Kalkınma Yolu ve Güvenlik

Bu yazı 29/04/2024 tarihinde düzenlenmiştir.

*Mithat IŞIK/SDE Savunma ve Güvenlik Koordinatörü

Basra Körfezi’nden başlayıp Türkiye sınırına Silopi Ovaköy’den giriş yapacak olan Kalkınma Yolu toplam 1200 kilometre uzunluğundadır. Yolun 600 kilometrelik kısmı Irak-Suriye sınırını takip ederek gelip Türkiye'ye ulaşacaktır. Kalkınma Yolu’nun inşasının ve yol açıldıktan sonra trafiğin aksamadan devam etmesi için Basra Körfezi’nden Türkiye'ye giriş yapacağı Ovaköy sınır kapısına kadar olan güvenliğinin ya Irak hükümeti tarafından ya da Türkiye ile Irak tarafından müşterek yapılması planlanmalıdır diye değerlendiriyorum. Türkiye sınırları içerisinde güvenlik sıkıntısı olmayacaktır.

Irak sınırları içerisinde güvenlik sorununa neden olabilecek 3 neden vardır. Bunlar;

1-PKK/ PYD /YPG Terör Örgütü

Bu örgüt hem Irak'ın kuzeyinde hem de Suriye'nin kuzeyinde fırsat buldukça eylemler yapmaktadır. Bu nedenle terör örgütünün Irak topraklarında eylem yapamayacak seviyeye getirilmesi ve yok edilmesi gereklidir. Kalkınma yolunun yapılmasından rahatsız olan ülke veya ülkeler yolun inşasını engellemek için PKK terör örgütünü kullanabilirler. Türkiye, Irak'ın kuzeyinde 320 kilometre uzunluğunda, Türkiye-Irak sınır hattının yaklaşık 15 kilometre ile 40 kilometre derinliğinde Irak topraklarında terör örgütüne karşı etkili operasyonlar icra ediyor. Son yıllarda bu bölgede kalıcı askeri üsler oluşturuldu. Örgütün Zaho, Duhok, Musul hattının doğusunda eylem yapma kapasitesi yok edilme seviyesine geldi. Ancak PKK'nın bu bölgede tekrar toparlanmasını önlemek için merkezi Irak hükümeti ve bölgesel Kürt yönetimi bu bölgeyi kontrol edecek tedbirleri olmalıdır. Ancak şu anda bu tam mümkün görünmüyor. Bu nedenle Türkiye, Irak sınırlarını koruyacak imkan ve kabiliyete kavuşana kadar bölgeyi kontrol altında tutmalıdır. PKK terör örgütünün etkin olmadığı bölgelerin Irak Ordusu ve bölgesel Kürt yönetimi peşmergeleri tarafından tutulması için tedbirler geliştirmeli ve bu güçlere ateş desteği dahil her türlü desteği sağlamalıdır.

Güvenliği etkili olacak önemli bir bölge de Sincar ve Mahmur bölgesidir. Terör örgütü bu bölgeden temizlenmelidir. Sincar bölgesi, teröristlerin Irak'ın kuzeyinden Suriye'ye geçiş bölgesidir.

Mahmur Kampı ise örgütün insan kaynağıdır.

Irak ordusu, bu bölgeyi temizleyip bölgede yeterli bir güç yerleştirerek terör örgütünün Sincar ve Mahmur’u kullanmasını önlemelidir. Türkiye, Irak'ın bu bölgede yapacağı operasyona ihtiyaç duyduğu takdirde kara birliği dahil her türlü desteği vermelidir. Bölge terörden temizlendiği takdirde Kalkınma Yolu’na tehdit olacak yapılanma da ortadan kalkmış olacaktır. Irak-Türkiye arasında oluşturulacak merkezin amaçlarından birisi de Türkiye'nin, Irak güvenlik güçlerine etkili bir destek sağlanmasıdır.

2-DEAŞ Terör Örgütü’nün yeniden faaliyete geçirilme ihtimali vardır

Türkiye ve Irak birlikte hareket ettiği sürece DEAŞ Terör Örgütü bölge için bir tehdit olamayacaktır.

3-Haşdi Şabi’nin Durumu

Haşdi Şabi içerisinde Irak'ın kontrolünde olmayan Şii gruplar güvenlik sıkıntısı yaratabilir ancak Irak-Türkiye iş birliği devam ettiği sürece bu yapıda bir tehdit oluşturmayacaktır.

Kalkınma Yolu bütün bölge için ve bölgede yaşayan bütün etnik gruplar için bir zenginlik projesidir. Bu proje sayesinde bölge büyük bir cazibe merkezi olacaktır.

Bağdat yönetimi kararlılığını ortaya koymalıdır. Bu yol sadece Kalkınma Yolu değildir. Aynı zamanda Irak'ın geleceğini de inşa edecek bir yoldur. Terörle mücadelede önemli olan halkın kazanılması, kaynakların kontrol edilmesi ve kaynakların halkın yararına kullanılmasıdır. Kalkınma Yolu tam da bunu sağlayacak bir projedir. Bu nedenle terörü halk önleyecektir, teröre müsaade etmeyecektir.