"2023: Tahminler, Beklentiler"

SDE Başkan Yardımcısı Alper Tan başkanlığında gerçekleştirilen "2023: Tahminler, Beklentiler" başlıklı panelde 2023 yılı; uluslararası siyaset, ekonomi, sosyal toplum, güvenlik konuları çerçevesinde değerlendirildi.

2023 yılında dünyayı bekleyen muhtemel olaylarla ilgili hızlı bir değerlendirme yapan SDAV Başkanı Sinan Tavukcu, iklim krizi, su krizi ve gıda krizini 2023’te dünyayı bekleyen siyasetten ari tehlikeler olarak değerlendirdi.

2022 senesinde gerçekleşen olaylar ışığında 2023’teki beklenti ve tahminlerini aktaran Tavukcu, Ukrayna Savaşı’nın AB ülkelerini ekonomik ve sosyal olarak derinden etkilediğini belirtirken, ¨enerji krizi, 8 milyon Ukraynalı göçmen sorunu, yükselen sokak gösterileri Avrupa toplumu için sorun oluşturmaya devam edecek ve ABD’nin yönlendirdiği Ukrayna politikasını sorgulamaya açacaktır.¨ dedi. Savaşın getirdiği ağır yük altında ezilen Avrupa’nın ABD’ye olan güvenini hızla yitirdiğini ancak AB’nde yeni bir ordu kurma irade ve imkânı henüz görünmediğini söyledi.

¨ABD, yayınladığı ¨Hint Pasifik Strateji Belgesi’nde, Asya Pasifik bölgesine yoğunlaşacağını açıkladı. Düşman konseptine Çin’i koyarken, stratejik ortağını Hindistan olarak gösterdi. Bu öğreti, ABD’nin pek çok noktada güç azaltmasına gideceğini gösteriyor. 2023, güç boşluğunu kimlerin dolduracağını görmek açısından da önemli bir yıl olacak.¨ dedi 

2023 yılında Suudi Arabistan, Türkiye ve Körfez Arap ülkelerinin ortak yatırım ve projelerine tanıklık edeceğimizi söyleyen Tavukcu, Libya, Suriye, Irak, Yemen, Afganistan başta olmak üzere yeniden imar edilmesi gereken ülkelerin Körfez sermayesi ve Türk inşaat sektörünün iş birliği ile imar edileceğini aktardı.

SDE Başkanı Doç. Dr. Güray Alpar, 2023 senesini riskler ve fırsatlar açısından değerlendirdi.

Güvenliği ¨insanın kendini tehlikeden uzak hissetme durumudur¨ şeklinde açıklayan Alpar, Soğuk Savaş ve sonraki dönemde bir güvenlik içerisinde olan Avrupa toplumunun, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasının ardından riskin ortasında olduğunu açıkladı. Ukrayna-Rusya Savaşı’nın 2023’ün ilk yarısında şiddetini arttıracağını öngörebileceğimizi ifade eden Alpar, sorunun, Avrupa’yı, Çin’i ve tüm dünyayı etkileyen bir sorun olması gerçeğinin, 2023’ün ikinci yarısında çözüm arayışlarını hızlandıracağını gösterdiğini söyledi.

Önümüzdeki sene dünyayı bekleyen risklerden bahseden Alpar, siber saldırıları, dünya çapındaki ekonomik daralmaları, Avrupa’da yükselmesi muhtemel barışçıl ve sert gösterileri ve Tayvan Krizi’ni 2023’teki muhtemel riskler olarak nitelendirdi. Çıkar ilkesine dayanan uluslararası sistemin, bugünkü krizlere çözüm bulmada yetersiz kaldığını vurgulayan Alpar, vicdan, dayanışma, iş birliği, kazan kazan gibi kavramların öne çıktığı bir uluslararası sistemin, dünyada öne çıkan sorunların aşılmasında fayda sağlayacağını değerlendirdiğini aktardı.

SDE Uluslararası İlişkiler ve Dış Politika Uzmanı Gökberk Durmaz, 2023 senesinde Asya Pasifik Bölgesi’ni bekleyen ihtimalleri değerlendirdi.

2022 senesinin Doğu Avrupa’da olduğu gibi Asya pasifik için de hareketli geçtiğini vurgulayan Durmaz, bölge ülkelerinin 2022 yılındaki önemli hamlelerini değerlendirdi. Japonya’nın 1952 yılından bu yana sürdürdüğü pasifist politikasını değiştirdiğini ve savunma sanayii kapasitesini rekor artışla arttırdığını aktaran Durmaz, savunma sanayii kapasitelerini arttırmasının, dış işleri politikalarına ve mevcut sorunlara karşı daha bağımsız ve hür kararlar şeklinde yansıyacağını değerlendirdi.

