Oturum başkanlığını SDE Uluslararası İlişkiler Uzmanı Dr. Gökberk Durmaz’ın yaptığı panelde; SDAV Başkanı Sinan Tavukcu, SDE Başkanı Tümgeneral (E) Doç. Dr. Güray Alpar açılış konuşmalarını gerçekleştirdi.
SDE Ekonomi ve Finans Koordinatörü Prof. Dr. Abuzer Pınar, SDE Dış Politika Koordinatör Yardımcısı Doç. Dr. Mehmet Güneş ve SDE Savunma ve Güvenlik Koordinatörü (E) Kıd. Albay Mithat Işık konuşmacı olarak yer aldı.
İlk olarak açılış konuşmasını gerçekleştiren SDAV Başkanı Sinan Tavukcu, Afganistan’da yaşanan gelişmelerin etkilerinin ülke hatta bölge sınırlarıyla kalmayacağını küresel ölçekte birtakım sonuçlar doğuracağını ön gördüklerini ifade etti. Bu bağlamda Türkiye olarak ilgili coğrafyada inisiyatif almanın kaçınılmaz bir gerçek olduğunu belirten Tavukcu, bölgeye yönelik ortaya konulacak paradigmaların ise Afganistan halkının sosyolojik dinamiklerini dikkate alarak inşa edilmesi gerektiğini vurguladı.
SDE Başkanı Tümgeneral (E) Doç. Dr. Güray Alpar ise öncelikle bölgeye yönelik yapılan isimlendirmelerin bilinçli bir şekilde ifade edilmesinin önemine dikkat çekti ve ‘Orta Asya’ nitelendirmesinden ziyade bölgeye tarihi adı olan ‘Türkistan’ isminin farkındalığıyla yaklaşmanın önemine dikkat çekti. "Türkiye'nin bölgede ne işi var" demenin doğru olmayacağını söyleyerek, tarihten örnekler verdi ve "Erzurum'un güvenliği, Fergana Vadisi'nden başlar" diye konuştu.
SDE Uluslararası İlişkiler Uzmanı Dr. Gökberk Durmaz, Afganistan’da yaşananları kronolojik bir perspektif ile izah ettikten sonra sözü ilk olarak SDE Ekonomi Koordinatörü Prof. Dr. Abuzer Pınar’a bıraktı.
Afganistan’daki gelişmeler ekonomi bağlamında değerlendiren Pınar, bölgenin yeniden imarı için yabancı sermayeye ihtiyacın olduğunu ve bu noktada Türkiye, Katar, veya Mısır gibi ülkelerin de sermaye aktarımında sorumluluk alabileceğini ifade etti. Kentleşme, sanayileşme ve dijital alt yapının bir bütünlük içerisinde ele alarak kalkınmanın sağlanabileceğini vurguladı.
SDE Dış Politika Koordinatör Yardımcısı Doç. Dr. Mehmet Güneş ise panelin başlığı doğrultusunda Afganistan’ı nasıl bir geleceğin beklediği üzerine düşünmenin, konuşmanın ve tartışmanın daha önemli bir kazanım olacağını belirtti. Güneş, Afganistan’da kurulacağı ön görülen hükümetin kapsayıcı ve çoğulcu bir sistem inşa edip etmeyeceğinin önemli olduğuna dikkat çekti ve özellikle kritik bakanlıkların hangi güç odakların yahut kimliklerin kontrolünde olacağının da sürece sair bir fikir vereceğini belirtti.
Bunun yanı sıra ‘Batılı’ değer ve kavramlarla ‘Doğunun’ anlaşılamayacağını vurgulayan Güneş, medeniyet gibi kavramların bölgedeki tezahürünün sağlıklı olmayacağını ifade etti. Afganistan’ı bekleyen zorluklardan bir diğerinin ise etnik çatışma ihtimalinin varlığına dikkat çekerek kapsamlı bir kabine ve sistem olmadığı takdirde istikrarın sarsılacağını belirtti.
Mehmet Güneş’in değerlendirmelerinin akabinde sözü devralan SDE Savunma ve Güvenlik Koordinatörü Kd. Albay(E) Mithat Işık ise Taliban için fırsatları ve riskleri askeri perspektiften değerlendirdi. Taliban’ın kontrolü sağlamasının önünde mühim bir sınav olduğuna dikkat çeken Işık, "gayrinizami harp" teknikleri noktasında elde edilen deneyimlerin kurumsal bir kimliğe bürünmesinin zorlu bir süreç olduğunu vurguladı.
