Fransa’nın Korkulu Rüyası: Korsika Adası'nda Meydana Gelen Patlamaların Anlamı

Bu yazı 13/10/2023 tarihinde yayınlanmıştır.

*Doç. Dr. Güray ALPAR/Yazar 

Korsikalıların yürüttüğü mücadele, Avrupa’da görülen en kanlı ve maliyetli ayrılıkçı hareketlerden birisi olmuştur (Şekerbay, 2009: 33). Bu hafta başında, Korsika adasında birbiri ardına gerçekleşen 20’ye yakın kuvvetli patlama, her ne kadar basında fazlaca yer almasa da, Fransa’nın içinde bulunduğu durumu göstermesi bakımından önemliydi. Tıpkı, İsrail güvenlik güçlerinin, kendi ülkesi içinde olayların zirve yaptığı bir dönemde, 5000’den fazla askeriyle, Yunanistan Silahlı kuvvetlerine eğitim veriyor olması gibi (hangi ülkeyi ve neyi amaçladığı da ayrı bir konudur), Fransa’nın da onlarca patlamayı bir tarafa bırakıp, Azerbaycan’ın kendi topraklarında teröristlere karşı yapmış olduğu operasyonları durdurmak maksadıyla, İspanya topraklarında anlamsız toplantılar düzenlemesi olayı da benzerlikler taşıması bakımından ilginçti (Bkz. Alpar, SDE, 09 Ekim 2023).

Napolyon’un doğum yeri olan, 8,680 km2 alana sahip Korsika adası, Akdeniz’de İtalya’nın hemen batısında yer alır. Tarih boyunca birçok devletin egemenliğinde kalan bu ada, günümüzde Fransa toprakları içindedir ancak, hiçbir zaman ada halkı Fransız egemenliğini kabul etmemiştir. Zaten 350.000’e yakın nüfusu ile ada halkı geçmişten beri direnişleri ile ünlüdür. Ada, İtalyan topraklarına daha yakındır (Nijman:2020). İtalya’ya 90 km uzaklıktadır. Fransa kıyılarına uzaklığı ise bunun neredeyse 2 katıdır.  1768 yılında Versailles Anlaşması ile adanın yönetimi Fransa’ya geçmiş, 1793-1794 yıllarında İngilizler, 1942-1943 yıllarında ise İtalyanlar tarafından işgal edilmiştir.

Fransa’nın 18 bölgesinden birisi kabul edilen Korsika adası dili ve kültürü ile Fransa ana karasından tamamen farklı özelliklere sahiptir. Fransa tarafından, Korsika diline resmi bir statü verilmiyor. Adada yönetim 2015 yılından beri Korsika milliyetçilerinin elinde. Fransa’nın en yoksul bölgesi olan ada, 2018 yılından beri kısıtlı özerklik sağlayan bir statüye sahip. Yapılan araştırmalar buradaki halkın (Korsika kökenlilerin) %71’inin daha özerk bir statü istediğini, %32’sinin ise Fransa’dan ayrılarak bağımsız bir devlet olmayı arzuladığını ortaya koyuyor. Genel Fransa nüfusunun ise %53’ü Ada’nın özerkliğini onaylıyor (Corse Matin Gazetesi). Bu oran 1989 yılında %18 olarak belirlenmişti. Oran neredeyse 3 katına ulaşmış durumda.

1998 yılında Fransız Vali Claude Erignac, bağımsızlık yanlısı Colonna isimli bir Korsikalı tarafından öldürüldü. Yakalanan ve mahkûm edilen sanık, Fransa’nın Arles şehrindeki cezaevinde cezasını çekti ancak sonrasında ilginç bir şekilde bir saldırıya uğrayarak hayatını kaybetti. Bundan sonra başlayan gösteriler ve şiddet olayları ise hiçbir zaman eksik olmadı.

Bu hafta başında gerçekleşen patlamalar, bunun bir devamı niteliğinde gözüküyor ve şiddetin ve direnişin dozu giderek artıyor. Patlamalar adanın 4 ayrı şehrinde gerçekleşiyor ve sayısı 20’den fazla. Bazı binalar patlamaların etkisiyle tamamen harap olmuş durumda. Avrupa’da başka bir ülkede, bunların bir tanesi gerçekleşse bile günlerce konuşulacak olan patlamalar hakkında, tıpkı Fransa’nın ana topraklarında gerçekleşen ancak basında yer almayan olaylar gibi, fazla bir haber çıkmaması da ilginç. Zaten bu kısıtlamalar nedeniyle kayıplar da gizlenmiş oluyor. Fransa içindeki olaylar giderek artıyor ve hükümet bunları kontrol etmekte zorlanıyor. Hükümetin tecrübesizliği ve yanlış uygulamaları da bu olayları tetikliyor. Korsika’daki patlamalar ise bunun daha geniş bir alana yayılacağına dair işaretleri veriyor. Korsika’da patlamalar sonrası Fransa’nın Nijer’deki askerlerini apar topar ülkesine çekmesi de bu kapsamda değerlendirilebilir. Bütün bunlar olurken, 1949 yılında, Fransa’nın da aralarında olduğu Avrupa ülkelerinin katılımı ile kurulan ve Orta ve Doğu Avrupa ülkelerine; insan hakları, azınlık hakları vs. konularda yardımcı olmak amacını taşıyan, Avrupa Konseyi’nin ise ilgi alanına Fransa’yı dâhil etmeyi unutmuş olduğu gözüküyor.

Kaynakça:

Alpar, Güray. (09 Ekim 2023). Azerbaycan’a Ait Karabağ’da Teröristler ve Teröristleri Destekleyen Ülkeler, SDE Köşe Yazısı.

Corse Marin Gazetesi’nin Bağımsız kuruluşlara yaptırdığı anket sonucu (2022).

Düzgit, Senem Aydın. (2022). Avrupa Konseyi, TUBİTAK Bilim ve Toplum Başkanlığı Popüler Bilim Yayınları, Sosyal Bilimler Ansiklopedisi: İstanbul.

Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts: Wiley.