“Kanımızın son damlasına, son litre yakıtımıza kadar hastalarımızın yanında olmayı sürdüreceğiz.”

Dr. Mohammad Abu Salmia, Gazze Şifa Hastanesi Başhekimi

Dr. Mohammad Abu Salmia, 1973 yılında Gazze Şeridi'ndeki Al Shati ya da diğer adıyla Beach Camp’ta doğmuştur. Al Shati kampı, 1948’de İsrailli Yahudi milisleri ve Siyonist grupların saldırıları sonucu Yafa, Lid ve Birussebi şehirlerinden zorla sürülen Müslüman halkın sığındığı bir kamptır. İlk kurulduğunda 23.000 nüfuslu olan kampta BM verilerine göre İsrail’in Gazze saldırılarından önce 95.000’den fazla mülteci yaşamaktaydı.[1] Şu anda İsrail işgal güçlerinin denetiminde olan Al Shati Kampı en son temmuz ayında El Ebyad Camisi Katliamı’yla gündeme gelmişti.[2] Dr. Mohammad Abu Salmia Al Shati Kampı’nda fakir bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. İlk ve orta öğrenimini Al Shati Kampı’nda tamamlayan Dr. Abu Salmia daha sonra tıp öğrenimi görmek üzere Ukrayna’nın başkenti Kiev’e gitmiştir. Tıp eğitimini ve Pediatri alanında uzmanlık eğitimini tamamlayan Dr. Abu Salmia 1998 yılında Gazze’ye dönmüş ve Avrupa Hastanesi'nde pediatri servisinde çalışmaya başlamıştır. Çocuk hastalıkları alanında iyi bir uzman olan Dr. Muhammed Abu Salmia 2007 yılında Gazze Al-Nasr Çocuk Hastanesi Başhekimi olarak atanmıştır. 2015 yılında yine Gazze’deki El-Rantisi Çocuk Hastanesi'nin yönetimini devralmış ve 2019 yılında Gazze’nin en önemli sağlık kompleksi olan Şifa Hastanesi'nin baş hekimliği görevine getirilmiş ve ağır baskılar, imkansızlıklar içinde bu görevini sürdürmektedir.

Dr. Abu Salmia evli ve dört çocuk babasıdır. Arapça’nın yanı sıra İngilizce ve Rusça bilen Dr. Abu Salmia sadece başarılı bir doktor değil aynı zamanda Gazze’de bilinen bir yardımsever, sosyal konulara duyarlı bir aktivist, çevreci ve sporcudur. Özellikle hastalarına karşı duyarlı tavrı ve yardımseverliği hem tıp camiasında hem de Gazze halkı arasında ona haklı bir ün kazandırmıştır.

Dr. Abu Salmia Şifa Hastanesi'nde çalıştığı kısa dönem boyunca çok önemli işlere imza atmıştır. Kadın hastalıkları ve doğum binasının tamamen yenilenmiş, anne ve çocuk sağlığı hizmetlerinde ciddi bir iyileşme sağlamıştır. Yetersiz acil servis kapasitesi genişletilmiş, yatak ve yoğun bakım ünitelerinin sayısı iki katına çıkarılmıştır. Sağladığı uluslararası fonlarla Şifa Hastanesi’ne son teknolojiye sahip bir Radyoloji ve Girişimsel Radyoloji Bölümü kazandırmıştır. Dr. Abu Salmia yönetimindeki hastanede sadece 2022 yılında 32.000 ameliyat gerçekleştirilmiştir.

Bu yönetsel çalışmalarının yanı sıra Dr. Abu Salmia akademik alanda da önemli çalışmalara imza atmıştır. Hem yerel hem de uluslararası alanda çok sayıda saygın bilim insanının katıldığı ve alanına önemli bilimsel katkılar sunan pediatri konferansları düzenlemiş, bu konferanslara hem liderlik hem de ev sahipliği yapmış, yine birçok uluslararası pediatri konferansına katılarak bilimsel tebliğler sunmuştur.

İsrail’in 10 ayı geçen Gazze’ye yönelik saldırılarının belki de en ikonik görüntüleri Şifa Hastanesi saldırısında meydana gelmiştir. Elektrik ve suyu, yakıt ve tıbbi malzeme girişi İsrail tarafından kesilen hastanede, kuvözlerde ölüme terk edilen yeni doğmuş bebek görüntüleri, kötülükte yeni bir çıta olarak insanlığın hafızasına kazınmıştır.[3]

Elektrik ve suyun kesildiği, yakıtın olmadığı Şifa Hastanesi’nde doktorlar mum ışığında çalışmış, ameliyathaneler, elektrik olmadığı için devre dışı kalmış, yoğun bakım ünitelerindeki hastalar ölüme terk edilmiş, Başhekim Dr. Ebu Salmia, yaptığı açıklamada, "Ameliyat olması gereken kişi ölüyor ve biz onlara hiçbir şey yapamıyoruz, şimdi yaralılar bize geliyor ve onlara ilk yardımdan başka bir şey yapamıyoruz" demiştir.[4]

