Katar’ın Avusturya Büyükelçisi Jassim Yakub el Hammadi, Viyana’daki UAEA toplantısında yaptığı konuşmada, İsrail’in nükleer silahların yayılmasını önleme anlaşmasına (NPT) taraf olmayan tek Orta Doğu ülkesi olduğuna dikkat çekti. İsrail’in nükleer programının UAEA’nın gözetimi altına alınması gerektiğini belirten El Hammadi, bu konunun uluslararası güvenlik açısından büyük önem taşıdığını ifade etti.
Büyükelçi, 1995 NPT Gözden Geçirme Konferansı da dahil olmak üzere, İsrail’in nükleer tesislerini uluslararası denetime açması gerektiğini vurgulayan birçok BM kararına rağmen İsrail’in bu yükümlülükleri yerine getirmediğini hatırlattı. Ayrıca, Gazze’ye yönelik son savaşın İsrail’in nükleer kapasitesi konusundaki endişeleri daha da artırdığına işaret etti.
Katar, İsrail’in nükleer faaliyetlerine dair şeffaflık çağrısını ilk kez yapmıyor. Eylül 2023’te düzenlenen 67. UAEA Genel Konferansı’nda da İsrail’in nükleer programının uygun bir denetim altına alınmasını talep etmişti.
İsrail, nükleer silahlara sahip olduğunu hiçbir zaman resmi olarak kabul etmemesine rağmen, Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü’nün (SIPRI) Haziran 2024 tarihli raporuna göre yaklaşık 90 plütonyum savaş başlığına ve 100-200 nükleer silah üretmeye yetecek miktarda nükleer malzemeye sahip olduğu tahmin ediliyor.
Büyükelçi El Hammadi ayrıca, uluslararası örgütlerin ve yardım kuruluşlarının Filistin’de serbestçe faaliyet göstermesine izin verilmesi gerektiğini vurgulayarak, BM mülkleri, okullar, tıbbi tesisler, ulaşım sistemleri ve su altyapısı gibi hayati yapıların korunması çağrısında bulundu.
Son olarak, Katar, uluslararası toplumu İsrail’i uluslararası karar ve yükümlülüklere uymaya zorlamaya ve Filistin halkının kendi kaderini tayin hakkını tanımaya çağırdı. Bölgedeki barış, güvenlik ve istikrarın sağlanması için bu adımların atılmasının kritik olduğu belirtildi.
