İsrail'de 756 milyar şekel (203,5 milyar dolar) büyüklüğündeki savaş dönemi bütçesi, pazartesi gecesinden salı öğle saatlerine kadar süren 15 saatlik maraton oturumla tartışmaya açıldı. Nihai oylamanın salı günü yapılması planlanıyor.
Lapid: “Bu Bir Bütçe Değil, Soygundur”
Muhalefet lideri Yair Lapid, Yesh Atid partisinin Knesset’teki haftalık grup toplantısı öncesi yaptığı açıklamada, “Meclis gündeminde olan bir bütçe değil, doğrudan bir hırsızlıktır” ifadelerini kullandı. Lapid, bütçenin orta sınıfın, yedek askerlerin ve vergi mükelleflerinin cebinden alınan milyarların yolsuz iş insanlarına, askerlik yapmayanlara ve vergi kaçıranlara aktarıldığını öne sürdü.
Savunmaya Rekor Pay, Sosyal Hizmetlerde Kesinti
2025 bütçesinin, geçen yıla kıyasla %21 oranında daha büyük olduğu belirtilirken, bu artışın büyük oranda savunma harcamalarından kaynaklandığı ifade edildi. Bütçede yalnızca Savunma Bakanlığı’na ayrılan miktar 110 milyar şekel (29 milyar dolar), toplam savunma harcaması ise 136 milyar şekel (36,9 milyar dolar) olarak kaydedildi.
Öte yandan, hükümetin kamu çalışanlarının özellikle öğretmenler ve sosyal hizmet uzmanlarının maaşlarını etkileyen 3 milyar şekellik kesinti planı büyük tepki topladı. Buna karşın ultra-Ortodoks (Haredi) eğitim kurumlarına ve siyasi gerekçelerle oluşturulmuş bazı bakanlıklara yönelik ödeneklerde herhangi bir azalma yapılmadı.
Haredilere Milyarlar, Orta Sınıfa Zamlar
Kabine tarafından bu ay başında 5 milyar şekel (1,3 milyar dolar) tutarında koalisyon fonu tahsis edildiği, bunun 1 milyar şekelinden fazlasının yeshivalara (Haredi dinî okulları) ayrıldığı belirtildi. Lapid, hükümetin savaşı bahane ederek değil, kendi harcamalarını kısmadığı için vergi artırdığını savundu: “Savaş nedeniyle değil, kendilerine harcamayı kesemedikleri için vergileri artırdılar. Bu, her politik kriz için buldukları çözümdür.”
Gantz: “Kaçakçılık Yasasıyla Halk Parçalanıyor”
Ulusal Birlik lideri Benny Gantz da bütçeyi eleştirerek, "Kaçakçılık yasaları ve bütçeleriyle halk parçalanıyor, düşmanlarımıza adeta hediye veriliyor" dedi. Gantz, özellikle Haredi toplumunu askerlikten muaf tutan yasal düzenlemelere ve onlara sağlanan büyük fonlara karşı çıktı.
Vergi Artışları ve Sosyal Yardım Kesintileri
Yeni yıl itibarıyla yürürlüğe giren vergi artışları halkın alım gücünü düşürdü. Katma Değer Vergisi (KDV) %17’den %18’e yükseltilirken, ulusal sigorta ödemeleri artırıldı, çalışanlardan bir günlük iyileşme izni kesildi ve gelir vergisi dilimleri ile vergi indirim puanları donduruldu. Bu düzenlemelerin orta sınıfı ciddi şekilde sıkıştırdığı belirtiliyor.
Muhalefete Bilgi Verilmedi: “Karanlıkta Oy Kullanıyoruz”
Muhalefet milletvekilleri, koalisyon fonlarının nasıl dağıtıldığına dair detaylı bilgi alamadıklarını belirterek duruma tepki gösterdi. Yesh Atid Milletvekili Vladimir Beliak, "Bu bütçenin sosyal ve ahlaki açıdan kötü olduğunu" söyledi ve Maliye Bakanı Bezalel Smotrich’in politikaları sürerse yıl sonunda yeni vergi artışlarının gündeme gelebileceği uyarısında bulundu.
Ultra-Ortodokslar Geri Adım Attı
Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben Gvir’in aşırı sağcı Otzma Yehudit partisinin koalisyona dönüşüyle birlikte hükümetin Meclis’teki sandalye sayısı tekrar 68’e yükseldi. Daha önce, bütçede zorunlu askerlik meselesine çözüm getirilmezse hükümeti düşürme tehdidinde bulunan Birleşik Tevrat Yahudiliği lideri Yitzhak Goldknopf’un ise bu tehdidinden vazgeçtiği ve partisinin tamamının bütçeye destek verdiği açıklandı.
Sağlık Bakanlığı: Ek Kaynak Savaştan Etkilenenlere
Sağlık Bakanı Uriel Busso, bakanlığına ayrılan 59 milyar şekel (16 milyar dolar) tutarındaki ek kaynağın sağlık sistemini güçlendirmek ve savaş mağdurlarının bakımını iyileştirmek için kullanılacağını belirtti.
Bütçe Onaylanmazsa Meclis Feshedilecek
Knesset Maliye Komitesi tarafından pazar akşamı yapılan son onayla birlikte, bütçenin yasalaşması için gereken son iki oylama sürecine geçildi. 31 Mart'a kadar bütçe geçmezse Meclis otomatik olarak feshedilecek.