Bu kuşatma ve saldırı sırasında onlarca doktorun tutuklandığı, yüzlerce masum sivilin katledildiği ve binlerce hastanın ölüme terk edildiği hastanede başhekim Dr. Abu Salmia, hastanesinden ayrılmayı reddetmiş ve hastanede mahsur kalan hastaların yanında kalmayı tercih etmiştir. İsrail’in günlerce süren elektrik, ilaç ve yiyecek kısıtlaması ve saldırı tehditlerine karşılık arkadaşlarını “Kanımızın son damlası, benzinimizin son litresine kadar hastalarımızın yanında olacağız.” cümlesiyle destekleyerek karşılık vermiştir. Ancak kısa süre sonra diğer doktor meslektaşlarıyla birlikte insanlığın vicdanının sesi olan Dr. Abu Salmia da tutuklanmıştır.[5] İsrail, zırhlı araç ve tanklarla hastaneye saldırarak kendisini ve doktor arkadaşlarını hastaneyi terk etmeye zorlamıştır. Dr. Abu Salmia zorla tahliye edildikten sonra, hastanenin bulunduğu Gazze Şeridi'nin kuzeyini güneyden ayırmak için İsrail'in kurduğu Netzarim Kontrol Noktasından koordineli bir şekilde ayrılmayı talep etmiştir. Kontrol noktasından geçmesine izin verilmesine rağmen, İsrail güçleri onu ve doktor meslektaşlarını, 23 Kasım 2023'te sorgulamak için aşağılayıcı ve insanlık dışı şekilde tutuklamış, haksız, hukuksuz tutuklanması, hiçbir suçlama yapılmadan 7 ay işkence yapılarak tutuklu bulunması haberlere konu olmuştur.[6]

Dr. Abu Salmia, kendisine herhangi bir suçlama yöneltilmeksizin yaklaşık 220 gün tutuklu kaldıktan sonra 1 Temmuz'da tahliye edilmiştir. Serbest bırakıldıktan sonra tutukluluğu sırasında çektiği acılardan bazılarını şöyle anlatmıştır: “Neredeyse her gün işkenceye maruz kalıyordum. Parmağımı kırdılar. Defalarca kafama darbe aldım ve bu da birçok kez kanamaya neden oldu. Oradaki doktor ve hemşireler, tutukluları darp ediyor. Bu, tüm uluslararası yasaların ihlalidir.”[7]

Serbest kaldıktan sonra oldukça zayıflamış ve yıpranmış olduğu gözlenen Dr. Abu Salmia, İsrail’in elinde tutuklu bulunan mahkumların "tedaviden tamamen mahrum bırakıldığını" ve kuru ekmekten başka hiçbir şey yemediklerini söylemiştir.

Dr. Abu Salmia, esaretten kurtulduğu ilk gün, Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'ne giderek önlüğünü giymiş ve Gazze'ye dönene kadar bu hastanede doktor olarak çalışmaya başlayacağını duyurmuştur. Açıklamasında: "Gazze’yi en baştan yeniden inşa edeceğiz ve Şifa Hastanesi'ni eski ihtişamına hatta daha ötesine kavuşturacağız." demiştir.

İntern Dr. Hasan Al-Sagga ve Gazeteci-Yazar Mustafa Ekici’ye katkılarından dolayı teşekkür ederim.

[1]  UNRWA. Beach Camp. 2023. Erişim adresi: https://www.unrwa.org/where-we-work/gaza-strip/beach-camp. Erişim tarihi: Ağustos 2024.

[2] Koşak Ç. Hamas: Eş-Şati Mülteci Kampı'ndaki katliam, ABD'nin örtbas ettiği İsrail'in yeni bir savaş suçudur. AA. 2024. Erişim adresi:  https://www.aa.com.tr/tr/dunya/hamas-es-sati-multeci-kampindaki-katliam-abdnin-ortbas-ettigi-israilin-yeni-bir-savas-sucudur-/3274694. Erişim tarihi: Ağustos 2024.

[3] Yeni Şafak. 5 bebeği kasten ölüme terk ettiler: Vicdanları çürümüş. 2023. Erişim adresi: https://www.yenisafak.com/dunya/5-bebegi-kasten-olume-terk-ettiler-vicdanlari-curumus-4578214. Erişim tarihi: Ağustos 2024.

[4] Alkhshali H. Doctors race to save newborns as Israel says it’s battling Hamas around Gaza’s largest hospital CNN. 2023. Erişim adresi: https://edition.cnn.com/2023/11/13/middleeast/gaza-babies-incubators-al-shifa-hospital-israel-intl-hnk/index.html. Erişim tarihi: Ağustos 2024.

[5] The Times of Israel. IDF arrests Gaza’s Shifa Hospital head, sends him for questioning as terror suspect. 2023. Erişim adresi: https://www.timesofisrael.com/head-of-gazas-shifa-hospital-said-detained-by-idf-while-evacuating-northern-strip/. Erişim tarihi: Ağustos 2024.

[6] Yazbek H. Release of Gazan Hospital Director Draws Outcry in Israel. NY Times. 2024. Erişim adresi: https://www.nytimes.com/2024/07/01/world/middleeast/shifa-hospital-director-released.html. Erişim tarihi: Ağustos 2024.

[7]Middle East Monitor. Israel doctors participate in torture of Palestinian detainees, Al-Shifa director says. 2024. Erişim adresi: https://www.middleeastmonitor.com/20240710-israel-doctors-participate-in-torture-of-palestinian-detainees-al-shifa-director-says/. Erişim tarihi: Ağustos 2024.

*Prof. Dr. Orhan Alimoğlu

  İstanbul Medeniyet Üniversitesi