Kerkük'te Sinsi Plan

Bu yazı 28/12/2023 tarihinde yayınlanmıştır.

*Mithat IŞIK/SDE Savunma ve Güvenlik Koordinatörü

Ortadoğu’nun önemli bir bölgesi olan Irak coğrafyası içerisinde bulunan Kerkük ve Musul vilayetleri yüzyıllar boyunca Türk hakimiyetinde kalmıştır. Kerkük ve Musul bölgesi Türk tarihi bakımından oldukça önemlidir.

Kerkük ve Musul bölgesi ılıman bir iklime sahiptir. Önemli bir tarım bölgesi olmanın yanında zengin petrol bölgesidir.

Irak anayasasının 140. maddesine göre Kerkük statüsü belli olmayan il statüsündedir. Kerkük’te referandum yapılması için normalleşme ve sayımın yapılması gerekiyordu. Bu üç aşama tamamlanmadığı için referandum yapılamadı. Bu nedenle de 140. madde hükmünün uygulanması ortadan kalktı.

Kerkük bir petrol kentidir. Petrol rezervi 9 milyar varildir. Türkiye’nin bir günlük ham petrol ihtiyacı 700.000 varildir. Irak petrol üretiminin %40’ı Kerkük’ten çıkarılıyor. Çevre köylerle birlikte nüfusu 1.5 milyondur. Kerkük merkezde nüfus 1 milyondur. Nüfus Türkmenler, Kürtler, Araplar ve az sayıda Hristiyandan oluşuyor. Ancak kuzeydeki Kürt bölgelerinden Kerkük’e yoğun bir göç vardır. Göçler nedeniyle Kerkük’te Türkmen ve Arapların nüfusu zamanla azalacaktır.

Kerkük’ün kenar mahallelerinde PKK’nın etkinliği her geçen gün artmaktadır. Kerkük ve Musul misakı milli sınırları içerisindedir. 1926 yılında yapılan Ankara Antlaşması ile toprak bütünlüğü sağlanmak şartıyla Irak’a bırakılmıştır.

Irak’ın toprak bütünlüğünün bozulması gündemde. Bölünmüş bir Irak’ın bazı bölgelerinin illegal örgütlerin kontrolüne geçme tehlikesi vardır.

Bu durum Türkiye’nin haklarını gündeme getirmiştir. Bölgenin otorite boşluğundan doğan kaos ortamına doğru gitme ihtimali güçlüdür. Türkiye Bölgede oluşacak her türlü gelişmeye hazırlıklı olmalıdır. 18 yıl sonra Kerkük’te seçimler yapıldı. 9 Türkmen partisi tek liste halinde seçime girdi. ITC(Irak Türkmen cephesi) 72,281 oy aldı. Kerkük Meclisi 15 üye,1 üye de Hristiyanlar, toplam 16 üye. ITC 2 üye kazandı.

Kerkük’te Seçim Sonuçları

-KYB: 139 bin 373 oy

-KDP: 46 bin 749 oy

-Yeni Nesil 24 bin 620 oy

-Türkmen Cephesi: 72 bin 281 oy

-Kürt Kerkük Meşalesi: 6 bin 655 oy

-Arap Kaide: 59 bin 430 oy

-Arap İttifak: 46 bin 65 oy

-Arap Kerkük Bizimdir: 21 bin 114 oy

Bu sonuçlara göre sandalye dağılımı;

KYB 5, Arap Koalisyonu 3, Türkmen Cephesi 2, KDP 2, Arap Kaide 2 ve Arap İtikâfı 1 ve Hristiyan kotası da 1 sandalye elde etti. Toplam 16 sandalye mevcut.

Kerkük’ün tarihi, kültürel sosyal yapısı, Türkmen kimliğine dayandığı için Kerkük Türkiye için her zaman çok önemlidir. Türkiye Irak’ta başka etnik gruplara destek veren yabancı ülkelere karşı Türkmenlerin garantörü olmalıdır. Gerekirse güçlü bir Türkmen ordusunu oluşturmalıdır. Türkiye’nin Irak‘taki en sağlam dayanacağı güç Türkmenlerdir. Irak’ın yeniden yapılanmasında Türkiye’ye önemli görevler düşmektedir. Türkiye bu alanda değişik siyasi manevralar yapabilmelidir.

-Merkezi Irak hükümeti ile mutabakata varılan Basra - Ovaköy karayolu ve tren yolu projesi en kısa sürede hayata geçirilmelidir.

-PKK/YPG teröristlerinin Suriye’den Irak’a geçişlerine önlemek için Tellafer’e yeterli bir Irak gücünün yerleştirilmesi sağlanmalıdır.

-Sincar’da ki teröristlerin boşaltılması için Irak hükümeti ile görüşülerek bu sorun çözülmelidir. Gerekirse birlikte operasyon yapılmalıdır. Mahmur kampının boşaltılması için iş birliği yapılmalıdır.

-PKK ve ABD ile iş birliği yapan IKYB lideri Bafel Talabani uyarılarak bu iş birliği önlenmelidir.

-Kerkük’te oluşacak yeni yönetimin Türkmenler aleyhine hareket tarzları uygulamasına asla müsaade edilmemelidir. PKK / YPG’nin Kerkük’te yerleşmesine müsaade etmemesi için yeni yönetim uyarılmalıdır.

-Kerkük’te Merkezi Irak güçleri PKK/ YPG yapılanmasını önlemeli ve bu bölgenin terör örgütü PKK için bir geçiş koridoru olmasına müsaade etmemesi yönünde gerekli iş birliği yapılmalıdır.