Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in Pakistan'ı Ziyareti: İkili İlişkilerin Güçlendirilmesi
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Pakistan Başbakanı Şehbaz Şerif'in daveti üzerine, 11-12 Temmuz 2024 tarihleri arasında Pakistan'ın başkenti İslamabad'a iki günlük resmi bir ziyaret gerçekleştirdi.
Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in uçağı, Pakistan hava sahasına girişiyle birlikte Pakistan Hava Kuvvetleri savaş uçakları tarafından karşılanarak varış noktasına kadar eşlik edildi. Cumhurbaşkanı Aliyev, Başbakan Muhammed Şehbaz Şerif tarafından karşılandı ve sıcak bir karşılama töreni yapıldı. Başbakanlık Konutu'na varışında kendisine bir onur kıtası takdim edildi. Azerbaycan Cumhurbaşkanı ve Pakistan Başbakanı birlikte durarak iki ülkenin milli marşları çalındı.
Cumhurbaşkanı Aliyev ve beraberindeki heyet, Pakistan İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Asif Ali Zerdari ve Başbakan Muhammed Şehbaz Şerif ile görüşmeler gerçekleştirdi. Cumhurbaşkan Aliyev'in heyetinde Savunma, Savunma Sanayi, Ekonomi, Dijital Gelişim ve Ulaştırma Bakanları ile Dışişleri Bakan Yardımcısı yer aldı. İki taraf, karşılıklı çıkar ve ikili iş birliği alanlarını ele aldı ve ikili ilişkilerin tüm boyutlarında iş birliğini daha da güçlendirme arzusunu dile getirdi.
Başbakan Şehbaz Şerif ve Cumhurbaşkanı Aliyev, Pakistan ile Azerbaycan arasındaki stratejik ortaklığı yeniden teyit ettiler. İki ülke arasındaki yakın güvenlik ve savunma iş birliğinden memnuniyet duyduklarını ifade ederek, Pakistan, Azerbaycan ve Türkiye arasında gerçekleştirilen Üçlü Zirve Mekanizması'nın üç ülke arasındaki ilişkilerde yeni bir dönemin başlangıcı olduğunu belirttiler.
İki taraf, ikili ticaret ve yatırımı daha da artırma ve enerji, altyapı, bağlantı ve savunma sanayi alanlarında ortak yatırım projeleri geliştirme konusunda mutabık kaldılar. Başbakan, Tercihli Ticaret Anlaşması (PTA) ve Transit Ticaret Anlaşması (TTA) gibi diğer anlaşma ve protokollerin tamamlanmasının ardından, iki ülkenin ikili ticareti hızla artırma niyetinde olduğunu belirtti.
Liderler, Birleşmiş Milletler ve İslam İşbirliği Teşkilatı başta olmak üzere çok taraflı platformlarda iki ülke arasındaki iş birliği düzeyinden memnuniyet duyduklarını ifade ettiler. Cumhurbaşkanı Aliyev, Cammu ve Keşmir anlaşmazlığı konusundaki Azerbaycan'ın ilkesel duruşunu ve Keşmir halkının kendi kaderini tayin hakkını Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin ilgili kararları doğrultusunda teyit etti.
Başbakan Muhammed Şehbaz Şerif ve Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, iki taraf arasında konsolosluk işleri, özelleştirme, transit ve tercihli ticaret, hukuk iş birliği, maden kaynakları, kültürel değişim ve edebiyat, bilgi ve iletişim teknolojisi, yayıncılık, bilimsel ve teknik iş birliği, turizm, hava hizmetleri, şehir kardeşliği ve küçük ve orta ölçekli işletme geliştirme alanlarında on beş anlaşma ve mutabakat zaptının imzalanma törenine tanıklık ettiler.
Pakistan ve Azerbaycan, Yatırımı 2 Milyar Dolara Kadar Artıracak
Pakistan ve Azerbaycan, karşılıklı yarar sağlayacak projeler alanında ikili yatırım seviyesini 2 milyar dolara çıkarma konusunda anlaştılar. İki ülke arasında çeşitli alanlarda anlaşmalar ve mutabakat zaptlarının imzalanmasının ardından Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile birlikte düzenlediği ortak basın toplantısında Başbakan Şehbaz Şerif, "Karşılıklı yarar sağlayacak projeler alanında 2 milyar dolarlık bir başlangıç yatırımı üzerinde görüştük" dedi. Başbakan, bu yıl Kasım ayında Azerbaycan'a yapacağı ziyarette iki tarafın 2 milyar dolar değerinde anlaşmalar imzalamaya hazır olacağını ve bu rakamın önümüzdeki yıllarda katlanarak artma potansiyeline sahip olduğunu umduğunu belirtti.
