"İran'la Köklü İlişkilerimizi Bölgemizin Yanı Sıra Küresel Konularda da Geliştirmek İstiyoruz"
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, resmi ziyaret kapsamında bulunduğu Tahran'da, İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan ile ortak basın toplantısı düzenledi.
Bakan Çavuşoğlu, İranlı mevkidaşı Abdullahiyan'a sıcak karşılama için teşekkür etti.
Ülkenin güneyindeki Hürmüzgan eyaletindeki depremde yaşamını kaybedenler için başsağlığı dileğinde bulunan Çavuşoğlu, Türkiye'nin kardeş İran'a yaraların sarılması konusunda gereken desteği vermeye hazır olduğunu söyledi.
Ziyareti sırasında Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi 7. Toplantısı'nın hazırlıklarını gözden geçirdiklerini aktaran Çavuşoğlu, "İran'ın teklifi üzerine uzun vadeli kapsamlı bir iş birliği için yol haritası belirlemek üzere heyetlerimiz çalışacak. Yetiştirebilirsek bu zirve marjında bunları imzalamak istiyoruz." ifadesini kullandı.
Çavuşoğlu, İranlı mevkidaşıyla terör, göç, insan kaçakçılığı gibi güvenlik konularını ele aldıklarını ve bu konudaki dayanışmayı artırmak istediklerini aktardı.
"İran'a yönelik tek taraflı yaptırımların da kalkması gerekiyor"
İkili ticaret hacminin yeni tip koronavirüs (Kovid-19) sürecinde düştüğünü ancak bu yıl, geçen yıla göre, ilk 9 ayda görülen yüzde 71 artışın sevindirici olduğunu vurgulayan Çavuşoğlu, buna rağmen iki ülkenin hedeflerinin çok gerisinde olduğunu dile getirdi.
Çavuşoğlu, hedeflere ulaşmak için daha çok çalışmak gerektiğinin altını çizerek "Özellikle tercihli ticaret anlaşmasının kapsamının genişletilmesi konusunda 6 yıldır müzakere yapıyoruz. Bunu da artık tamamlamak istiyoruz ki, ticaretimiz daha da artsın." değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye'nin, İran'a yönelik tek taraflı yaptırımların yanlış olduğunu tüm platformlarda dile getirdiğine işaret eden Çavuşoğlu, şöyle devam etti:
"Bu vesileyle Kapsamlı Ortak Eylem Planı'nın (KOEP) yeniden işler hale gelmesi için tüm tarafların gerekli adımları atması gerektiğini düşünüyoruz. Özellikle bu anlaşmadan çekilenlerin gerekli adımları atması gerekiyor. İran'a yönelik tek taraflı yaptırımların da kalkması gerekiyor. Viyana'da görüşmelerin tekrar başlayacak olmasından da mutluluk duyduğumuzu vurgulamak isterim. Bu görüşmelerin olumlu neticelenmesi sadece ekonomik ilişkilerimiz bakımından değil bölgenin istikrarı bakımından da önemli olacaktır."
Çavuşoğlu, iki ülkenin bölgesinde önemli gelişmeler olduğunu belirterek bölgesel konularda diyalog ve iş birliğinin sürdürülmesinin her zamankinden daha fazla önem arz ettiğini söyledi.
Afganistan'ın bu konulardan biri olduğunu belirten Çavuşoğlu, "Suriye'de siyasi çözüm için çalışmaya devam etmemiz lazım. Irak, ikimizin de komşusu. Körfez'de gelişmeler var. Yemen'deki problem devam ediyor. Güney Kafkasya'nın istikrarı için başta 3+3 formatı olmak üzere bu konularda İran'la yakın çalışma arzusu içindeyiz." diye konuştu.
Çavuşoğlu, Irak'ın istikrarı için İran ve Türkiye'nin önemli katkı sağlayabileceğine işaret ederek "Suriye'de Astana formatında iş birliğimizi sürdüreceğiz. Önümüzdeki süreçte hem liderler hem de dışişleri bakanları düzeyinde toplantı gerçekleştirmeyi arzu ediyoruz." ifadesini kullandı.
