Yoğun iniş çıkışlarla dolu Ukrayna-Rusya ilişkileri Kırım’ın 2014’de Rusya tarafından ilhakı ile kademeli olarak arttı ve nihayetinde 24 Şubat 2022’de konvansiyonel bir savaşa dönüştü. 24 Şubat 2022’de Rusya Donbas bölgesine askeri operasyon başlattı. Rusya bu askeri harekatın operasyon olduğunu bir işgal harekatı olmadığını açıkladı. Ancak bu askeri harekatın planlama ve icrası bölgesel bir müdahaleden çok Ukrayna’nın tamamının işgal edilmesine yönelikti. Rusya’nın hazırlıkları buna işaret ediyordu. Rusya başlattığı bu harekatla Ukrayna’nın doğusunda ve güneyinde önemli bir kısım bölgeleri kontrol altına aldı. Ancak harekat Putin’in beklediği gibi gelişmedi. Putin kısa sürede Kiev’i ele geçirip Zelensky yönetimini devirmek, yerine Rusya yanlısı bir yönetimi göreve getirmek istiyordu. Putin’in hedefi 4 veya 7 günde Kiev’e girmekti. Aradan 30 ay geçmesine rağmen Rus ordusu bunu başaramadı. Rusya Ukrayna’nın NATO’ya girmesine karşıydı. Ukrayna NATO üyesi olduğu zaman NATO silahları Moskova’ya 480 km mesafede mevzilenecekti. Putin yakın çevresinde ABD üsleri görmek ve NATO’yla sınır olmak istemiyordu.

24 Şubat 2022’de başlayan savaş daha çok meskun mahallelerde devam ederken Rusya uzun menzilli füzelerle Ukrayna’nın sanayi tesislerini, alt yapısını ve kritik askeri tesislerini vurdu. Ekonomik ve askeri gücü zayıflayan Ukrayna ABD ve AB yardım talep etti. Zaman içerisinde gerekli ekonomik ve askeri silah malzeme teçhizata sahip olan Ukrayna, Rusya’nın taarruzlarını durdu. Uzun bir süredir karşılıklı uzun menzilli füze, uçak ve topçu atışları ile devam eden savaş; 6 Ağustos 2024’de Ukrayna ordusu KURSK bölgesini işgal ederek savaşı, sınırları dışına taşıdı. Böylece savaş Ukrayna’nın meşru müdafası olmaktan çıktı.

AB ülkeleri savaşın kendi sınırları dışında devam etmesini istiyordu. Bu nedenle başta İngiltere, Almanya olmak üzere Avrupa Birliği Ukrayna’ya son günlerde ekonomik ve askeri desteği artırdı. Bu ülkeler Ukrayna’ya hava savunma silahları, tanklar, zırhlı araçlar ve çeşitli mühimmat vermeye devam ediyor. İngiltere, Ukrayna askerlerine yeni silah sistemlerinin eğitimini vermeye devam ediyor. Almanya, verdiği silahların haricinde 30 milyar EURO maddi yardım yaptı. ABD’nin amacı Rusya’yı ekonomik ve askeri açıdan yıpratmak, NATO’ya yeni üyeler kazandırmak suretiyle NATO’yu genişletmektir. ABD, Ukrayna’ya F-16 uçakları, hava savunma silahları başta olmak üzere her türlü desteği vermeye devam ediyor. ABD ayrıca ürettiği yeni silah ve mühimmatları burada deniyor. Bu savaşta en çok zarar gören ülkeler Rusya-Ukrayna- Belarus oldu.

Ukrayna güçleri 6 Ağustos'ta Rus birliklerini hazırlıksız yakaladı ve Kursk bölgesine girerek bin kilometre karelik bir alanı ele geçirdi. Kursk bölgesine giren birlikler Ukrayna ordusunun en deneyimli birlikleri. Bu harekat Şubat 2022’den bu yana Kiev’in gerçekleştiği en derin sınır ötesi harekat. Bu harekat Rusya’ya en büyük meydan okumadır.

 Kusk Saldırısı Neden Önemli?

-Ukrayna mümkün olduğunca çok Rus toprağını ele geçirerek, Moskava yönetimi üzerinde baskı kurmak istiyor. Bu harekat olası bir barış görüşmesinde Ukrayna’nın elini güçlendirecektir.

-İki ülke arasında toprak takası yapılabilir.

-Ukrayna güçlerinin ilerlemesi, Rus ordusunun bölgeye daha fazla güç göndermesine neden olabilir. Sınır bölgesine daha fazla güç ayırması Rus ordusunu zayıflatabilir.

-Bu harekat ile Ukrayna ordusu Rusya’ya ve Batıya, Ukrayna’nın sonunun gelmediğini göstermesi bakımından önemlidir.

-Kiev batıdan gelecek askeri yardımın artmasıyla savaşta denge sağlayabileceğini hatta savaşı kazanabileceğini göstermek istiyor.

-ABD, Almanya ve diğer AB üyeleri, Ukrayna’nın silahları doğrudan Rus topraklarına karşı kullanmasına izi vermiyordu. Ancak bu saldırı için izin verildiğini görüyoruz. ABD’nin verdiği ATCMS uzun menzilli füzeler, bu saldırıda kullanılmamıştır. Bu füzeler, Ukrayna’nın topraklarını savunmada kullanması için verilmişti.

-Bu saldırı Ukrayna ordusuna ilave bir motivasyon sağlamış oldu.

-Bu saldırı Kremlin’e darbe indirdi. Rus ordusunun ülke topraklarını korumada zafiyeti olduğu hissi yarattı. Rus ordusu, şu ana kadar Ukrayna birliklerini bölgeden çıkarmayı başaramadı.

-Rusya, saldırının Washington, Berlin ve Londra’dan planladığını iddia ediyor.

-Rus topraklarının işgalinde NATO silahlarının kullanılması, konunun yeniden gündeme gelmesine neden oldu. Moskova, NATO silahlarının Ukrayna ordusu tarafından Rus topraklarına saldırıda kullanılmasının hoş görülmesi kabul edilemez. Bu durum NATO birliklerinin, Rusya sınırında konuşulması ve doğrudan Rusya’ya saldırması olasılığını gündeme getirir. Kırım’a karşı böyle bir askeri saldırı Rusya için kırmızıa çizgidir.

Putin, Rus topraklarına yapılacak böyle bir saldırının nükleer silahlar kullanılmasına neden olacağını daha önce açıklamıştı. Böyle bir durum tüm insanlığa büyük zararlar verecektir. Bu nedenle ABD ve batı ülkeleri Ukrayna’ya verdikleri silah, teçhizat ve askeri malzemenin, sadece savunma amaçlı kullanılmasına izin vermelidir. Aksi durum savaşın yayılmasına ve nükleer silahların kullanılmasına neden olabilecektir.