha güçlü olarak çıkmıştır. Bundan sonra dünyada hangi küresel krizi ele alırsanız alın, Türkiye'nin bunda kritik bir rolü olacaktır. Bundan sonraki süreçte (NATO, ABD, Avrupa Birliği, göçmenler) nereye bakarsanız bakın, Türkiye hepsinde anahtar bir rol oynayacak.”

WP: “Erdoğan, Zayıf ekonomi ve birleşmiş muhalefete rağmen 5 yıl daha Türkiye’yi yönetecek.”

NTY: “Enflasyona, depremlere ve zorlu yarışa rağmen Erdoğan yeniden seçildi.”

Alman medyası:

Zeit Online: “Ve sonunda yine Erdoğan kazandı. Görevdeki Cumhurbaşkanı, tüm krizlere rağmen ikinci tur seçimleri kazandı.”

t-online, Patrick Diekmann: “(Erdoğan’ın seçim zaferi) Acı bir gerçek. Almanya’dan gelen öfkeli tepkiler, kibir ve saflık göstergesi. Bunun yerine anlayış gerekiyor. Almanya’daki birçok insanın hoşuna gitmese de Erdoğan, Türk halkı ve Almanya’daki Türklerin büyük bir kısmı tarafından destekleniyor. Bunu kınamak kolay, ama zor olan, bunun sebeplerini anlamak. Muhalefet hata yaptı. Tek ortak noktaları Erdoğan’ı yenmek istemeleri olan siyasi partiler bir araya geldi. Bu partiler birlikte ülkeyi yönetmek isteseydi, bu nasıl olacaktı da kaosa neden olmayacaktı? Erdoğan’a karşı ortaya atılan siyasi modele dair haklı şüpheler vardı.”

FAZ, Nikolas Busse: “Türkiye, Avrupa’ya karşı karar kıldı. Ülke Batı’ya değil, Doğu’ya bakıyor. Erdoğan’ın yeniden seçilmesi, sonu AB’de bitmeyen bir siyasetin onaylanması oldu. Türkiye’deki seçimleri seçmen iradesinin manipülasyonu olarak görmemek lazım. Ülkedeki durum aslında muhalefetin işine yaramalıydı. Kılıçdaroğlu gibi renksiz bir rakip bile anketlerin gösterdiği üzere bu durumda Erdoğan’ı yenebilirdi. Erdoğan’ı ikinci tura zorlaması, Türkiye’nin tüm eksiklere rağmen göstermelik seçimlerin düzenlendiği bir diktatörlük olmadığını gösterdi. Türkiye’de çoğunluk, Erdoğan’ın modelini destekliyor: Dindarlık, ulusal gurur, devlet liderliğinde modernleşme ve yurtdışında özgüvenli bir duruş.”

Fransız medyası:

AFP: “Durdurulamaz Recep Tayyip Erdoğan. Devletin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ten sonra hiç kimse, ülkeye onun yön verdiği kadar yön vermedi.”

Rus siyasiler, Türkiye’deki seçim sonuçlarını nasıl değerlendirdi;

Rusya’da parlamentonun üst kanadı Federasyon Konseyi Başkan Yardımcısı Konstantin Kosaçev, Türkiye’deki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde vatandaşların bölge, Rusya ve dünya için önemli olan sürekliliği tercih ettiklerini vurguladı.

Rusya’da meclisin üst kanadı Federasyon Konseyi Senatörü Aleksey Pushkov ise “Recep Tayyip Erdoğan yönetiminde Türkiye’nin dış güçlerin çıkarlarına hizmet etmeyi değil, kendi çıkarlarına bağlı bir dış politika sürdüreceğine inanıyor.” dedi.

İsveç Dışişleri Bakanı: “NATO üyeliğini görüşmek için Türk mevkidaşım ile bir araya geleceğim.” açıklaması yaptı.

