Kripto Para Borsalarında Neler Oluyor? Yatırımcılar Nelere Dikkat Etmeli?

Kripto para nasıl alınıyor, borsalar var sayısı binlerce. Buraya para transferi yaparak veya kredi kartı ile alım yapabilirsiniz

Kripto para piyasasında şu anda irili ufaklı 40 adet yerli borsa var.  Sırf iki büyük yerli kripto para borsası; Paribu ve BTC’nin günlük işlem hacimleri artık milyar dolarlarla ifade ediliyor. BTC’nin günlük hacmi 600 milyon civarında, Paribu da 1 milyar dolar üzerinde.

Bu hafta içinde iki yerli borsa; Thodex ve Vebitcoin faaliyetlerini durdurdu. Çöküş her an başka küçük hacimli yerli borsaları da etkileyebilir. Türkiye’de son bir yılda işlem hacimlerine bakıldığında neredeyse 10’a katlanmış durumda. Şu an yatırımcılar tedirgin.

İki tip kripto para borsası bulunuyor; merkezi kripto para borsası (CEX) ve merkezi olmayan kripto para borsası (DEX). Yatırımcıların işlem yapmadan önce bu iki borsa arasındaki farkı bilmeleri gerekiyor.

Merkezi bir kripto para birimi borsası merkezi bir kuruluş tarafından yönetilen kripto-para birimi platformudur. Merkezi olmayan kripto para birimi borsası ise bir kişinin varlıklarını kontrol etmek için bir şirkete veya hizmete bağlı değildir. Bunun yerine, ticari işlemler, merkezi bir mevcudiyeti olmayan otomatik bir işlemle kontrol ediliyor.

Merkezileşmiş borsalar:

• DEX’e kıyasla yüksek ticaret hacmi sunar
• Yüksek likidite sunar
• Fiat ve kripto para işlemlerine izin verir
• İşlevsellik yüksek
• DEX’e kıyasla saldırılara karşı daha savunmasız
• Hükümet düzenlemeleri uyarınca daha risklidirler (kapatılabilir)
• Merkezi olarak bir yönetim tarafından yönetilirler ve merkezi yönetim tüm platformda tek ve tam yetki sahibi

Merkezi olmayan borsalar:

• CEX’e kıyasla daha düşük işlem hacmi sunuyor.
• Likiditesi daha düşük.
• Şu anda sadece kriptodan kriptoya işlem satıyor
• Sınırlı işlevsellik var
• Dağıtılmış düğümler sayesinde saldırılara karşı yüksek güvenlik sunar
• Hükümet, dağıtılmış küresel yasalar ve kararlar nedeniyle kripto para borsasını herhangi bir yasal suç olmadığı sürece veya sahtekarlık gibi bir işlem olmadığı sürece kapatma kararı alması mümkün olamaz
• Merkezi bir yönetim yok

Soğuk Cüzdan:

Soğuk cüzdanlar bilgisayara ya da telefona bağlanabilen kolay taşınabilir fiziksel cihazlardır. Başka bir ifade ile para saklama alternatifi, kişisel bir depolama aracıdır. Bitcoin, Etheryum, Ripple gibi kripto paralarını internete bağlanmadan bir cihaz üzerinde saklayabilirsiniz. Adres ve şifreler tamamen size aittir ve son derece güvenilirdir. Şayet çalınırsa, karşı taraf şifreyi bilmediği sürece kripto paralarınıza erişemez.

Paralarınız borsada kalırsa borsaların yasal dayanağı olmadığı için paranız kayboluyor. Soğuk cüzdanda saklasanız parayı kaptırmamış oluyorsunuz. Ancak al/sat yapanlar parayı borsada tutuyor ki günlük işlem yapabilsin.

Genel olarak bu piyasa nasıl yükseldi?

Bu piyasada işlemi kimin yaptığı, kime yaptığı belirsiz.  Örneğin A şahsı açtığı bir cüzdandan bir başka cüzdan sahibine yani B şahsına para yolladığında tüm işlemler şifrelenmiş dosyalarla yapıldığı için kim kime para yolladı ya da kim kimden para aldı belirsiz. Bu da talebi artırıyor. Arzı kısıtlı olduğu için de talep arttıkça fiyatı da yükseliyor. 2 trilyon dolarlık hacmi olan bir piyasadan bahsediyoruz.  

Son bir haftadır düşüş neden?

Son bir haftada Kripto para birimlerinin hemen hepsinde sert düşüş yaşanırken Bitcoin düşüşe öncülük etmeye başladı. Geçtiğimiz hafta 64 bin doları gören Bitcoin 49 bin dolara kadar geriledi.

ABD Başkanı Joe Biden’ın sermayeden gelir elde eden kesimden alınacak vergilerin iki katına çıkarılacağını söylemesinin ardından düşüş devam etti.

Thodex

Şirketin geçen yıl sonu yayınladığı bültenlerde, Ekim-Aralık 2020 tarihlerdeki işlem hacminin 65.2 milyar lira olduğu belirtildi. Geçen ocak ayında ise bu rakamın 97.2 milyar liraya ulaştığı açıklandı. Ancak bu rakamlar, bağımsız kaynaklarca teyit edilmedi.

Şirket geçen aylarda farklı kampanyalar yaptı. Örneğin, belirli bir seviyede kripto para varlığı bulunanlara Porsche otomobil dahil birçok hediyenin dağıtıldığı çekilişe katılma hakkı verildi.En dikkat çeken kampanyası da Her yeni kullanıcıya 150 Dogecoin vericem dedi. Dogecoin: Elon Musk’ın yatırım yaptığı coin. Bu coin, Bitcoin ya da Ethereum gibi yüksek hacimli kripto paralara nazaran değersiz. Sekiz yıl önce piyasaya sürüldü ama Elan Musk’a kadar fiyatı yalnızca 0.0068 dolardı. Fiyat 20 Nisan’da 0,43 dolara fırladı. Thodex’teki hacmin yarısının Dogecoin olduğu söyleniyor. Bitcoin hacmi ise %2’nin altında.

İşlem Yapacaklara Tavsiye

Bu piyasa çok volatil (oynaklığın yüksek olduğu) bir piyasa. Günlük %20-%30 bandından inişler çıkışlar rahatlıkla olabiliyor. Bu nedenle işlem yapacaklara tavsiye olarak (1) Merkezi borsalarda işlem yapın (2) Paranızı mümkün mertebe soğuk cüzdanda tutun ve (3) Bence en önemlisi bu: KAYBETMEYİ GÖZE ALABİLECEĞİNİZ TUTARLARDA İŞLEM YAPIN, KAZANMAYI HAYAL ETTİĞİNİZ TUTARLARDA DEĞİL.