Adres :
Aşağı Öveçler Çetin Emeç Bul. 1330. Cad. No:12, 06460 Çankaya - Ankara Telefon : +90 312 473 80 41 - +90 530 926 41 13 Faks : +90 312 473 80 46 E-Posta : sde@sde.org.tr
Çin'in Orta Asya Güvenlik Sorunu: Kırgızistan Olayları ve Şanghay İşbirliği Örgütü
Kırgızistan’da 2005 ve 2010 yıllarında meydan gelen sivil ayaklanma ile hâkimiyeti ele geçirme olayları, Soğuk Savaş sonrası ortaya çıkan bölgesel ve toplumsal çatışmaların özelliklerini taşımaktadır. Soğuk Savaş sonrası birçok kuramcı mevcut çatışmalara karşı güvenlik kavramları geliştirmeye çalışmaktadır, ancak güvenlik ve alana göre geliştirilmiş güvenlik kavramlarının karışık olması nedeniyle uygulamalarında etkin sonuç beklemek zordur. Kırgızistan’da yaşanan son olaylardan önce, kuzey-güney etnik anlaşmazları ve sonra Kırgız-Özbek çatışmalarının gösterdiği gibi, yeni bir güvenlik anlayışına ciddi biçimde ihtiyaç duyulmaktadır. Şanghay İşbirliği Örgütü’nün geliştirdiği “yeni güvenlik” kavramı da, Orta Asya’nın karışık etnik, dinî yapısı ve bölgesel güçlerin bölge üzerindeki müdahaleye karşı duruşuyla, hem teorik hem de uygulamada başarısız kalmıştır. Ekonomik ve güvenlik alanlarında işbirliğini sağlamayı amaçlayan Şanghay İşbirliği Örgütü bünyesinde, Orta Asya’daki etnik bölücülük, dini radikalizm ve terörizme karşı birçok anlaşmaya imza atılmış ve terör ile mücadele mekanizması çerçevesinde birçok askerî tatbikat gerçekleştirilmiştir. Ancak örgüt, Kırgızistan’da yaşanan olaylara karşı etkisiz kalmıştır. Bu araştırmada Şanghay İşbirliği Örgütü’nün Kırgızistan’da yaşanan olaylara karşı etkisiz kalmasının nedenleri aranmaya çalışılacaktır.
14 Ağustos 2010 11:18