Hürriyet – Deniz Zeyrek
Seçimin Sürprizi MHP
ERDOĞAN GÜCÜNÜ KORUDU: Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2014’te kazandığı cumhurbaşkanlığı seçiminden beri partisinin üzerinde olan kişisel oy gücünü korudu.
AK PARTİ VE MHP TBMM’DE OY KAYBETTİ: Parlamentoda ‘cumhur ittifakı’nı oluşturan AK Parti ile MHP’nin gücü 2015’e göre azaldı. % 60 civarından 7 puan düştü.
AK PARTİ 7 HAZİRAN 2015’E DÖNDÜ: AK Parti’nin 1 Kasım 2015’teki oy oranı yüzde 49.5 idi. Partinin o seçime göre oy kaybetmesi bekleniyordu. AK Parti 7 Haziran seviyesine yaklaştı. Oy kaymasının büyük bölümü ittifak içinde MHP’ye doğruydu.
MHP EMANETİNİ GERİ ALDI: MHP 7 Haziran 2015’te yüzde 16.3 oy almıştı. Bu rakam AK Parti’ye giden oylar nedeniyle 1 Kasım 2015 seçimlerinde 11.9’a düşmüştü. MHP’nin oyu, geçen sürede İYİ Parti’nin kopuşuna rağmen 1 Kasım 2015’teki seviyesinde oldu. Bu da 7 Haziran 2015 ile 1 Kasım 2015 arasında AK Parti’ye kaptırdığı oyların büyük bölümünü geri aldığını gösteriyor.
MİLLET İTTİFAKI
İNCE PSİKOLOJİK SINIRI AŞTI: Muharrem İnce, solun uzun zamandır aşamadığı yüzde 30 psikolojik sınırını aşmayı başardı. İnce ile CHP’nin parti oyları arasındaki fark, CHP’den; HDP ve İYİ Parti’ye kayan oylardan fazla oldu. Bu da İnce’nin ‘millet ittifakı’ dışından da oy aldığını gösteriyor.
AKŞENER VE KARAMOLLAOĞLU UMDUĞUNU BULAMADI: İYİ Parti lideri Meral Akşener partisinden daha düşük oy aldı. Saadet Partisi Lideri Temel Karamollaoğlu da partisinin 0.5 puan gerisinde kaldı.
CHP’DEN HDP VE İYİ PARTİ’YE OY KAYDI: CHP, hem 7 Haziran, hem 1 Kasım 2015’te yüzde 25 seviyesindeydi. Sonuçlar, CHP’den HDP ve İYİ Parti’ye oy kaydığını gösteriyor. İstanbul ve Ankara’da HPD’ye, İzmir, Aydın, Antalya, Çanakkale gibi illerde ise İYİ Parti’ye önemli bir oy kayması söz konusu.
HDP, CHP DESTEĞİ İLE DEMİRTAŞ’I GEÇTİ: Selahattin Demirtaş’ın oyunun HDP’nin üstünde olması beklenirdi. Ancak HDP baraj altında kalmasın diye CHP’nin sol tabanından kayan oylar partinin Demirtaş’ın oyunu aşmasına neden oldu.
İKTİDAR/MUHALEFET DENGESİ
MHP’nin AK Parti ile ittifak kurmasından sonra yapılan referandumda devam eden iktidar-muhalefet dengesi bozulmadı.
Diğer taraftan sol/sosyal demokrat partilerin oy oranı da muhafazakâr milliyetçi partilerin karşısında eridi. 2015’te yüzde 38’i bulan oran, dün TBMM’de yüzde 34 seviyesindeydi. Avrupa’da ve dünyadaki genel eğilimde olduğu gibi, Türkiye’de de seçmenlerin tercihi milliyetçi muhafazakâr partilerden ve adaylardan yana arttı.
Haber Sol
AKP oy kaybetti ama sağcılık kazandı
AKP’nin 24 Haziran seçimlerinde kaybettiği oylar bazı illerde MHP oylarında kısmi bir yükselişe neden oldu. Bazı illerde iki partinin de oylarında düşüş olduğu ve bu oyların büyük oranda İyi Parti’ye gittiği görüldü. AKP, HPD’nin oy kaybettiği bazı illerde ise oylarını yükseltti.