Afganistan'ın kalıcı barışı ve istikrarı için birçok konuda Türkiye ve İran'ın görüşlerinin örtüştüğüne dikkati çekerek "Afganistan'daki şu anki durumdan endişe duyuyoruz. İnsani kriz bir taraftan ekonomik sıkıntı diğer taraftan zorluklar var. Kapsayıcı, herkesi kucaklayan bir hükümetin kurulması arzumuz." dedi
Çavuşoğlu, son zamanlarda DEAŞ terör örgütünün toplumun değişik kesimlerine yönelik terör saldırılarını kınayarak Afganistan'ın istikrarı için İran'la çalışmaya hazır olduklarını kaydetti.
Ziyaretinin son derece faydalı geçtiğini belirten Çavuşoğlu, "İran'la köklü ilişkilerimizi, bölgemizin yanı sıra diğer küresel konularda da iş birliğimizi geliştirmek istiyoruz." ifadesini kullandı.
Çavuşoğlu, İranlı şair Sohrab Sepehri'nin "Dostumun evi nerede?" dizesini hatırlatarak "Her zaman olduğu gibi Tahran'da kendimi dostumun evinde hissettim. Bu sıcak misafirperverlik için bir kere daha teşekkür ediyorum." dedi.
"Bölgemizde bağlantıları güçlendirecek her türlü projenin içinde oluyoruz"
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), İran ve Türkiye arasındaki transit yola ilişkin bir soru üzerine Çavuşoğlu, "Türkiye olarak bölgemizde ticareti artıracak ve ülkeler arasındaki bağlantıları güçlendirecek her türlü projenin içinde oluyoruz, destekliyoruz." ifadesini kullandı.
Çavuşoğlu, Türkiye'nin, İran'ın da içinde olduğu birçok üçlü ve dörtlü mekanizmaya dahil olduğunu hatırlatarak "Bunun da amacı budur. Tabii bunu sadece dörtlü değil, başta Körfez ülkeleri, Pakistan ve Orta Asya ülkeleri olmak üzere bu tür projeleri biz olumlu buluyoruz ve destekliyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
Lübnan'a yarın yapacağı ziyaret hakkındaki bir soru üzerine Çavuşoğlu, ülkede yeni hükümetin kurulduğunu hatırlatarak "Sayın Başbakan'la ve Dışişleri Bakanı'yla telefon görüşmemde kendileri beni davet etmişlerdi. Yaklaşık iki ay önce bu ziyaretin kararını almıştık." dedi.
Çavuşoğlu, Lübnan'ı Tahran'ın ardından ziyaret edecek olmasının güzel bir tesadüf olduğunu belirtti.
"Bu sene gerçekleştirmeyi arzu ediyoruz"
Çavuşoğlu, Türkiye-İran Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi'nin 7. Toplantısı'nın ne zaman düzenleneceğine ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın İran'ı ziyaret edip etmeyeceğine ilişkin soruya, İranlı mevkidaşıyla toplantıya ilişkin bir tarih belirlemek için fikir alışverişinde bulunduklarını belirterek "Bu sene içinde gerçekleştirmeyi arzu ediyoruz." yanıtını verdi.
Toplantının sonuç odaklı olabilmesi için hazırlıkların tamamlanması gerektiğini vurgulayan Çavuşoğlu, "Sadece bir araya gelmek için değil ilişkilerimize yeniden bir ivme kazandırmak için bu ziyareti ve Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi Toplantısı'nı gerçekleştirmek istiyoruz." diye konuştu.
Çavuşoğlu, iki ülkenin imzalaması gereken anlaşmalar olduğunu ve daha önce alınan bazı karar ve imzalanan anlaşmaların da gözden geçirilmesi gerektiğini belirterek şunları kaydetti:
"Geleceğe yönelik yol haritamızı, ilişkilerimizi istediğimiz hedefe götürmek için belirlememiz gerekiyor. İki tarafta da tecrübeli diplomatlar var. Bizler de iki dışişleri bakanları olarak zaten hazırlığı yapmakla mükellefiz. Sorumluluk bizde. İnşallah en kısa zamanda tarihi belirleyip, Sayın Cumhurbaşkanımız da uygun görürlerse, bu yılın sonuna kadar yapma önerisi de geldi. Bu ziyareti ve Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi Toplantısı'nı inşallah gerçekleştiririz."