Daha onlarca ülkeden tebrik ve takdir mesajları var. Burada sadece bazılarına dikkat çekmek istedik. Sandıkların açılması ve Erdoğan’ın seçildiği anlaşılır anlaşılmaz, seçimin resmi sonuçları açıklanmamış olmasına rağmen yüz ülke liderinden tebrik mesajı geldi.

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, "Dünden beri ilginç bir şeyi paylaşmak isterim. Dün sonuçlar kesinleşmeye başlayınca, dünyanın her yerinden aramaya başladılar. Kimileri direkt ulaşabildi, görüştürebildik, kimilerinin notunu aldık, kimileri yazılı mesaj gönderdi. Ben, kaç yıldır bu işlerin içeresindeyim, ilk defa uluslararası toplumun, yani dünya liderlerinin Cumhurbaşkanı'mızı tebrik için bu kadar hızlı hareket ettiğine şahit oluyorum. Dün akşam itibariyle onlarca devlet başkanı tweet atarak yahut yazılı mesaj göndererek tebriklerini iletti. Onların bir kısmıyla Cumhurbaşkanımız telefonla görüşebildi. Gerisi de bugün devam edecek. Bence bu da bir şeyi gösteriyor, dünya ülkeleri de uluslararası toplum da hem Türkiye'nin önemini hem de bu kadar önemli bir ülkenin başında Tayyip Erdoğan gibi bir liderin bulunmasının ne anlama geldiğini daha iyi kavramış durumda." İbrahim Kalın, “ABD yönetiminden gelen Erdoğan kutlamaları sıradan mesajlar olarak değerlendirilmemeli. Belli ki Washington, Türk-ABD ilişkilerine daha fazla özen ve önem gösterecek. Aksi takdirde tatil gününde bu kadar hızlı kutlama mesajları verilmezdi.” diye ekledi.

Türkiye, artık dünya siyasetine yön veren en önemli birkaç ülkeden biri. Muhtemelen önümüzdeki on yıl içinde en önde olacaktır. Ülkemizin bu seviyeye ulaşmasında başbakan ve cumhurbaşkanı olarak Tayyip Erdoğan’ın katkısı büyük. Onun zamanında devlet kurumları ve hükümetler uyumlu ve verimli hale getirildi. Eski küresel düzen çökerken, yerine geçecek olan yeni uluslararası sistemin öncüsü, inanıyoruz ki Türkiye ve samimi müttefikleri olacaktır.

Bu noktada Recep Tayyip Erdoğan, Türk tarihinin büyük liderlerinden biri olarak kayıtlara geçmiş ve bunu hakkıyla elde etmiştir. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bir bakıma siyasi jübilesi olan son seçimlerde milletimizin hem TBMM hem de devlet başkanlığı seçiminde desteklerken onu zirveden indirmeyerek vefa göstermesi de ayrı bir karakterli duruştur.

Ülkemizin bu başarıya ulaşmasında MHP lideri Devlet Bahçeli’nin müstesna yerini ve misyonunu ayrıca ve özellikle vurgulamak isteriz. Bu konuyu tarih kitapları daha açık yazacaklardır. Devlet Bahçeli’nin, 28 Mayıs seçimlerinin ertesi günü yani 29 Mayıs 2023’te ifade etiği şu sözler, önümüzdeki dönemin muhteşem gelişmelerine ışık tutmaktadır: “28 Mayıs, fetih öncesi bir tarih olarak, fethin önemi ne ise siyasete de o önemi kazandıracaktır. Önümüzdeki günlerde çok şey değişecektir, her şey değişecektir. Öyle gözüküyor.”

Bu tarihi başarıların elde edilmesinde devasa bir ekip çalışması mevcut. Dünyayı değiştiren bildiğimiz-bilmediğimiz devlet adamlarımıza dava adamlarına teşekkür ve minnet borçluyuz.

Yeni dönemin, milletimize, devletimize, İslam ümmetine ve bütün dünyaya hayırlar getirmesini diliyoruz.