Kahire’de düzenlenen Filistin konulu olağanüstü Arap Birliği Zirvesi’nin sonuç bildirgesi yayınlandı. Bildirgede, Filistin halkının zorla göç ettirilmesine kesin bir dille karşı çıkıldığı ve bunun uluslararası hukukun ihlali, insanlığa karşı suç ve etnik temizlik olduğu vurgulandı.
Gdh’nin haberine göre, zirvede, Filistin’in bağımsız bir devlet olarak tanınması ve halkının meşru haklarının korunması gerektiği belirtildi. İsrail işgalinin sona erdirilmesi, 1967 sınırları temelinde, başkenti Doğu Kudüs olan egemen bir Filistin devletinin kurulması çağrısı yapıldı.
Sonuç bildirgesinde, Filistin halkının zorla yerinden edilmesinin veya herhangi bir şekilde göç ettirilmesinin kesinlikle kabul edilemez olduğu ifade edildi.
Ayrıca, Filistin topraklarının herhangi bir kısmının ilhak edilmesinin bölgeyi daha büyük bir çatışmaya sürükleyeceği uyarısı yapıldı.
Zirvede, Mısır’ın sunduğu ve Filistin yönetimi ile Arap ülkeleriyle koordineli hazırlanan Gazze’nin yeniden inşa planı kabul edildi.
Bu plan çerçevesinde:
• Erken toparlanma sürecinin başlatılması,
• İnsani yardımların güvenli şekilde ulaştırılması,
• Kapsamlı bir yeniden yapılanma programının uygulanması kararlaştırıldı.
Ayrıca, Gazze’nin yeniden inşası ve Filistin halkının devlet kurma hedefi doğrultusunda siyasi çözüm sürecinin desteklenmesi gerektiği vurgulandı.
Bildirgede, ateşkes anlaşmasının tamamen uygulanması, İsrail’in Gazze’den tamamen çekilmesi ve insani yardımların kesintisiz sağlanması gerektiği ifade edildi.
Arap ülkeleri, İsrail’in Batı Şeria’daki saldırıları, yasa dışı yerleşimleri ve Filistin halkına yönelik hak ihlallerini durdurması gerektiğini belirtti.
Bildirgede, Mahmud Abbas liderliğindeki Filistin Yönetimi’nin Gazze’de tam yetkiyle görev yapması gerektiği vurgulandı.
Arap liderler, BM Güvenlik Konseyi’ne Batı Şeria ve Gazze’de barışın sağlanmasına katkı sunacak uluslararası bir güç konuşlandırmasını değerlendirmesi çağrısında da bulundu.
Bu gücün, Filistin devletinin kurulmasını destekleyecek bir siyasi çerçevede olması gerektiği belirtildi.
Bildirgede, Filistin Yönetimi’nin devlet kurumlarını güçlendirme çabaları desteklenirken, en kısa sürede parlamento ve devlet başkanlığı seçimlerinin yapılması gerektiği ifade edildi.
Ayrıca, Filistinli grupların ulusal birlik içinde hareket etmesi ve Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) çatısı altında birleşmesi gerektiği vurgulandı.
Zirvede, Suudi Arabistan’ın öncülüğünde yürütülen uluslararası çözüm girişimlerinin desteklendiği belirtilirken, Haziran 2025’te BM Genel Merkezi’nde Suudi Arabistan ve Fransa’nın öncülüğünde bir uluslararası konferans düzenlenmesi kararı alındı.
Sonuç bildirgesinde, Arap ülkelerinin, Filistin halkının zorla göç ettirilmesini uluslararası mahkemelerde soykırım suçu kapsamında değerlendirmek için hukuki adımlar atacağı duyuruldu.
Arap ülkelerinden oluşan bir hukuk komitesinin Filistin halkına yönelik etnik temizlik girişimlerini Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne taşımak için çalışma yapacağı ifade edildi.
AP’nin haberine göre, Arap liderler, ABD Başkanı Donald Trump'ın bölgeyi boşaltıp sahil beldesi olarak yeniden geliştirme planına karşı bir teklif olarak, Mısır'ın yaklaşık 2 milyon Filistinlinin bölgede kalmasına izin veren savaş sonrası Gazze Şeridi planını onayladı.
Arap liderlerinin Kahire'deki zirvede 53 milyar dolarlık planı onaylaması Trump'ın önerisinin reddedilmesi anlamına geliyordu. Zirve sonuçları Hamas tarafından memnuniyetle karşılandı, İsrail tarafından reddedildi.
Mısır’ın Gazze Planı
Söz konusu plana ait raporda, İsrail’in Gazze’ye yönelik imha savaşından kaynaklanan toplam maddi hasarın 29,9 milyar doları bulduğu belirtilerek, en fazla etkilenen sektörün 15,8 milyar dolarlık maliyetle konut sektörü olduğu ve toplam hasarın yüzde 53’ünü oluşturduğu ifade edildi.
Bu hasarlar göz önüne alınarak hazırlanan planda, Gazze’nin yeniden inşası için toplam ihtiyacın 53 milyar dolar olduğu, bunun 3 milyar dolarının “erken iyileşme” için 6 ayda kullanılması öngörüldüğü dile getirildi.
İsrail Dışişleri Bakanlığı'ndan, Olağanüstü Arap Zirvesi'nin sonuç bildirisine ilişkin açıklama yapıldı
Açıklamada, Gazze’nin yeniden imar planına karşı çıkılarak, ABD Başkanı Donald Trump’ın Filistinlileri Gazze’den sürme planının teşvik edilmesi gerektiği savunuldu.
Beyaz Saray, Mısır'ın Gazze girişimini reddetti
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Brian Hughes, Mısır'ın önerisini uygulanamaz olarak niteledi.
Hughes, "Mevcut teklif, Gazze'nin şu anda yaşanmaz olduğu ve sakinlerinin enkaz ve patlamamış mühimmatla kaplı bir bölgede insanca yaşayamayacağı gerçeğini ele almıyor," dedi. "Başkan Trump, Gazze'yi Hamas'tan arındırılmış bir şekilde yeniden inşa etme vizyonunun arkasında duruyor. Bölgeye barış ve refah getirmek için daha fazla görüşmeyi dört gözle bekliyoruz."