Başbakan, "Bugünkü derinlemesine görüşmemizde ikili ticaretimizi artırma, ortak iş birliği ve ortak yatırımlar alanlarında anlaşmaya vardık" dedi. "100 milyon dolardan az olan ikili yatırım hacmi, kardeşliğimizin ve dostluğumuzun gücünü yansıtmıyor" diye ekledi. Başbakan, ikili toplantıdan duyduğu memnuniyeti dile getirerek, iki tarafın karşılıklı güven ve itimat temelinde daha yüksek başarı seviyelerine ulaşma konusunda sarsılmaz bir bağlılık ifade ettiğini söyledi.
Pakistan'ın her zaman Azerbaycan'ın duruşunu desteklediğini ve kardeş ülkenin her zaman milyonlarca Keşmirli'nin davasını desteklediğini vurguladı. Başbakan Şehbaz, Azerbaycan'ın Bakü'de ev sahipliği yapacağı COP29 iklim zirvesinin Pakistan da dahil olmak üzere tüm gelişmekte olan ülkeler için önemli bir uluslararası etkinlik olacağını umduğunu belirtti. "Bilge liderliğiniz altında, COP29'un Pakistan gibi gelişmekte olan ülkelerin iklim değişikliğiyle ilgili sorunlarına çözüm getireceğinden eminiz" dedi.
Başbakan, hükümetin Bakü'nün güzelleştirilmesinden etkilendiğini ve bu modeli kopyalama kararı aldığını belirtti. Cumhurbaşkanı Aliyev, iki ülke arasındaki kardeşliğin, iki halk arasındaki derin duygulara dayandığını söyledi. "Bu bağ büyük bir varlık, biz kardeşiz, arkadaşız ve her uluslararası konuda birbirimizi destekliyoruz" dedi.
Cumhurbaşkanı, "Jammu ve Keşmir meselesinde sağlam duruşumuz kardeşliğimizin bir taahhüdü ve aynı zamanda uluslararası hukuka olan saygımızdır, Keşmir halkının hakları on yıllardır göz ardı edilmekte ve ihlal edilmektedir" diye ekledi. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararlarının sorunun nasıl çözülmesi gerektiğini belirttiğini ancak ne yazık ki BM Güvenlik Konseyi kararlarının bir uygulama mekanizması olmadığını belirtti. "Ama biz kardeşler ve dostlar olarak her zaman sizinle, Keşmir'deki kardeşlerimizle, uluslararası hukukla, adaletle yan yana olacağız ve eminim ki adalet galip gelecektir" dedi.
Cumhurbaşkanı, iki tarafın 2 milyar dolarlık başlangıç yatırımı projelerini analiz ettiğini belirtti. "Bugünkü görüşmemizde enerji, bağlantı, altyapı ve savunma sanayi alanlarındaki çeşitli projeleri gözden geçirdik" dedi ve "Sadece sahip olduğumuz siyasi seviyede değil, aynı zamanda ekonomik ve ticari yatırım seviyelerinde de güçlü bir ortaklık kuracağız" diye ekledi.
Türkiye, Azerbaycan ve Pakistan Üçlü Toplantısı
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif, 3 Temmuz 2024 tarihinde Şanghay İşbirliği Örgütü Devlet Başkanları Konseyi'nin 24. Toplantısı kapsamında Astana'da bir araya geldi.
Üçlü zirvede, Türkiye-Azerbaycan-Pakistan ilişkilerinin yanı sıra Gazze, Kıbrıs, Keşmir, İslamofobi gibi bölgesel ve küresel meseleler ele alındı.
Daha önce Parlamento Başkanları ve Dışişleri Bakanları düzeyinde toplantılar düzenleyen Türkiye-Azerbaycan-Pakistan üçlü işbirliği süreci, devlet liderleri düzeyinde de bir araya gelecek. Üç ülke arasında işbirliği fırsatlarını geliştirme yönündeki ortak iradeleri de teyit edildi.
Üçlü işbirliği sürecinin sonraki toplantılarının Türkiye, Azerbaycan ve Pakistan olmak üzere üç ülkede yapılması planlanıyor.
Kaynak: Dawn (Pakistan), Ministry of Foreign Affairs of Pakistan, Azertac (Azerbaijan)
Hazırlayan: Saram Feyyaz
