Stratejik Düșünce Enstitüsü (SDE), Türk Tarih Kurumu (TTK) iș birliği ve Azerbaycan Milli İlimler Akademisi (AMİA) Tarih Enstitüsünün desteğiyle düzenlenen kongrenin açılış toplantısına SDE Başkanı Muhammet Savaş Kafkasyalı, Azerbaycan Ulusal Bilimler Akademisi'nden Prof. İsa Habibbeyli, TTK Başkanı Prof. Dr. Refik Turan, TASS Haber Ajansı Genel Yayın Yönetmeni Alexander Goryanin, TİKA Başkan Yardımcısı Mehmet Süreyya Er ve Türkiye'nin Bakü Büyükelçisi Erkan Özoral ve Azerbaycan İlimler Akademisi Tarih Enstitüsü Başkanı Yakub Mahmudov katıldı.
Kongrenin ilk gününde gerçekleşen “Tarih ve Kültür” Oturumu'nda Kafkasların tarihindeki önemli dönüm noktaları, bu dönüm noktalarının getirdiği değişiklikler ve diğer taraftan da bölgenin tarihine farklı bakışlar ve iddiaların yanı sıra küresel popüler kültürün Kafkaslardaki etkileri Türk-İslam hakimiyet anlayışınn bölgeye kazandırdıkları ve Türkiye-Azerbaycan ilişkilerinin kültürel temelleri ve geleceği ele alındı.
Başkanlığını Prof. Dr. Tofig MUSTAFAZADE ve Prof. Dr. Refik TURAN'ın gerçekleştirdiği oturumda, Konular ve konuşmacılar şu şekildeydi;
Ord. Prof. Dr. Yagub MAHMUDOV: “Kafkasya Tarihindeki Temel Kırılma Dönemleri ve Tarihin Getirdikleri”
Muhammet Savaş KAFKASYALI: “Sovyet Sonrası Kafkaslarda Kültürel Dönüşüm: Farklılıkların Zenginliğine Karşı Farklılıkları Aşındıran Küreselleşme”
Prof. Dr. Elman NEZİRLİ – “Kafkasya’da Barış ve Güvenliğe Ciddi Bir Engel Olarak Yukarı Karabağ Sorunu”
Prof. Dr. Mais AMRAHOV: “Güney Kafkasya’nın Kültür Tarihinde Azerbaycan’ın Yeri ve Rolü”
Prof. Dr. Hülya KASAPOĞLU ÇENGEL: “Türkiye-Azerbaycan İlişkilerinde Kültür: Ayniyetin İdraki”
Doç. Dr. Ruhi ERSOY: “Türk-İslâm Kültür Tarihinde Kafkasların Önemi”
Programın Politika Oturumu'nda bölgenin geçmişten günümüze sahip olduğu çok kültürlü yapısının korunmasını sağlayan unsurlar, bu bölgeye yönelik büyük güçlerin politikaları, bölge ülkelerinin bölgesel ve küresel amaçlı politikaları ortaya konuldu. Prof. Elman NEZİRLİ ve Prof. Dr. Ömer ÇOMAKLI'nın başkanlığını yürüttüğü oturumda konuşmacılar ve konuların dağılımı şu şekilde gerçekleşti;
Doç. Dr. Firdovsiye AHMEDOVA: “Güney Kafkasya’nın Jeopolitiği (1918-1920)”
Büyükelçi Uluç ÖZÜLKER: “Karabağ Meselesine Türkiye’nin Bakışı”
Doç. Dr. Erkin EKREM: “Küresel Güçlerin Kafkasya Politikaları”
Tümgeneral Haluk ÇETİNKAYA: “Kafkasların Güvenliği ve Savunma Politikaları”
Prof. Dr. Zaur HƏSƏNOV – “Qafqaz’da Miqrasiya: Kimmerler, İskitler, Sakalar”
Ekonomi başlıklı üçüncü oturumun konusunu ise bölgenin sahip olduğu başta petrol ve doğalgaz olmak üzere ekonomik potansiyelin, bölge devletlerinin politikalarını ve bölge dışındaki devletlerin bu bölgeye yönelik politikaları değerlendirildi. Prof. Dr. Mehmet BARCA tarafından yönetilen 'ekonomi' oturumunda;
Dr. Cenk PALA: “Kafkasların Enerji Potansiyelinin Bölgesel ve Küresel Ekonomik Etkisi”
Doç. Dr. Cəbi BƏHRAMOV: “Azerbaycan’ın Tarihinde Petrol Problemi”
Prof. Dr. Abuzer PINAR: “Kafkasya Bölgesindeki Büyüme ve Kalkınma Modelleri”
Prof. Dr. Kerem ALKİN: “Kafkasların Sovyet Sonrası Ekonomik Dönüşümü ve Küresel Ekonomik Sisteme Entegrasyon” başlıklı sunumunu yaptı.
Geçmişten Günümüze Kafkasya Tarihinde Bölgesel Meseleler konulu Prof. Dr. Tofig NECEFLİ ve Büyükelçi Mehmet Süreyya ER'in başkanlığını yaptığı son oturumda yer alan başlıklar ise şu şekilde gerçekleşti;
Doç. Dr. İrade MEMMEDOVA: “Arşiv Belgelerinde Azerbaycan’ın Nüfusu (XVIII. – XIX. yüzyıllar)”
Prof. Dr. Güntekin NECEFLİ : “Çarlık Rusyası’nın Güney Kafkasya Politikasında Ermeni Unsuru”
Prof. Dr. Tofig NECEFLİ: “Safavi-Osmanlı-Rusya Rekabetinde Kafkasya”
Çalıştaylar
Gerçekleştirilen kongre kapsamında ‘Kafkasya'nın Geleceği İçin Strateji Çalıştayı'nda ise Kafkasya bölgesinin ve bölge ülkelerinin uygulaması öngörülen strateji, işbirliği ve yatırımlar ele alındı. Oturum Başkanlığı'nı Savunma Sanayi Müsteşarlığı'nın Kurucusu ve Müsteşarı Vahit Erdem'in yaptığı "Kafkaslarda Savunma ve İşbirliği" adlı çalıştayda ise Kafkasların güvenlik sorunları, savunma sanayii ve ortak işbirliği başlıkları ele alındı. Kongreye başta Türkiye ve Azerbaycan olmak üzere 8 ülkeden yaklaşık 290 akademisyen, siyasetçi, diplomat, asker, işadamı, gazeteci ve uzman katıldı.
