Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in 7 Ağustos’taki Soçi buluşmasından en önemli kararlardan biri de iki liderin doğalgaz ödemelerini kısmen Rus rublesi yapılması konusunda anlaşmaları oldu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bu konuda yaptığı açıklamada, “Soçi ziyaretinin bir güzel tarafı da şu oldu; Sayın Putin’le ruble üzerinde mutabık kaldık. Ruble noktasında bu alışverişlerimizi yapacağımız için o da tabii Türkiye-Rusya arasında mali noktada ayrı bir güç kaynağı olarak Rusya’ya ve Türkiye’ye inşallah kazandıracak. Bir de Rusya’nın Mir kartı var. Şu anda bizim beş bankamız bunun üzerinden çalışmalarını sürdürüyor. Burada da çok ciddi gelişmeler var. Bu da tabi Rusya’dan gelen turistleri çok çok rahatlatan bir süreç. Onlarla alışverişini, otel ödemelerini yapabiliyorlar. Bu da tabi hem onlar için hem bizim için çok çok rahatlatıcı bir sistem. Bu ziyaretimizde Rusya Merkez Bankası Başkanı ile bizim Merkez Bankası Başkanımız da görüşmelerini yaptılar” ifadelerini kullandı.
Mir Ödeme Sistemi Nedir?
Mir ödeme sistemi, Rusya Merkez Bankası tarafından Mayıs 2017'de kuruldu. Elektronik para transferi için kullanılan sistemin işleyişi Visa ve Mastercard sistemleriine benziyor. Yerel pazarda kullanılmak için altyapı sorunu bulunmayan Mir, uluslararası pazarda ise küresel bir alternatif oluşturmanın çok uzağında.
MIR, ABD izleme Visa, MasterCard ve PayPal Ödeme Sistemlerine Rus alternatiftir. ABD bölüm bölümü ile 2014 yılından itibaren 69, fazla MİR bölümü Rus bankaları tarafından yayınlanmıştır. Türkiye İş Bankası, MIR markalı kartlar tüm Bankamatiklerinde ve üye iş yerlerinde kabul eden Türkiye'deki ilk banka oldu. Ziraat Bankası ve Vakıf Bank’t Mir kartını kullanan bankalardan.
Mir ödeme sisteminin kullanılabileceği ülkeler ise Türkiye, Vietnam, Ermenistan, Belarus, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Güney Osetya ve Abhazya.
Ruble Oranı İki Ülkenin Enerji Bakanlıklarınca Görüşülüyor
Sputnik’in edindiği bilgilere göre doğalgaz ödemelerindeki ruble oranı iki ülkenin enerji bakanlıkları arasında görüşülüyor.
Aynı zamanda doğalgaz üzerinden ruble ile başlatılan yerel paralarla ticaretin Türk lirası ile dengelenmesi de bekleniyor.
Türkiye ve Rusya, 2019 yılında ‘yerel paralarla ticaret’ konusunda bir anlaşma imzalamıştı. Ancak bu anlaşmanın ticaretteki uygulaması düşük seviyelerde kaldı. Yeni sürecin 2019’dan farkı ise ticaretin dolar kuru endeksinden çıkarılması ve iki ülkenin ortak kur belirleyip onun üzerinden ticareti gerçekleştirmesi olacak. Böylelikle elde edilecek avantajlardan biri ise normalde dolar kuru üzerinde 10 günü bulan paranın alıcı veya satıcıya ulaşması, bu sistemle 2-3 günlük bir süreye indirilecek.
Yerel paralarla ticaretin genişletilmesinin ise bu yıl içinde Türkiye’de yapılması planlanan Türkiye – Rusya Hükümetlerarası Karma Ekonomik Komisyonu (KEK) toplantısında karara bağlanması bekleniyor.
2022’de İki Ülke Ticaretinde Rekor Bekleniyor
Aynı zamanda 2022 yılı iki ülke arasındaki ticaretin arttığı bir yıl oluyor. Batılı ülkelerin Rusya’ya uyguladığı yaptırımlar neticesinde ülkeden çekilen şirketlerin yerini Türk şirketleri alıyor. Aynı zamanda dünya genelinde yaşanan enerji fiyatları artışı da iki ülkenin ticaret hacmini rakamsal olarak artmasına da sebep oluyor.
2021 yılın 30 milyar doların üzerinde bir dış ticaret rakamı ile kapanmıştı. 2022’nin ilk 6 ayında ise bu rakama ulaşıldığı öğrenildi. Türkiye ve Rusya’nın dış ticaret hacminin 2022 yılı sonunda 60 milyar dolar seviyesine ulaşması öngörülüyor.
‘Yerel Paralarla Ticareti de Diğer Alanlara Yaymak İçin İtici Güç Olacak’
Rus Türk Ticaret Evi (ROST) Başkanı Kadir Kurtuluş, Sputnik’e yaptığı açıklamada, iki ülkenin doğalgaz ödemelerinin kısmen ruble ile ödenmesi anlaşmasının “Hiç şüphesiz ikili ticarette önemli bir adım ve yerel paralarla ticareti de diğer alanlara yaymak için itici güç olacak” diye yorumladı. Kurtuluş, şöyle devam etti:
“Batı'nın Rusya'ya uyguladığı yaptırımlar, Rusya Federasyonu ile Türkiye arasında yeni ticaret fırsatları yarattığını gözlemliyoruz. Bugün Batılı oyuncuların ayrılmasıyla bu durumdan yararlanan Türk şirketleri, Rusya pazarında oluşan, özellikle ticarette oluşan boşluğu doldurmak için Rusya’daki partnerleri ile birçok alanda işbirliklerine gidiyor. Ticaretteki bu canlanma sevindirici, fakat ticareti hızlandırmak ve kolaylaştırmak adına yerel paralarla ticaret düşüncesi en kısa zamanda uygulamaya geçmelidir. Yerel paralarla ticaret sadece büyük kalem olan enerji ticareti için kullanılmamalı, ihtiyaç duyulan orta ve küçük sektörlerde de kullanılmalıdır. Örneğin, Türkiye’nin endüstrisi için önemli olan endüstriyel ekipman, çelik ve boru gibi ürünlerde, Rusya yönünde ise tekstil, yedek parçalar, gıda ve inşaat malzemeleri gibi kalemlerde.”
‘Yetkililerin Yerel Paralarla Ticareti Uygulamaya En Kısa Zamanda Geçmeleri Gerekiyor’
“Ambargolardan doğan SWIFT sorunu, dolar ve euro para birimlerinin dalgalanması gibi, hepsi ticareti yavaşlatıyor” diye devam eden ROST Başkanı Kurtuluş, “Özellikle dolar veya euro ödemelerinde SWIFT para transferlerini sıkça kullanan dış ticaret şirketleri sıkça sorunlar yaşıyor; ödemeler geç gidiyor, aracı bankalara takılıyor veya ek belgeler ile teyitler isteniliyor. Tabii ki bu durum iki tarafı da zor durumda bırakıyor, ticaret yavaşlıyor. İşte bu sorunların yaşanmaması adına, devlet yetkililerinin sistemde gerekli düzenlemeleri yapması, merkez bankalarının karşılıklı çalışarak uygun ortam yaratması ve yerel paralarla ticareti uygulamaya en kısa zamanda geçmeleri gerekiyor” ifadelerini kullandı.
