İran'da Meclis Kararı Olmaksızın Cumhurbaşkanı Adaylığı İçin Şartlar Değiştirildi
İran'ın devlet televizyonuna göre, seçimlerde aday olmak isteyenlerin rejime bağlılığı ile siyasi, ahlaki ve dini sabıkalarını inceleyen Anayasayı Koruyucular Konseyi, son resmi toplantısında 13'üncü Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde adaylık için gerekli şartları yeniden düzenleyen bir karar çıkardı.
İçişleri Bakanlığına tebliğ edilen karara göre, 40-75 yaşları arasında, devlet kademesinde yönetici pozisyonlarında en az 4 yıllık tecrübeye sahip ve en az yüksek lisans düzeyinde öğrenim görmüş olan İran vatandaşları aday olabilecek.
Asker kökenli adaylar için de sınırlama getiren kararda, cumhurbaşkanı adayı olmak isteyen askerlerin en az Tümgeneral rütbesine sahip olması gerektiği belirtiliyor.
Ayrıca bakanlar, valiler ve iki milyonun üzerinde nüfusa sahip kentlerin belediye başkanlarının da Cumhurbaşkanı adayı olarak başvuruda bulanabileceği kararda yer alıyor.
Karara göre aday olamayacak isimler
Buna göre, aday olacağını açıklayanlardan Hatemü'l Enbiya Yapı Karargahı Komutanı Tuğgeneral Said Muhammed ve 2009'da mahkumiyet alarak 7 yıl hapiste tutulan Eski İçişleri Bakan Yardımcısı Mustafa Taczade'nin aday olma şansı kalmıyor. Tuğgeneral Muhammed, görevinden ayrılarak cumhurbaşkanlığı adaylığını açıklamasının ardından Devrim Muhafızları Ordusu mensubu komutanların tepkisini çekmişti. Taczade ise 28 Nisan'da yaptığı bir konuşmasında, ülke siyasetine müdahale ettiği gerekçesiyle eleştirilen Devrim Muhafızları Ordusu'nu göreve gelmesi halinde "kışlaya döndüreceğini" söylemişti.
Seçimlerde adaylık için ismi geçen İletişim ve Bilgi Teknolojileri Bakanı Muhammed Cevad Azeri Cehromi de henüz 40 yaşını doldurmadığı için aday olamayacak. Cehromi, "internetin zararlarını önlemek" ve "siber savunmayı desteklemek" amacıyla İran lideri Ayetullah Ali Hamaney'in talimatıyla 2012'de kurulan Siber Alem Yüksek Konseyi tarafından alınan kararları görmezden gelmekle suçlanmış ve 20 Ocak'ta İran Genel Başsavcılığının hakkında suç duyurusunda bulunması üzerine ifade vermişti.
Reformistlerden karara tepki
Anayasayı Koruyucular Konseyi'nin kararına ilk tepki reformistlerin en büyük grubu Reform Cephesi'nin Sözcüsü Azer Mansuri'den geldi. Mansuri, "Anayasayı Koruyucular Konseyi yasayla kendisine verilen görev ve yetkiler uyarınca uygulama hukukunu ihlal edecek şekilde hareket edemez. Bu nedenle bu kararın hükümete tebliği hukuka aykırıdır." dedi.
Anayasaya göre, yasaların yalnızca Meclis tarafından çıkarılabileceğini ifade eden Mansuri, Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'ye kararı uygulamama çağrısında bulundu.
Ülkede seçimlerde aday olmak isteyenlerin din adamları ve hukukçulardan oluşan Anayasayı Koruyucular Konseyi'ne bağlı Denetleme Heyeti'nden onay alması gerekiyor.