Erdoğan’ın cumhurbaşkanlığında aldığı oya rağmen AKP’nin oylarında, özellikle Kayseri, Konya gibi ‘kaleler’de önemli kayıplar olduğu, büyük kentlerde ayrıca ele alınması gereken kayıplar yaşandığı görülüyor. Ancak bu kayıplara yakından bakıldığında seçmenin AKP’nin ideolojik-siyasi çizgisinden kopuşundan söz etmek mümkün değil. Daha ziyade parti olarak AKP’nin, kadrolarının yıpranmışlığından kaynaklı bir kayma olduğu anlaşılıyor.bAKP, 24 Haziran seçimlerinde, 1 Kasım’da aldığı oyun gerisinde kaldı. Meclis seçimlerinde yüzde 49,5’lik oyu koruyamayan AKP, yüzde 42,5 oyla 290 milletvekili çıkardı.
NTV
Liderlerin en çok oy aldığı il
Erdoğan'ın en çok oy aldığı il yüzde 82,08 ile Bayburt oldu. Muharrem İnce'nin en çok oy aldığı ile yüzde 58.38 Kırklareli olurken, Demirtaş da Şırnak'ta yüzde 71,91 oy oranına ulaştı.
CHP’de oy kaybının nedenleri sorgulanıyor
Seçim sonuçları CHP'de moralleri bozdu. Parti milletvekili sayısını artırsa da oy oranının düşmesinin nedenleri sorgulanıyor. Gözler CHP'den yaklaşık 8 puan fazla oy olan Muharrem İnce'nin yeni bir liderlik yarışına girip girmeyeceğine çevrildi. Partide ilk yapılan değerlendirmeler CHP tabanından en az 2 puanın HDP'ye, 2 puanın da İYİ Parti'ye kaydığı yönünde. MHP'nin seçim öncesi yapılan tahminlerin üzerinde oy alması CHP'nin beklediği parlamento aritmetiğini olumsuz etkileyen unsurlar arasında sayılıyor.
Yeni Şafak
CHP HDP’ye barajı geçirtti
24 Haziran seçim sonuçlarına CHP ile HDP’nin gizli ittifakı damga vurdu. Güneydoğu’da 5 ilde HDP’nin oy oranı düşerken Selahattin Demirtaş yüzde 8 oy alabildi. Cumhur İttifakı’nın Meclis’teki çoğunluğu almaması için CHP’den HDP’ya aktarılan ‘emanet oy’ projesi uygulandı. Cumhurbaşkanlığı seçiminde yüzde 8 oy oranına ulaşan HDP, Meclis’teki oy oranında ise gizli ittifakın sonucu olarak yüzde 11’e ulaşarak Meclis’e girmiş oldu.
Ulusal Kanal
HDP, Doğu ve Güneydoğu'da oy kaybetti! CHP'nin desteğiyle meclise girdi
HDP, 1 Kasım 2015 seçimlerine göre Güneydoğu ve Doğu Anadolu'da büyük oranda oy kaybetti. Ancak, batı illerinde CHP'den oy desteği HDP'yi meclise taşıdı. HDP'ye baraj aşırtan oylar da özellikle Ankara, İstanbul ve İzmir'den geldi. Güneydoğu ve Doğu Anadolu'da oy kaybetti, batı illerinde CHP desteğiyle barajı geçti. CHP'den HDP'ye giden oylar seçim tablosuna net bir şekilde yansıdı. 1 Kasım 2015 seçimlerinde HDP, PKK baskısı ve yerel siyaset üzerinde etkisi ile Güneydoğu ve Doğu Anadolu'da yüzde 83'e varan oy oranına ulaşmıştı. Türk Ordusu'nun PKK operasyonları ile bölgedeki etkisini kaybeden HDP, 24 Haziran seçimlerinde ciddi bir gerileme yaşadı.
Milliyet – Türker Karapınar
Yurt dışı oylarında yüzde 8 gitti, geldi
24 Haziran’da Cumhurbaşkanlığı ve milletvekili genel seçiminde yurt dışında kullanılan oyların dağılımına göre CHP ve Ak Parti’den yüzde 8’lik kaymalar dikkati çekti. Yurt dışında Muharrem İnce yüzde 25 oy almasına karşın CHP’nin oyu yüzde 17’ye geriledi. HDP adayı Selahattin Demirtaş yüzde 11 oy alırken, HDP’nin oyu ise yüzde 17’ye çıktı. Benzer tablo Recep Tayyip Erdoğan ve Ak Parti’de de yaşandı. Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı’nda yüzde 59 oy alırken, partisinin oyu yüzde 51’de kaldı.
Nihal TAN
26.06.2018
