Myanmarlı Müslüman sığınmacılarla Mart-Mayıs 2018 yapılan röportajlar ve bölgedeki izlenimlerin derlendiği rapora göre Tayland-Myanmar sınırındaki Mae Dot bölgesindeki Myanmarlı Müslüman sığınmacıların yüzde 78'i "vatansız" statüde ve resmi bir kimlik kartları yok.
Vatansız statüdeki Myanmarlı Müslümanlar, bu yüzden Tayland'da barınma ve çalışma izni alamıyor, kaçak olarak çalışanlar ise büyük cezalara maruz kalıyor.
Raporda, "Mae Dot bölgesindeki Myanmarlı Müslümanların yüzde 78'inin kimlik kartı yok. Burada yaşayanların çoğu ve tüm ataları Myanmar'da doğdu. Bu Myanmar'ın da imzaladığı İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nin 15. maddesine kesinlikle aykırıdır." ifadelerine yer verildi.
Tayland'da çalışma izni sorunu
Tayland hükümetin sınır bölgelerinde ve ülke içindeki Myanmarlı sığınmacılara çalışma izni vermek için tanıdığı süre 30 Haziran 2018 tarihinde sona erecek.
Sığınmacılardan geldikleri ülkelerden resmi kimlik kartı alarak Tayland'daki resmi kurumlara çalışma izni için başvurması yapması gerekiyor. Aksi takdirde yasa dışı çalıştığı tespit edilen kişilere asgari ücretin üzerinde ceza kesilecek.
Tayland'da çalışma izni almak isteyen sığınmacıların Myanmar'dan geldiklerini kanıtlamaları ve ayrıca Myanmarhükümetinden birtakım resmi belgeler almaları gerekiyor.
Bu belgeleri almak için başvuru yapan Müslüman sığınmacılar genellikle olumsuz cevapla karşılaşıyor ya da kendilerine yıllarca dönüş yapılmıyor.
Myanmar'dan kimlik kartı alabilmek için başvuru yapan kişinin ailesinden en az birinin vatandaş olabilme şartı aranıyor. Başvuru yapanların ailelerinde kimlik kartına sahip üyeler olsa da dini aidiyetlerinden ötürü genellikle olumsuz yanıt alıyorlar.
Başvuru sürecinin tamamlanması durumunda da ülkede tam yetkilere sahip olamıyorlar. Çünkü Myanmar hükümetinin verdiği belgede "Sadece Tayland'da geçerlidir" ibaresi yer alıyor. Bu yüzden resmi belgenin Tayland dışında bir geçerliliği olmuyor ve pasaport başvurusunda kullanılamıyor.
Moe Sot bölgesinde 10 bin Müslüman yaşıyor
Tayland-Myanmar sınırındaki Moei Nehri hattında bulunan Moe Sot, Myanmarlı Müslümanların ülkelerindeki çatışma ve güvensizlik ortamından kaçarak yerleştikleri önemli bir bölge. BHRN raporlarına göre bölgede 10 bin civarında Müslüman yaşıyor. Çoğunluğu resmi olarak barınma ve çalışma iznine sahip olmayan sığınmacılar günlük işlerde çalışarak hayatlarına devam etmeye çalışıyor.
BHRN yetkililerinin tespitlerine göre işçilerin günlük ortalama kazançları 6 dolar civarında.
Moe Sot bölgesindeki sığınmacılar, yaklaşık 17 yıl önce Tayland'a gelen ve Myanmar'a dönmeyen Müslümanlardan oluşuyor.
Sığınmacılar, Tayland hükümeti tarafından görmezden geliniyor ve zaman zaman yasa dışı çalıştıkları gerekçesiyle para cezalarına çarptırıyorlar.
Son olarak Tayland hükümetinin çalışma ve barınma izni vermek için süre tanıdığı Müslümanlar, Myanmar'dan resmi belge almakta zorlandıkları için hiçbir resmi belgeleri olmadan hayata tutunmaya çalışıyor.
Mae Sot bölgesinde yaşayan Myanmarlı Müslümanların yüzde 78'ini hiçbir resmi belgesi bulunmazken, yüzde 19'u geçici yarı resmi belgeye sahip. Resmi kimlik kartına ve belgelere sahip kişilerin oranı ise sadece yüzde 3 civarında.