Bölgenin en önemli ülkesi Çin Halk Cumhuriyeti’nin politikalarını da değerlendiren Durmaz, Çin’in, önümüzdeki süreçte kendi politikalarını daha görünür kılacak hamleler yapacağını,Tayvan meselesinde baskı altında tutulduğunu düşünen Çin’in, Rusya’nın düştüğü hataya düşmek istemediğini ve sorunu daha net çözmek istediğini aktardı.

ASEAN Ülkeleri’nin politikalarının bölge için önemini vurgulayan Dr. Gökberk Durmaz, Çin ve ABD arasında sıkışmış hissetmelerinin, kendileri aralarında iş birliğini arttırmalarının önünü açtığını vurguladı.

Durmaz konuşmasında Türk Devletleri Teşkilatı’ndan da bahsetti. TDT’nın açıkladığı 2040 vizyonuna çok daha önce ulaşacağını söyleyen durmaz hem toplantıların genel atmosferinin başarısı hem de ikili ilişkilerin iyi seviyede seyretmesini bu durumun kanıtı olduğunu aktardı. Bu bağlamda 2023 yılında Asya Bölgesi ülkelerinin krizlere karşı bölgesel iş birliğine dayalı çözüm ve savunmalara eğilim göstereceğini öngördüklerini aktardı.

SDE Savunma ve Güvenlik Koordinatörü Emekli Kıdemli Albay Mithat Işık, 2023 Türkiye’sini güvenlik bağlamında değerlendirdi.

Pkk terör örgütünün sınır ötesindeki eylemlerinin iyice sınırlandığını aktaran Işık, Pençe Serisi operasyonlarının Irak’ın kuzeyinde devam edeceğini değerlendirdi. Suriye meselesini de değerlendiren Işık, Türkiye’nin 30 km derinliğindeki güvenli bölgede kararlı tutumunu sürdüreceğini vurgularken, Rusya-Türkiye, Rejim-Türkiye arasındaki görüşmelerin bu bağlamda artmasını beklediklerini aktardı

Yunanistan-Türkiye ilişkilerinin geleceğini değerlendiren Işık, Yunanistan’ın ABD’nin kontrolüne geçtiği ve tüm liman ve üslerin ABD tarafından kontrol edildiği değerlendirildiğinde, 2023’te de adalarda bir neticesi olmayan girişimlerinin ve siyasi gerilimin olacağını ama sıcak çatışmaya dönüşme ihtimalini öngörmediğini söyledi.

SDE Ekonomi ve Finans Koordinatörü Prof. Dr. Abuzer Pınar, 2023 yılında dünyayı bekleyen ekonomik gelişmeleri aktarırken 2022 yılının siyaseten ve ekonomik anlamda bir kırılma yılı olarak anılacağını belirtti. Avrupa’nın ve Amerika’nın son 40 yılın en yüksek enflasyonu ile karşı karşıya kaldığını söyleyen Pınar, Amerika önderliğindeki küresel ekonominin bugüne kadar dünyanın geri kalanını hep zora soktuğunu fakat artık ekonomik daralmanın batı dünyasında da yoğun hissedildiğini belirtti.

Sistemin artık yanıt vermediğini vurgulayan Pınar, bu gidişatı değiştirecek yapısal dönüşümlerin önümüzdeki yılda belirleyici olabileceğini aktardı. Bu bağlamda enerji koridorları ve Türkiye’nin de içinde bulunduğu iş birliklerinin, ekonominin seyrini değiştirebilecek güçte olduğunu söyledi.

Dünya’nın, Afrika’dan Ortadoğu’ya, Güneydoğu Asya’ya kadar uzanan bir hat olarak farklı bir gelişme seyri içerisinde olduğunu, dünyanın ve bu ülkelerin bu gidişatın farkında olduklarını ekledi. Sözlerini ¨dünya düzeni değişecek, hazır olanlar kazanacak¨ diyerek noktaladı.

Panelin son konuşmacısı SDE İç Politika ve Hukuk Koordinatörü Prof. Dr. Tevfik Erdem’di. Türkiye’nin 2023 gündeminden bahseden Erdem, 2023 senesinde Türkiye’nin fırsatları değerlendirdi. Mart ayı içerisinde Karadeniz gazının piyasaya sürülmesini beklediklerini vurgulayan Erdem, Türkiye’nin küresel enerji merkezi haline gelmesi projesini çok önemli bir fırsat olarak değerlendirdi.

Türkiye’nin savaş sanayii alanındaki başarısından da bahseden Erdem, iha, siha, diha gibi silahlarla alanında kazandığı başarının ülkeyi önemli bir aktör haline getirdiğini vurguladı.  2023’te Türkiye’nin riskten fazla fırsatlara sahip olacağını, bu fırsatların değerlendirilebilmesi halinde Türkiye’nin, bölgesel aktör olmasının dışında, güçlü bir küresel aktör haline geleceğini söyledi.