Stratejik Düşünce Enstitüsü'nde 16 Kasım Cumartesi günü, "Trump'ın Muhtemel Dış Siyasetinin Avrupa ve Ortadoğu'ya Etkileri " başlıklı toplantı düzenlendi.
Toplantının konuşmacıları arasında Afganistan’dan Prof. Dr. Fazıl Hadi Wazeen, Filistin’den Doç. Dr. Zaher Elbek, Almanya’dan Dr. Latif Çelik, Necmettin Erbakan Üniversitesi’nden Dr. Gökhan Çınkara, Ankara’dan Araştırmaçı-Yazar Süleyman Arslantaş, Hollanda’dan Siyaset Bilimci Veyis Güngör, Azerbaycan’dan Sabina Mammadli ve Irak’tan Akademisyen Ahmed Qadir Sirvani vardı.
Toplantının ilk konuşmacısı Afganistanlı Akademisyen ve siyasetçi Prof. Dr. Fazıl Hadi Wazeen, Donald Trump’ın Başkanlığının ikinci döneminin Afganistan’ı ve bölgeyi nasıl etkileyeceğini değerlendirdi. Afganistan’ın son yıllarda Çin, Rusya, Hindistan, İran ve ABD gibi güçlerin rekabet meydanı haline geldiğine dikkat çeken Wazeen, Trump’ın yeni döneminde bu durumu ABD lehine çevirmeye yönelik çalışmalar yapabileceğini ifade etti.
Toplantıya Hollanda’dan katılan Siyaset Bilimci Veyis Güngör ise Trump’ın seçilmesiyle Hollanda’da ve Avrupa’da yaşanan gelişmeleri değerlendirdi. Güngör, Trump’ın seçilmesiyle Avrupa’da önemli bir tedirginlik ve belirsizlik hakim olduğunu söyleyerek “Artık Avrupa kendi geleceğini kendi tayin edeceği dersini Trump’ın seçilmesinden çıkardı.” dedi.
Filistinli Diplomasi Merkezi Başkanı Doç. Dr. Zaher Elbek ise konuşmasında Trump döneminde ABD’nin Filistin ve İsrail politikalarının nasıl olacağı konusunu değerlendirdi. Elbek, Trump’ın ilk döneminde ve Biden döneminde Filistin ve bölgede yaşananları hatırlatarak Gazze’de yaşanan soykırımın yeni süreçte de devam edeceğini düşündüğünü ifade etti.
Toplantının bir diğer konuşmacısı Almanya İKG Enstitüsü Başkanı Dr. Latif Çelik ise Trump’ın seçilmesi sonrası ABD-Almanya ilişkilerinin geleceği ve bu ilişkilerin Avrupa’daki yansıması konusunu değerlendirdi. Rusya-Ukrayna krizinin Biden döneminde başlaması dolayısıyla Trump döneminde son bulabilme ihtimalinin olduğunu söyleyen Çelik, Trump’ın Putin ile iyi ilişkileri olduğuna dikkat çekerek “bu süreçte kaybedenin kim olacağı, Almanya ve diğer Avrupa ülkelerinin Amerika’nın güvenlik şemsiyesini tutup tutamayacağı zaman içinde belli olacaktır” dedi.
Iraklı Gazeteci Ahmed Qader Sirvani ise konuşmasında ABD’nin Irak ile olan ilişkilerinin özellikle askeri ve güvenlik açısından öncelikli olduğunu belirterek 2003’ten bu yana ABD işgali altında olan Irak’ın Trump yönetiminde en önemli gelişmelerden birinin, ABD askerlerinin ülkeden çekilmesi olacağını vurguladı. Sirvani, “Trump döneminde Irak, İran ve İsrail arasındaki bir rekabet sahasına dönüşecek. Bu durum, ABD'nin İsrail’e verdiği koşulsuz destekle birlikte, Irak için olumsuz sonuçlar doğurabilir” dedi.
Toplantının bir diğer konuşmacısı Dr. Gökhan Çınkara, Türkiye ve Ortadoğu’nun Trump’ın politikalarıyla birlikte çok kritik bir döneme gireceğini ifade ederek Trump’ın yalnızca başkanlık zaferi değil, senato ve meclis zaferi de dahil olmak üzere üçlü bir zafer kazandığını hatırlatan Çınkara, dış politikada ilk odaklanılacak yerin Ortadoğu olacağını belirtti. Ayrıca Trump’ın Çin’e yönelik bir Asya açılımına odaklanacağını ve bu süreçte Türkiye ve Türk Devletleri Teşkilatı’nın dengeleyici bir aktör olarak bölgesel politikaların kurulmasında önemli bir rol oynayacağını ifade etti.
Yazar Süleyman Arslantaş ise konuşmasında Trump’ın bölgeyi nasıl etkileyeceğini değerlendirirken, ABD'nin Soğuk Savaş sonrası hedeflerinin gelecekte de geçerliliğini koruyacağını ifade etti. Bu hedeflerin enerji kaynaklarının kontrolü, enerji akışının güvenliği, siyasal İslam'ın etkisinin azaltılması ve İsrail’in güvenliğinin sağlanması olduğunu belirtti. Trump’ın birinci döneminde hiçbir savaşa izin vermediğini belirten Arslantaş, ikinci döneminde de ABD'nin daha dengeli bir politika izleyeceğini söyledi.
Azerbaycan ESRI Dış Ekonomik İlişkiler Depatmanı Başkanı Sabina Mammadli, Trump’ın ekonomik politikaları, ABD’nin “liberal ekonominin kurucusu” imajından çıkartmayı hedeflediğini belirtti. Bunun yanı sıra “Trump’ın ekonomisi” kavramı çerçevesinde ekonomik açıdan önce Amerika konusu üzerine duracağını ifade etti. Ayrıca, Trump’ın yönetiminde ABD’nin, büyük güçler politikasında Rusya ve Çin üzerine daha fazla odaklanacağını da sözlerine ekledi.
