Stratejik Düşünce Enstitüsünde (SDE) düzenlenen "Doğu Asya'da Güvenlik ve Güncel Güvenlik Sorunları" konferansına Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanı Dr. Mehmet Güllüoğlu, Ekvador, Endonezya, İsrail, Japonya, Kosova, Kırgızistan, Romanya, Güney Sudan, Zambiya, Pakistan, Özbekistan, Afganistan ve Avrupa Birliği Delegasyonu'ndan elçiler ve diplomatlar ile bürokrasiden isimler, basın mensupları ve davetliler katıldı.
Açılış konuşmasını yapan SDE Başkanı Muhammet Savaş Kafkasyalı, Japonya'daki imparator değişimine dikkat çekti. "Her değişim ülkenin kendini yeniden sorguladığı ve halkın nasıl bir toplum olarak yaşamak istediklerine dair ipuçları veriyor" diyen Kafkasyalı, yeni dönem isminin "reiwa" olduğuna işaret etti. ""Rei" güzel ve "wa" uyum anlamına geliyor. Japonya bir uyum bir ahenk istiyor. Bir tarafta güneş imparatorluğu (Japonya) diğer tarafta ise dünyanın merkezi olduğunu düşünen Çin bir rekabet halinde olacak önümüzdeki dönemlerde. Bir istiyoruz ki rekabet olsun ama insanlığa zarar verici yıkıcı bir dönem olmasın" dedi.
Konferansta konuşan Siyaset Bilimci ve Japonya Yamaneko Araştırma Enstitüsü Başkanı Dr. Lully Miura, Doğu Asya'daki krizler, bölgesel siyasi belirsizlikler ve Japonya'nın siyasetine ilişkin açıklamalarda bulundu.
“Japonya’nın en büyük yatırımları uzay ve siber güvenlik alanlarında oldu. Ancak daha acil müdahale edilmesi gereken husus Çin’in Japonya üzerinde gittikçe artan baskısı” diyen Dr. Miura, Japonya anayasasındaki 9. maddenin tamamen ortadan kaldırılması gerektiğini söyledi.
(Japonya anayasasının 9. Maddesi, savaştan ve askeri güce sahip olmaktan vazgeçilmesini öngörürken, Japonya’nın herhangi bir savaş başlatmasını da yasaklıyor. Bu madde, Japon ordusunun varlığını kendi topraklarında öz-savunma ile sınırlandırıyor.)
Dr. Lully Miura, bölgesindeki güvenlik endişelerine ilişkin yaptığı araştırmaları paylaştı. 2 bin kişinin katıldığı internet ortamında yapılan anket araştırmalarında, katılımcılara “Bir kriz durumunda sizce ABD nasıl cevap verir?” diye soruldu. Dr. Bölgede Amerika Birleşik Devletleri'ne duyulan güvenin azaldığına dikkat çekti.
Dr. Miura, “Bu araştırmaya göre, Güney Doğu Asya ülkelerinde ABD ile ittifaklık üzerine çok değişik düşünceler var. Kimisi müttefik dost olarak görüyor Amerika Birleşik Devletleri’ni, kimisi ise farklı düşünüyor. Japonların sadece yüzde 15’i bir kriz durumunda müttefik olan ABD’nin kendilerini savunabileceğini düşünüyor. Güney Kore’nin yüzde 30’u Japonya’nın yüzde 21’i ittifakın getirdiği risklerin faydalardan daha yüksek olduğunu söylüyor. Faydaların risklerden yüksek olduğunu söyleyenlerin oranı ise Günay Kore’de yüzde 11, Japonya’da yüzde 14. Yapılan araştırma gösteriyor ki katılımcılar, her iki tarafın faydasına olmayacaksa ittifakın sürdürülmemesinden yanalar.” dedi.
Yapılan araştırmalar gösteriyor ki, Japonya’da ABD ittifakı, bakış açısı farklarından dolayı riskli olarak görülüyor. Hatta Japonya’daki kamuoyu ABD ile ittifaka inanmıyor. Özellikle Senkaku adaları ile ilgili olarak. Bir kriz çıktığında ittifakın işlemeyeceğini düşünüyorlar.
Güney Kore ise ABD’nin hâlihazırda ticaret ortağı ancak Güney Kore’nin yüzde 30’u ABD’yi ne bir ittifak ne de dost olarak görmekte. Özellikle dış politika ile ilgili. Güney Kore ne ABD-Çin rekabeti arasında sıkışıp kalmak ne de ABD’nin hükümdarlığı altında kalmak istemiyor.
Pekii Dünyanın ikinci süper gücü olma yolunda ilerleyen Çin ne düşünüyor? Miura, “Çin halkının yabancı ülkelere karşı algıları yer alıyor burada. ABD’ye karşı yüzde 62’lik kısmın olumlu bir algısı var. Geçen sene yüzde 66’ydı bu rakam. ABD-Çin ticaret savaşı yaşanmasına rağmen ABD’ye dair bakış açısında sadece yüzde 4’lük bir düşüş oldu.” dedi.
Brüksel'de düzenlenen NATO Savunma Bakanları toplantısında ABD Savunma Bakanı'nın "ABD'nin uzun vadeli endişelerinin Çin kaynaklı" olduğu açıklamalarını hatırlatan Miura, ABD'nin bölgeden çekildiğini anımsattı. Çin'in bölgesel yayılmacılığı ve Japonya'nın çekimser politikalarının bölge geleceğinde Japon toplumunu endişelendirdiğini aktaran Miura, "ABD politikası profesyonellerce belirleniyor. ABD'nin bir imparatorlukmuşçasına egemenliğini sürdürmesini istemesi yanlış anlaşılmayabilir" ifadelerini kullandı.
Japonya'nın duraksamalı bölgesel yaklaşımlarının Asya'daki belirsiz olan şeyleri ortadan kaldıramadığını vurgulayan Miura, "ABD yönetimi ile LDP stabil ve istikrarlı politika sürdürmek, statükoyu devam ettirmek istiyor. Japon toplumu mevcut gündemden izole ve ABD'nin geri çekilişini inceleyemedi. İkinci Dünya Savaşı sonrasında Japon kamuoyu Çin'e karşı negatif bir yaklaşım benimsedi. Japonya'nın kendine dair savunma kapasitesini artırması arzu edilmiyor" dedi.
Trump'ın 2016 yılında başkan seçilmesiyle ilişkilerin sürdürülebilirliğine ilişkin bazı durumların gündeme geldiğini belirten Miura, "Japonya'nın en önemli ticari partneri ABD. Kimse Başkan Trump'a set vuramıyor. Japonya öz savunma hakkını güçlendirebilmeli. Trump'ın önderliğindeki belirsizlik çözülmeli" diye konuştu.
